ဗ်ဥ္း(၃၃)လံုး ရခုိင္ေလွေတာ္သံ

က – ကိုမူကား။ ။ ကဥၥနပဗၸတာ၊ ေငြေတာင္သာက၊ ဟသၤာဝမ္းဘဲ၊ ပ်ံက်ဝဲသည္၊ မစဲရံကာ၊ ရံကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
ခ – ကိုမူကား။ ။ ျမတ္လွသီးခံ၊ ရေသ့ပ်ံကို၊ အၾကံယူမွား၊ မင္းသားျပည္သွ်င္၊ ျပစ္မွားလွ်င္ေက၊ ျပည္ေတာ္ဝင္ကာ၊ ဝင္ကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
ဂ – ကိုမူကား။ ။ ဂႏၶမာလာ၊ ပန္းနံ ့သာႏွင့္၊ လင္ရွာမရ၊ နဂါးမလွ်င္၊ ေန ့ညမျပတ္၊ လွည့္ဖ်ားတတ္သည္၊ သူျမတ္ရႊင္ကာ၊ ရႊင္ကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
ဃ – ကိုမူကား။ ။ ဃရာဝါသ၊ ကိစၥမ်ားေျမာင္၊ လူတို ့ေဘာင္ဝယ္၊ ခြါေရွာင္ခ်ီျပိး၊ မင္းၾကိးတတပ္၊ သားလြတ္လပ္သည္၊ အထြဋ္တင္ကာ၊ တင္ကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
င – ကိုမူကား။ ။ ငဆမုဆိုး၊ နယ္မ်ိဳးလည္ဘိ၊ မဏိပတၱျမား၊ ကုန္ခါစားသည္၊ ေလွးမွ်ားကိုင္ကာ၊ ကိုင္ကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
စ – ကိုမူကား။ ။ စႏၵသူရိယ၊ မင္းလွျပည္ရွင္၊ ေတာင္းပန္က်င္ေက၊ သွ်င္ပင္ကိုယ္စား၊ သြန္း၍ထားသည္၊ ဖူးမ်ားလြယ္ကာ၊ လြယ္ကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
ဆ – ကိုမူကား။ ။ ဆႏၵန္ဆင္မင္း၊ ေလညွင္းခံရာ၊ မုဆိုးလာ၍၊ ျဖတ္ကာစြယ္ဖ်ား၊ ေပးကမ္းျငားသည္၊ မင္းအားဆက္ကာ၊ ဆက္ကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
ဇ – ကိုမူကား။ ။ ဇနကၠမင္းၾကိး၊ သေဘၤာစိး၍၊ ပ်က္စိးေရတြင္၊ ေမ်ာရာကပင္၊ ကမ္းမွာတင္သည္၊ ျပည္ရွင္စံကာ၊ စံကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
ဈ – ကိုမူကား။ ။ ဈာန္အဘိၪာဏ္၊ မိုးဃ္းသို ့ပ်ံသည္၊ ထိန္လွ်ံေျပာင္ဝင္း၊ တန္ခိုးျပင္းသည္၊ ထြန္းလင္းဓမၼာ၊ က်င့္ၾကံရွာ၏၊ သုေဒၶာမင္းမွာ၊ ဆရာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
ည – ကိုမူကား။ ။ ေညယ်ဓံတရား၊ ထိုငါးပါးကို၊ ပိုင္းျခားထင္ထင္၊ သိျမင္ကံုလံု၊ ျပိးျပည့္စံုသည္၊ ဗိုလ္ပံုလူမ်ား၊ သိျမင္ၾကားေအာင္၊ ေဟာၾကားဗုဒၶါ၊ ဗုဒၶါေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
ဋ – ကိုမူကား။ ။ဋကူမင္းၾကိး၊ မိးေက်ာင္းစိး၍၊ ခရိးလြန္ရွည္၊ သံလ်င္ျပည္ကို၊ ဝင္ေလညခါ၊ ညခါေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
ဌ – ကိုမူကား။ ။ ဌာပနာကို၊ ျမင့္လွတန္းေဆာင္၊ ကၽႊန္းလံုးေျပာင္သည္၊ မ်ားေျမာင္ရွစ္သြယ္၊ ေမြေတာ္ဓါတ္ကို၊ ေတာင္ထြဋ္တည္ကာ၊ တည္ကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
ဍ – ကိုမူကား။ ။ ဍ႑ဳလမင္း၊ ၾကိးအင္းေၾကာက္လွ၊ ဍဳ႒ာဂါမဏိး၊ တိုက္စည္တီးလ်က္၊ မင္းၾကိးက်ီျပည္၊ စစ္ထိုးေလသည္၊ ဝန္းလည္းေအာင္ကာ၊ ေအာင္ကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
ဎ – ကိုမူကား။ ။ ဎဌရထာ၊ နဂါးသာလွ်င္၊ ရီမွာမ်ိဳးျမတ္၊ လွည့္ပတ္တကုတ္၊ သမုဒၵရာ၊ မိဂလ်ာကို၊ နတ္မွာမင္းျမတ္၊ စီးျပိးလတ္သည္၊ သက္ျမတ္ၾကင္ရာ၊ ၾကင္ရာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
ဏ- ကိုမူကား။ ။ ဏစဥ္ကပင္၊ တိမ္ညြန္ ့ျမလြန္၊ ပရစံပ၊ ကကၠဳလကို၊ ျပန္က ေစာင့္ကာ၊ ေစာင့္ကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
တ – ကိုမူကား။ ။ တာဝတိ ံသာ၊ ထက္မွာေနနား၊ မိနတ္သားကို၊ တရားသာယာ၊ ျမတ္စြာဘုရား၊ လာလတ္ျငားသည္၊ နတ္မ်ားေသာင္းေသာင္း၊ အေလာင္းကၽြတ္ကာ၊ ကၽြတ္ကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
ထ – ကိုမူကား။ ။ ထံပါးမကြာ၊ မယ္သူဇာႏွင့္၊ မကြာတူစံု၊ ေပ်ာ္ၾကကုန္သည္၊ အာရံုေပးလမ္း၊ ရႊမ္းရႊမ္းေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
ဒ – ကိုမူကား။ ။ ဒ႑ဳလမင္း၊ ၾကိးအင္းေၾကာက္လွ၊ ဒုဌဂါမဏီး၊ တိုက္စည္တိးလ်က္၊ မင္းၾကိးက်ိးျပည္၊ ထိုးဝင္ေလသည္၊ ခန္းလည္ေအာင္ကာ၊ ေအာင္ကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
ဓ – ကိုမူကား။ ။ ဓကၠမင္းသား၊ စြမ္းစြမ္းအားႏွင့္၊ ပတၱျမားငံုကာ၊ ပ်ံကာက်သည္၊ ဆင္းဝါရုပ္ေရ၊ လွနတ္ေက်ကို၊ ျမင္ေကဝန္းကာ၊ ဝန္းကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
န- ကိုမူကား။ ။ နဂါးရာဇာ၊ ဘုရားလ်ာႏွင့္၊ နတ္ရြာလူ ့ျပည္၊ ေျပာင့္ၾကည္ဝင္းလ်င္း၊ ေညာင္ပင္ရင္း၌၊ သီတင္းသံုးကာ၊ သံုးကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
ပ – ကိုမူကား။ ။ ပပဝတီ၊ ေဒဝီရတနာ၊ ေတာင္ညာထဋ္ထား၊ မိဖုရားကို၊ အားရၾကိဳးကာ၊ ၾကိဳးကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
ဖ – ကိုမူကား။ ။ ဖယကုမၼာ၊ ၾကိးစြာေျပာင္အား၊ ပင္းခူက်ားကို၊ လႊားလႊားခြပ္ကာ၊ ခြပ္ကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
ဗ – ကိုမူကား။ ။ ဗာလလူမိုက္၊ မိန္းမစစ္ကို၊ ပစ္တတ္တန္းတင္၊ သဖန္းပင္တြင္၊ ျမင္လွ်င္မင္းၾကိး၊ ေဆာင္းေရႊထိးႏွင့္၊ ဘိသိတ္ခံကာ၊ ခံကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
ဘ- ကိုမူကား။ ။ ဘဒၵကမၻာ၊ ေပၚခါအစ၊ ဗုဒၶေညာင္ျဖဴ၊ မိေတၱးဟူသည့္၊ ငါးဆူရွင္ပင္၊ ရွင္ပင္ေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
မ – ကိုမူကား။ ။ မေဟာ္သဓာ၊ ဘုန္းပညာႏွင့္၊ ပုစၦာနတ္လူ၊ ေမးၾကဟူသည္၊ လြယ္ကူေျဖကာ၊ ေျဖကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
ယ- ကိုမူကား။ ။ ယကၡစြယ္ျပဴး၊ ဘီလူးႏွင့္ျမင္း၊ အန္တုခ်င္းသည္၊ ရန္ကိုမိကာ၊ မိကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
ရ- ကိုမူကား။ ။ ရထားယဥ္သာ၊ ေနစၾကာႏွင့္၊ ေတဇာနည္းတူ၊ ေတာက္ေစဟူသည္၊ ေတာက္ေစေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။
လ- ကိုမူကား။ ။ လဘက္မင္းဖ်ား၊ စြမ္းစြမ္းအားႏွင့့္၊ ရထားစိးကာ၊ စစ္ထိုးလွာသည္၊ ဗိုလ္ပါငါးရာ၊ ငါးရာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
ဝ – ကိုမူကား။ ။ ေဝဘူလေတာင္၊ ျမင့္ေခါင္ေရႊေဆာင္း၊ ဘီလူးေပါင္းႏွင့္၊ ေဘးေလာင္းထြဋ္ဖ်ား၊ မင္းသားလုလင္၊ က်ဆံုးက်င္သည္၊ ရန္ခြင္ေျဖကာ၊ ေျဖကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
သ – ကိုမူကား။ ။ သံတုကုမၼာ၊ ေစာမင္းလ်ာသည္၊ ဆရာျမတ္ထံ၊ က်ိဳးႏြံခစား၊ ေနာင္ေတာ္အားကို၊ တရားဆယ္ယူ၊ ထီးျဖဴႏွင္းေက၊ ႏွင္းေကေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
ဟ- ကိုမူကား။ ။ ဟသၤာငွက္ငယ္၊ စစ္ျဖစ္ေမကို၊ ေျခပူေလာင္ဆာ၊ မၾကံသာသည္၊ ေရမွာေမွ်ာကာ၊ ေမွ်ာကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
ဠ – ကိုမူကား။ ။ ဠလမင္းသား၊ ရထားမစိး၊ မင္းၾကိးသူျမတ္၊ ျဗဟၼဒတ္ကို၊ အမတ္ညီညာ၊ ျပင္ႏွင္းလာသည္၊ အရယူကာ၊ ယူကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
အ- ကိုမူကား။ ။ အမၻခ်ိဳမႊိး၊ သရက္သိးကို၊ ကီ်းသားတြင္ျပီ၊ သီးေဆာင္ခ်ီသည္၊ ေဒဝီစားကာ၊ စားကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။
မွတ္ခ်က္။ ။ အထက္ပါ ဗ်ဥ္း(၃၃)လံုး ေလွေလွာ္သံကို စာလံုးေပါင္း ခၽႊတ္ယြင္းခ်က္မ်ားႏွင့္ ကာရန္ခၽြတ္ယြင္းခ်က္မ်ားကို ျပင္ဆင္မွုမျပဳဘဲ ရရိွခဲ့သည့္ မူရင္းအတိုင္း ေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္သည္။ အဆင့္ဆင့္ကူးယူထားရိွသျဖင့္ ဤကဲ့သို ့ခၽႊတ္ယြင္းခ်က္မ်ား ပါရိွျခင္းျဖစ္သည္။

ဓညစံ

(အထက္ပါ ဗ်ဥ္း(၃၃)လံုး ေလွေလွာ္သံကို ‘ရခိုင္ယဥ္ေက်းမွဳ၊ ေဝသာလီေခတ္ အမွတ္(၁)၊ ၁၉၆၆-ခုႏွစ္ထုတ္’ စာအုပ္တြင္ထည့္သြင္းေဖာ္ျပဖူးပါသည္)