ေရႊနန္းရွင္ႏွင့္ အာဏာပိုင္
၂၀၁၃ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလငါးရက္ေန႔မွာ ဗန္ေကာက္ျမိဳ႕ ဘုရင့္နန္းေတာ္ေရွ႕မွာ အ၀ါေရာင္ အလံေတြကိုင္ေဆာင္ျပီး အ၀ါေရာင္တီရွပ္ေတြ ၀တ္ဆင္ထားတဲ့ ထိုင္းျပည္သူေတြနဲ႔ စည္ကားေနပါတယ္။ အဲဒီေန႔ရက္ဟာ ထိုင္းဘုရင္မင္းျမတ္ရဲ့ သက္ေတာ္ ၈၆ႏွစ္ေျမာက္ ေမြးေန႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ နန္းေတာ္တြင္းမွာေတာ့ အစိုးရအၾကီးအကဲေတြ၊ မင္းမ်ိဳးမင္းႏြယ္ေတြနဲ႔ ထိုင္းသူေကာင္းမ်ိဳးေတြဟာ ခ်ပ္၀တ္တန္ဆာ၊ မွဴးမတ္အေဆာင္အေယာင္ေတြနဲ႔ ဘုရင္မင္းျမတ္ရဲ့ မိန္႔ခြန္းကို နာခံဖို႔ ေစာင့္ဆိုင္းေနၾကပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြတုန္းက ဘူမိေဘာဘုရင္မင္းျမတ္ဟာ ထိုင္းျပည္သူေတြကို နန္းေတာ္လသာေဆာင္ေပၚကေန မိန္႔ခြန္းေျပာေနက်ပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒီႏွစ္မွာေတာ့ က်န္းမာေရးယိုယြင္းေနျပီး ဘီးတပ္ကုလားထိုင္နဲ႔ သြားလာေနရတဲ့ ဘုရင္မင္းျမတ္ဟာ နန္းေတာ္တြင္းက ညီလာခံပလႅင္ေတာ္ေပၚကပဲ စာရြက္ၾကည့္ျပီး မိန္႔ခြန္းေျပာခဲ့ရပါတယ္။
ကမၻာ့နန္းသက္အရွည္ဆံုး ဘုရင္ဘူမိေဘာရဲ့ ေနာက္ဆံုးေန႔ရက္က တျဖည္းျဖည္း နီးကပ္လာေနျပီျဖစ္ပါတယ္။ ထိုင္းျပည္သူေတြသာမက အိမ္နီးနားခ်င္းႏိုင္ငံေတြက ျပည္သူေတြကပါ ရိုေသေလးစားျခင္းခံရတဲ့ ဘုရင္ဘူမိေဘာဟာ စည္းမ်ဥ္းခံဘုရင္တစ္ပါးျဖစ္ေပမယ့္ အာဏာလြန္ဆြဲမႈေတြေၾကာင့္ မၾကာခဏ မျငိမ္မသက္ျဖစ္ေလ့ရွိတဲ့ ထိုင္းႏိုင္ငံေရးေလာကကို တစ္ဦးတည္းေသာ ထိန္းေက်ာင္းေပးႏိုင္သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ခ်ကၠရီမင္းဆက္ရဲ့ အထင္ရွားဆံုး မဟာခ်ဴလာေလာင္ဂြန္ဘုရင္ရဲ့ ေျခရာကို ေျမးျဖစ္တဲ့ ဘုရင္ဘူမိေဘာက မွီေအာင္နင္းႏိုင္ခဲ့တယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခ်ဴလာေလာင္ဂြန္ေခတ္နဲ႔ ဘူမိေဘာရဲ့ေခတ္ ျဖတ္သန္းပံုခ်င္း မတူညီခဲ့ပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ဘုရင္ဘူမိေဘာေနာက္ပိုင္းမွာ ဆက္ခံၾကမယ့္ ထိုင္းေရႊနန္းရွင္ေတြ ဘယ္လိုအေနအထားရွိမလဲဆိုတာ စဥ္းစားစရာပါ။
ထိုင္းဘုရင္က်န္းမာေရးယိုယြင္းလာျပီး နန္းေတာ္မွာမေနႏိုင္ပဲ ေဆးရံုမွာပဲ က်န္းမာေရးအေစာင့္အေရွာက္နဲ႔ ေနရတဲ့အေျခအေနကို ေရာက္သြားတဲ့အခ်ိန္မွာ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြရဲ့ အာဏာလြန္ဆြဲမႈေတြ တစတစပိုျပင္းထန္လာျပီး လူထုဆူပူအံုၾကြမႈေတြ ဆိုးဆိုးရြားရြားျဖစ္လာခဲ့တာ အားလံုးအသိပါ။ ဒီအေျခအေနကိုၾကည့္ရင္ ထိုင္းဘုရင္ဘူမိေဘာကလြဲျပီး က်န္တဲ့ေတာ္၀င္မိသားစု၀င္ေတြဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံေရးအင္အားစုေတြအေပၚ အျပည့္အ၀ၾသဇာမေညာင္းဘူးလို႔ အၾကမ္းဖ်ဥ္းသံုးသပ္လို႔ရတဲ့ အေနအထားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အကယ္၍သာ ဘုရင္ဘူမိေဘာနတ္ရြာစံသြားခဲ့ရင္ ေတာ္၀င္မိသားစုနဲ႔ ေခတ္အဆက္ဆက္ အာဏာပိုင္အစိုးရေတြၾကား ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ဖူးတဲ့ အာဏာလြန္ဆြဲမႈေတြ တေက်ာ့ျပန္လည္လာျပီး အခန္႔မသင့္ရင္ ထိုင္းဘုရင္စနစ္ေတာင္ နိဂံုးခ်ဳပ္သြားႏိုင္တဲ့ အလားအလာေတြရွိေနပါတယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ ေတာ္၀င္မိသားစုအတြက္ ျပဌာန္းထားတဲ့ Lèse-majesté Law (ဘုရင္ႏွင့္ ေတာ္၀င္မိသားစုအား ေစာ္ကားမႈ) ဟာလည္း ေတာ္၀င္မိသားစု၀င္အခ်ိဳ႕ရဲ့ အျပဳအမူေၾကာင့္ အျငင္းပြားစရာျဖစ္ေနျပီး ႏိုင္ငံေရးပါတီအခ်င္းခ်င္း အာဏာလြန္ဆြဲတဲ့ေနရာမွာ အသံုးခ်ခံဥပေဒတစ္ခု ျဖစ္ေနခဲ့တာ ၾကာပါျပီ။ ထိုင္း၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း တရုတ္ကျပား သက္ဆင္ အာဏာကေနဖယ္ရွားခံလိုက္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြထဲမွာ အဲဒီဥပေဒဟာလည္း တစိတ္တေဒသပါ၀င္တယ္လို႔ လူသိမ်ားၾကပါတယ္။
တိုက္ဆိုင္တာတစ္ခုက သက္ဆင္ (Thaksin) ဆိုတဲ့နာမည္ဟာ လက္ရွိထိုင္းႏိုင္ငံရဲ့ ဥေသွ်ာင္ ခ်ကၠရီမင္းဆက္ကို စတင္တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ မြန္လူမ်ိဳး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးThong Duang (ဗုဒၶရြတ္ဖာဘြဲ႕ခံ ဘုရင္ ရာမ-၁)ရဲ့ မူလပထမရန္သူေတာ္တစ္ဦးရဲ့ နာမည္နဲ႔ ခပ္ဆင္ဆင္တူပါတယ္။
အယုဒၶယထီးနန္း ဗမာက်ဴးေက်ာ္စစ္ေၾကာင့္ က်ဆံုးသြားတဲ့အခ်ိန္မွာ တရုတ္ကျပားတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ တက္ဆင္(Taksin)ဟာ ဗမာက်ဴးေက်ာ္စစ္ကို ေတာ္လွန္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ့လက္ရံုးကေတာ့ အရင္းႏွီးဆံုးငယ္သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူ လက္ရွိထိုင္းဘုရင္ဘူမိေဘာရဲ့ ဘိုးေဘးဘီဘင္ျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး Thong Duang ပဲျဖစ္ပါတယ္။ တက္ဆင္ဟာ လက္ရွိဗန္ေကာက္ျမိဳ႕ရဲ့ တစ္ဖက္ကမ္း သြန္ဘူရီမွာ ထီးနန္းတည္ေထာင္ျပီး Somdet Phra Chao Taksin Maha Rat ဆိုတဲ့ဘြဲ႔နဲ႔ ဘုရင္ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး Thong Daung ဟာ ထြန္ဘူရီဘုရင္တက္ဆင္ကို လုပ္ၾကံျပီး မဟာခ်ကၠရီမင္းဆက္ကို ၁၇၈၂ခုႏွစ္မွာ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာ နန္းေတာ္ကို ထြန္ဘူရီကေန ေက်ာက္ဖရားျမစ္ရဲ့ အေရွ႔ဖက္ကမ္း ရတနာ့ေကာ့စင္(Rattanakosin)ကို ေျပာင္းေရႊ႕စိုးစံခဲ့ပါတယ္။ ခုေတာ့ အဲဒီႏွစ္ေနရာစလံုးဟာ ခါန္ေထ့မဟာနဂုန္ လို႔ ထိုင္းေတြေခၚၾကတဲ့ ဗန္ေကာက္ျမိဳ႕ျဖစ္ေနပါျပီ။
ထြန္ဘူရီဘုရင္ တက္ဆင္(Taksin)
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မဟာခ်ကၠရီ Thong Duang (ပထမေျမာက္ရာမဘုရင္)
ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ့ ဥေသွ်ာင္ ခ်ကၠရီမင္းဆက္ကို ရာမမင္းဆက္လို႔လည္း ေခၚၾကပါတယ္။ စတင္တည္ေထာင္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး Thong Duang ကို ပထမေျမာက္ ရာမဘုရင္(Rama I) လို႔ေခၚျပီး လက္ရွိဘုရင္ဘူမိေဘာကေတာ့ န၀မေျမာက္ ရာမဘုရင္ (Rama IX) ျဖစ္ပါတယ္။ ခ်ကၠရီမင္းဆက္ရဲ့ အထင္ရွားဆံုးဘုရင္ကေတာ့ ပဥၥမေျမာက္ရာမဘုရင္ မဟာခ်ဴလာေလာင္ဂြန္ပဲျဖစ္ပါတယ္။
ပဥၥမေျမာက္ရာမဘုရင္ မဟာခ်ဴလာေလာင္ဂြန္ မိသားစု
ေရွးဘုရင္ေတြရဲ့ ထံုးစံအတိုင္း ကနဦးရာမဘုရင္ေတြမွာ မိဖုရား၊ၾကင္ယာေတာ္ အမ်ားအျပားရွိခဲ့ပါတယ္။ ပထမေျမာက္ရာမဘုရင္မွာ သားသမီး ၄၂ေယာက္ ထြန္းကားခဲ့ျပီး ဒုတိယေျမာက္ရာမဘုရင္မွာေတာ့ သားသမီး ၇၃ေယာက္ ထြန္းကားခဲ့ပါတယ္။ ထင္ရွားတဲ့ဘုရင္တစ္ပါးျဖစ္တဲ့ စတုထၳေျမာက္ရာမဘုရင္ ေမာင္းဂြတ္ဟာ မိဖုရားနဲ႔ ၾကင္ယာေတာ္ ၃၅ဦး လက္ထပ္ယူခဲ့ျပီး သားသမီး ၈၂ေယာက္ ထြန္းကားခဲ့ပါတယ္။ ပဥၥမေျမာက္ရာမဘုရင္ ခ်ဴလာေလာင္ဂြန္ကေတာ့ ညီမ၀မ္းကြဲသံုးေယာက္ကို မိဖုရားေျမွာက္ခဲ့ျပီး ၾကင္ယာေတာ္စုစုေပါင္း ၉၂ေယာက္ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ ၾကင္ယာေတာ္ေတြထဲက ၃၆ေယာက္ကေန သားသမီး စုစုေပါင္း ၇၇ေယာက္ ထြန္းကားခဲ့ပါတယ္။ မဟာဆီမဟာေသြးကိုမွ တန္ဖိုးထားတတ္တဲ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွဗုဒၶဘာသာ ႏိုင္ငံေတြရဲ့ ထံုးစံအတိုင္း ဖေအတူမေအကြဲ ေမာင္ႏွမ၀မ္းကြဲခ်င္း လက္ဆက္ခဲ့ၾကတဲ့အတြက္ ထိုင္းေတာ္၀င္မိသားစုရဲ့မ်ိဳးရိုးမွာ သဘာ၀ခ်ိဳ႕တဲ့မႈျပႆနာေတြ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။
လက္ရွိဘုရင္ဘူမိေဘာရဲ့ ခမည္းေတာ္ မင္းသား မဟီေဒါအဒူလ်ာဒက္ဟာ မဟာခ်ဴလာေလာင္ဂြန္ဘုရင္ရဲ့ ညီမ၀မ္းကြဲဒုတိယမိဖုရားကေန ေမြးဖြားတဲ့သားျဖစ္ပါတယ္။ ေမာင္ႏွမခ်င္းလက္ဆက္တဲ့အတြက္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ မ်ိဳးဗီဇခ်ိဳ႕တဲ့မႈေၾကာင့္ မင္းသားမဟီေဒါဟာ က်န္းမာေရးခ်ိဳ႕တဲ့ျပီး ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဖခင္ျဖစ္သူ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု မက္ဆာခ်ဴးဆက္ျပည္နယ္က ဟားဗတ္တကၠသိုလ္မွာ ေဆးပညာသြားသင္ေနတဲ့အခ်ိန္ ဘူမိေဘာကို ေဘာ္စတြန္ေျမာက္ပိုင္း ကင္းဘရစ္ျမိဳ႕က Mount Auburn ေဆးရံုမွာေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ လက္ရွိအေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု တည္ဆဲဥပေဒအရ ဘုရင္ဘူမိေဘာဟာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ ခံယူခြင့္ရွိသူတစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဘုရင္ဘူမိေဘာရဲ့ ေမြးခ်င္းေတြကေတာ့ အစ္မေတာ္ ပဌာနကလ်ာဏီမင္းသမီးနဲ႔ ေနာင္ေတာ္ အနႏၵမဟီေဒါဘုရင္တို႔ပဲ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဘူမိေဘာတို႔ေမာင္ႏွမသံုးေယာက္ဟာ မိခင္ျဖစ္တဲ့ သာမန္အရပ္သူ တရုတ္ကျပား ဆန္ဂ္၀ါ (Princess Srinagarindra) ရဲ့ ထိန္းေၾကာင္းမႈေအာက္မွာ ၾကီးျပင္းခဲ့ရပါတယ္။
မင္းသားၾကီး မဟီေဒါအဒူလ်ာဒက္ႏွင့္ ၾကင္ယာေတာ္ ဆန္ဂ္၀ါ
ဘုရင္ဘူမိေဘာမိသားစု ငယ္စဥ္ကပံု
ဘူမိေဘာရဲ့ဘိုးေတာ္ ခ်ဴလာေလာင္ဂြန္ဘုရင္လက္ထက္အထိ ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ့ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာဟာ ေတာ္၀င္မိသားစုက အလံုးစံုထိန္းခ်ဳပ္မႈ လက္ေအာက္မွာပဲ ရွိေနခဲ့တာပါ။ ေခတ္အဆက္ဆက္မွာ မင္းမ်ိဳးမင္းႏြယ္ေတြဟာ ေနျပည္ေတာ္ကေန နယ္စြန္နယ္ဖ်ားအထိ သူေကာင္းျပဳခံ ၀န္ၾကီး၊ မွဴးမတ္၊နယ္စားေတြအျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ခတ္ပညာတတ္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ခ်ဴလာေလာင္ဂြန္ဟာ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ဘုရင္ျဖစ္လာခဲ့ေပမယ့္ သူ႔ႏိုင္ငံကို လႊမ္းမိုးဖို႔ၾကိဳးစားေနတဲ့ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕၀ါဒီေတြကို လိမၼာပါးနပ္စြာ ဆက္ဆံတဲ့အျပင္ သူ႔ကိုၾကိဳးကိုင္ဖို႔ ၾကိဳးစားတဲ့ မွဴးမတ္မ်ိဳးရိုး Chuang Bunnag ကိုလည္း ေကာင္းေကာင္းကိုင္တြယ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ Bunnag မိသားစုဟာ ပထမေျမာက္ရာမဘုရင္ လက္ထက္ကတည္းက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္မွာ သားစဥ္ေျမးဆက္ၾသဇာရွိခဲ့တဲ့ ပါရွမ္းမ်ိဳးႏြယ္ အရပ္သားသူၾကြယ္ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ခ်ဴလာေလာင္ဂြန္ဟာ Bunnag မိသားစု၀င္ေတြကို အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊စီးပြားေရး၊ တရားစီရင္ေရးအစရွိတဲ့ နယ္ပယ္ေတြကေန ဖယ္ရွားျပီး ႏိုင္ငံျခားမွာ ပညာသင္ၾကားခိုင္းထားခဲ့တဲ့ သူ႔ရဲ့ဖေအတူ မေအကြဲ ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမေတြကို အစားထိုးအမႈထမ္းေစခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အရင္ဘုရင္ေတြလက္ထက္မွာ မရွိခဲ့တဲ့ ဗ်ဴရိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ျပီး အရပ္သားေတြကိုလည္း အရည္အခ်င္းအလိုက္ ေနရာေပးခဲ့ပါတယ္။ ရုပ္ေသးဘုရင္အျဖစ္ၾကိဳးဆြဲခံရလိမ့္မယ္လို႔ ရႈျမင္ခံခဲ့ရတဲ့ ခ်ဴလာေလာင္ဂြန္ဘုရင္ဟာ နန္းတက္ျပီးမၾကာခင္မွာပဲ တိုင္းျပည္ရဲ့ အထြတ္အထိပ္အာဏာကို ကိုင္စြဲႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
Bunnag မိသားစုကေနစျပီး ခုေခတ္အထိ အရပ္သားႏိုင္ငံေရးအုပ္စုတခ်ိဳ႕ဟာ ထိုင္းေတာ္၀င္မိသားစုရဲ့ အာဏာကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ နည္းလမ္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ ၾကိဳးစားခဲ့ၾကပါတယ္။ ေတာ္၀င္မိသားစုရဲ့ ပါ၀ါတည္ျမဲမႈဟာ စည္းမ်ဥ္းခံဘုရင္စနစ္က်င့္သံုးျပီးေနာက္ပိုင္းမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ သံဃာ့မဟာနာယက၊ အစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္စစ္ေသနာပတိခ်ဳပ္တို႔ရဲ့ ၾကားထဲမွာ ထိန္းညိွေနရတယ္လို႔ အၾကမ္းဖ်ဥ္းေျပာလို႔ရပါတယ္။ ျပည္သူေတြကေတာ့ ေခတ္အဆက္ဆက္ ဘုရင္ဆီမွာ သစၥာခံခဲ့ၾကေပမယ့္ တခါတေလမွာ နန္းလ်ာေရြးခ်ယ္တာမ်ိဳး၊ ေနာက္ကြယ္ကေန ဘုရင္ကိုၾကိဳးကိုင္ျပီး ႏိုင္ငံကိုအုပ္ခ်ဳပ္တာမ်ိဳး၊ နန္းခ်တာမ်ိဳးက်ေတာ့ ၀င္စြက္ဖက္ႏိုင္စြမ္း မရွိပါဘူး။ အဲဒီကိစၥမ်ိဳးေတြကို အစဥ္အလာၾသဇာၾကီးတဲ့ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ေတြကပဲ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားမွာ ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။
အရပ္သားမွဴးမတ္၊တပ္မေတာ္၊ ျပင္ပႏိုင္ငံေရးအုပ္စုတခ်ိဳ႕ရဲ့ ေတာ္၀င္မိသားစုအေပၚ ပါ၀ါျပိဳင္အံတုတဲ့ျဖစ္ရပ္ေတြထဲမွာ အထင္ရွားဆံုးကေတာ့ ၁၉၃၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လ၂၄ရက္ေန႔မွာ ၾကည္းတပ္နဲ႔ ေရတပ္က ေတာ္၀င္မိသားစုအေပၚ သစၥာမခံလိုတဲ့ ေခတ္ပညာတတ္အရာရွိတခ်ိဳ႕ဟာ ဟြာဟင္းနယ္က Klaikangworn ေႏြရာသီစံနန္းေတာ္မွာ အပန္းေျဖခရီးထြက္ေနတဲ့ သတၱမေျမာက္ရာမဘုရင္ ဖရာဂ်ာ့ဒိေပါက္ခ္ကို အာဏာသိမ္းျပီး ခ်ဳလာေလာင္ဂြန္ေခတ္ကတည္းက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပါ၀ါကို သားစဥ္ေျမးဆက္ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့ မင္းမ်ိဳးမင္းႏြယ္ေတြကို ဖယ္ရွားခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ထိုင္းဘုရင္ဟာ အာဏာသိမ္းသူေတြဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ Khana Ratsadon(လူထုပါတီ)ရဲ့ အလိုက် စည္းမ်ဥ္းခံဘုရင္စနစ္ကို လိုက္နာဖို႔ သေဘာတူခဲ့ရပါတယ္။
ဒီလိုမ်ိဳးပုန္ကန္အာဏာသိမ္းရတဲ့ အေျခခံအေၾကာင္းရင္းေတြထဲမွာ အေရးပါတဲ့အခ်က္တစ္ခုကေတာ့ တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရားထဲမွာ ေရြးေကာက္ခံစရာမလိုတဲ့ မင္းမ်ိဳးမင္းႏြယ္ေတြ အစဥ္အဆက္ ေနရာယူထားတာကို မေက်နပ္တာေၾကာင့္လို႔ ေျပာလို႔ရမယ္ ထင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ခ်ကၠရီမင္းဆက္တည္ေထာင္ကတည္းက ဆင္းသက္လာတဲ့ ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ မင္းသားမင္းသမီးေတာ္၀င္အမ်ိဳးအႏြယ္ေတြ၊ အခြင့္ထူးခံ သူေကာင္းမ်ိဳးဆက္ေတြဟာ သူ႔အဆင့္နဲ႔သူ တိုင္းျပည္ရဲ့ဘ႑ာနဲ႔အာဏာကို အလြဲသံုးစားလုပ္ေနတာကို မေက်နပ္လို႔လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေျမရွင္ပေဒသရာဇ္ေတာ္လွန္ေရး အေတြးအေခၚေတြ ႏိုင္ငံတကာကိုလႊမ္းမိုးလာတဲ့အခ်ိန္မွာ အဲဒီအယူအဆေတြက သာမန္အရပ္သား ပညာတတ္တခ်ိဳ႕ဆီမွာ စိမ့္၀င္လာျပီး လူ႔မလိုင္ေတာ္၀င္လူတန္းစားေတြ ဘာလုပ္လုပ္ ေခါင္းငံု႔ဒူးတုပ္နာခံေနရတဲ့ဘ၀ကေန ရုန္းထြက္ဖို႔ ၾကိဳးစားတဲ့သေဘာပါပဲ။ ဒီလိုအာဏာသိမ္းမႈရဲ့ဇစ္ျမစ္ကို သံုးသပ္ၾကည့္တ့ဲအခါ တရားခံကေတာ့ ေအာက္စဖို႔ဒ္တကၠသိုလ္နဲ႔ ဆင္းဟတ္ဒ္စစ္တကၠသိုလ္ဆင္း ဆဌမေျမာက္ရာမဘုရင္ Vajiravudh ပဲျဖစ္ပါတယ္။
ဆဌမေျမာက္ ရာမဘုရင္
သူ႔လက္ထက္မွာ ဘုရင္ကို ျပည္သူေတြက ဘုရားတစ္ဆူဂူတစ္လံုးသေဘာမ်ိဳး ကိုးကြယ္လာေအာင္ ပံုစံသြင္းႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ပညာတတ္နည္းပါးတဲ့ သာမန္ျပည္သူေတြအတြက္ ႏိုင္ငံတ၀ွမ္း ပညာေရးျမွင့္တင္မႈ၊ ဘဏ္စနစ္ေတြကို တည္ေထာင္ခဲ့ျပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္နဲ႔ တပ္မေတာ္ကိုလည္း အဆင့္ျမွင့္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးကေတာ့ သူစနစ္တက်ျမွင့္တင္ေပးခဲ့တဲ့ တပ္မေတာ္ထဲက အရာရွိတခ်ိဳ႕ကပဲ သူ႔ကိုပုန္ကန္ဖို႔ ၾကံစည္ခဲ့သလို သူနတ္ရြာစံျပီးေနာက္ပိုင္းမွာ သူ႔ကိုဆက္ခံတဲ့ ညီေတာ္ သတၱမေျမာက္ ရာမဘုရင္လက္ထက္မွာ စိတ္ထင္ရာေလွ်ာက္လုပ္ျပီး မင္းေဆြမင္းမ်ိဳးေတြကို အရည္အခ်င္းမရွိပဲ ရာထူးဌတၱရေတြ ေပးလို႔ မေက်နပ္တဲ့လူေတြက အာဏာသိမ္းျပီး ခ်ဳပ္ကိုင္ခဲ့တာပါ။ ဆဌမေျမာက္ရာမဘုရင္ဟာ သီးသန္႔ေနတတ္ျပီး လိင္တူစိတ္၀င္စားသူျဖစ္တယ္လို႔ အေနာက္တိုင္းသမိုင္းဆရာေတြက မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔အရင္ကဘုရင္ေတြလို မင္းေဆြမင္းမ်ိဳးခ်င္း လက္ဆက္တာမ်ိဳးမရွိပဲ သာမန္အရပ္သားမိဖုရားေလးေယာက္သာရွိတဲ့ ရာမ -၆ ဘုရင္ဟာ မိဖုရားေတြနဲ႔အတူေနတာမ်ိဳး သိပ္မရွိပဲ သူနဲ႔လိုင္းတူ အရပ္သားလူငယ္ေတြနဲ႔ အခ်ိန္ျဖဳန္းေနတတ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အဲဒီအရပ္သားမိဖုရားေလးေယာက္ထဲက တစ္ေယာက္ကေန သူနတ္ရြာစံဖို႔ ရက္ပိုင္းအလိုမွာ သမီးေတာ္တစ္ပါး ထြန္းကားခဲ့တာကလြဲလို႔ တျခားနန္းလ်ာတစ္ပါးမွ မထြန္းကားခဲ့ပါဘူး။
အာဏာသိမ္းခံရျပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ သတၱမေျမာက္ရာမဘုရင္ ဖရာဂ်ာ့ဒိေပါက္ခ္ဟာ အစိုးရရဲ့ သေဘာတူညီခ်က္မပါပဲ အရင္လို အရာရာကို ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္မရွိေတာ့ပါဘူး။ အစိုးရထဲမွာ မင္းမ်ိဳးမင္းႏြယ္တခ်ိဳ႕ကို ထည့္သြင္းခန္႔အပ္ထားေပမယ့္ အေျခခံဥပေဒကိုေရးဆြဲတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ေကာင္စီ၀င္အမ်ားစုကေတာ့ အာဏာသိမ္းခဲ့တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီလိုနဲ႔ ဖရာဂ်ာ့ဒိေပါက္ခ္နဲ႔ အာဏာသိမ္းအစိုးရၾကားမွာ အာဏာလြန္ဆြဲမႈျပင္းထန္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ ဘုရင့္ဘက္ေတာ္သား တပ္မေတာ္စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ မင္းသား Bororadej ေခါင္းေဆာင္တဲ့ Royalist တပ္မေတာ္သားေတြက အာဏာသိမ္းအစိုးရရဲ့ ဘတ္ဂ်က္ျဖတ္ေတာက္မႈကို မေက်နပ္လို႔ ပုန္ကန္ရာကေန ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီပုန္ကန္မႈကို ဘုရင္ကေနာက္ကြယ္ကေန ၾကိဳးကိုင္ခဲ့တယ္လို႔ အစိုးရကစြပ္စြဲတဲ့အတြက္ ဘုရင္ဟာ ျဗိတိသွ်ပိုင္ မေလးကၽြန္းဆြယ္မွာ ခိုလံႈရတဲ့အဆင့္ထိေရာက္သြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကေန အဂၤလန္ကို ထြက္သြားခဲ့ရတဲ့အထိ ေတာ္၀င္မိသားစုရဲ့ အေနအထားဆိုးရြားလာခဲ့ပါတယ္။ တဖက္မွာ ေတာ္၀င္မိသားစုကို ေထာက္ခံတဲ့ သာသနာပိုင္ သမၼာရြတ္(ဓမၼယုတၱိကနိကာယ)ဂိုဏ္းနဲ႔ မဟာနိကာယဂိုဏ္းတို႔ရဲ့ အကြဲအျပဲကလည္း ျပင္းထန္လာခဲ့ပါတယ္။ ဘုရင့္ဘက္ေတာ္သားေတြနဲ႔ အစိုးရစစ္တပ္အၾကား အျပင္းအထန္တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ခဲ့ျပီးေတာ့ ဗန္ေကာက္ျမိဳ႕ကို ဗံုးၾကဲတဲ့အဆင့္ထိေရာက္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အာဏာသိမ္းအစိုးရရဲ့ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ ဖီးလ္မာရွယ္ ဖီဘန္ဆုန္ခရမ္က ပုန္ကန္သူေတြကို အႏိုင္ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီေအာင္ပြဲဟာ မၾကာခင္မွာ စစ္အာဏာရွင္ျဖစ္လာမယ့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးဆုန္ခရမ္ရဲ့ ပြဲဦးထြက္ေအာင္ပြဲတစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီကတည္းက ဘုရင့္သစၥာခံနဲ႔ ျပည္သူ႔ဘက္ေတာ္သားေတြၾကားက ခုခ်ိန္ထိ ျပန္ေစ့စပ္လို႔မရတဲ့ ရွပ္နီရွပ္၀ါအကြဲအျပဲဟာ စတင္ခဲ့တယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ ျပည္ပမွာ က်န္းမာေရးယိုယြင္းလာတဲ့ ဖရာဂ်ာ့ဒိေပါက္ခ္ဟာ ထီးနန္းစြန္႔ရမယ့္ အေျခအေနကို ဆိုက္ေရာက္လာခဲ့ပါေတာ့တယ္။
သတၱမေျမာက္ ရာမဘုရင္ ဖရာဂ်ာ့ဒိေပါက္ခ္
ဖရာဂ်ာ့ဒိေပါက္ခ္မွာ ထီးနန္းဆက္ခံမယ့္ သားေတာ္မရွိလို႔ သူ႔ရဲ့ညီအစ္ကိုေတြျဖစ္တဲ့ နန္းမတက္ရေသးတဲ့ မဟာခ်ဴလာေလာင္ဂြန္ရဲ့ လက္က်န္သားေတာ္ေတြထဲကေန ေရြးဖို႔ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မဟာခ်ဴလာေလာင္ဂြန္နဲ႔ သူ႔ရဲ့ ညီမ၀မ္းကြဲ အဓိကမိဖုရားေတြကေန ေမြးဖြားလာတဲ့ မဟာဆီမဟာေသြး မင္းသားေတြဟာ မ်ိဳးရိုးခ်ိဳ႕တဲ့မႈ ျပႆနာေၾကာင့္ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ နတ္ရြာစံကုန္ၾကပါျပီ။ ဖရာဂ်ာ့ဒိေပါက္ခ္ကိုယ္တိုင္ သက္ေတာ္ ၄၇ႏွစ္မွာ နတ္ရြာစံျပီး သူ႔ထက္အရင္ နန္းစံခဲ့တဲ့ သူ႔အစ္ကို ဆဌမေျမာက္ရာမဘုရင္ဟာလည္း သက္ေတာ္ ၄၅ႏွစ္မွာ နတ္ရြာစံသြားခဲ့တာပါ။ ထီးနန္းဆက္ခံဖို႔ မင္းေသြးစစ္စစ္ ညီအစ္ကိုမင္းသားေတြ မရွိေတာ့တဲ့အတြက္ အဲဒီမင္းသားေတြဆီကေန ေမြးဖြားလာတဲ့ သားေတာ္ေတြထဲကေန ထီးညႊန္႔နန္းလ်ာ ေရြးခ်ယ္ဖို႔ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ အဂၤလန္မွာခိုလံႈေနတဲ့ ဖရာဂ်ာ့ဒိေပါက္ခ္ဟာ အဲဒီေရြးခ်ယ္ေရးတာ၀န္ကို အာဏာရအစိုးရဆီ ပံုခ်လိုက္ပါတယ္။ အာဏာရအစိုးရထဲက အရပ္သားေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ဒီကိစၥကို ဘယ္လိုေျဖရွင္းရမွန္း မသိတဲ့အတြက္ အဲဒီတာ၀န္ကို အစိုးရထဲက မင္းမ်ိဳးမင္းႏြယ္ေတြကပဲ တာ၀န္ယူခဲ့ပါတယ္။
နန္းလ်ာဆက္ခံဖို႔ အရည္အခ်င္းျပည့္မွီတဲ့ မင္းသားငယ္ေတြထဲကေန ဘုရင္ဖရာဂ်ာ့ဒိေပါက္ခ္ရဲ့ ေနာင္ေတာ္ မဟီေဒါအဒူလ်ာဒက္ရဲ့သား လက္ရွိဘုရင္ ဘူမိေဘာရဲ့ ေနာင္ေတာ္ အနႏၵမဟီေဒါကို နန္းလ်ာအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္လိုက္ပါတယ္။ ၀ါစဥ္အရ အနႏၵမင္းသားရဲ့ ခမည္းေတာ္ မဟီေဒါထက္ ပိုၾကီးတဲ့ ကြယ္လြန္သူ ေနာင္ေတာ္မင္းသား Chutadhaj မွာ သားေတာ္တစ္ပါးရွိေပမယ့္ အဲဒီသားေတာ္ရဲ့ မိခင္ျဖစ္သူဟာ သာမန္အရပ္သားျဖစ္ျပီး ေတာ္၀င္မိသားစုက အသိအမွတ္မျပဳခဲ့တဲ့အတြက္ ေတာ္၀င္မိသားစုကေန အသိအမွတ္ျပဳခံထားရတဲ့ ဆန္ဂ္၀ါမင္းသမီးနဲ႔ ကြယ္လြန္သူ မင္းသားမဟီေဒါတို႔ရဲ့ သားၾကီး အနႏၵမဟီေဒါကို ဘုရင္အျဖစ္တင္ေျမွာက္ဖို႔ ေရြးခ်ယ္လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေရြးခ်ယ္မႈမွာ အဓိကက်သူကေတာ့ ဆန္ဂ္၀ါမင္းသမီးရဲ့ ေယာကၡမ၊ မင္းသားမဟီေဒါရဲ့မယ္ေတာ္၊ ေမာင္းဂြတ္ဘုရင္ရဲ့ သမီးေတာ္၊ မဟာခ်ဴလာေလာင္ဂြန္ဘုရင္ရဲ့ ဖေအတူမေအကြဲ ညီမ၀မ္းကြဲနဲ႔ တတိယမိဖုရား ဆာ၀န္ပဓာနာ့ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
မိဖုရားၾကီး ဆာ၀န္ပဓာနာ့ႏွင့္ ေျမးေတာ္မင္းသားႏွစ္ပါး (၁၉၃၈ခုႏွစ္)
ဘြားေတာ္ၾကီးက သူ႔ေခၽြးမဆန္ဂ္၀ါဟာ ထီးညႊန္႔နန္းလ်ာျဖစ္လာမယ့္ သူ႔ေျမးႏွစ္ပါးကို အေကာင္းဆံုးထိန္းေက်ာင္းႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ အျပည့္အ၀ယံုၾကည္ထားပါတယ္။ မယ္ေတာ္ၾကီးရဲ့ၾသဇာေၾကာင့္ ေတာ္၀င္အသိုင္းအ၀ိုင္းတစ္ခုလံုးရဲ့ ေထာက္ခံမႈကို ရရွိခဲ့ျပီး နန္းေတာ္ဓေလ့ထံုးစံေတြနဲ႔ အကၽြမ္းတ၀င္မရွိတဲ့ အရပ္သားအစိုးရေခါင္းေဆာင္ေတြကေတာ့ မင္းသားေလးေတြထဲက ဘယ္သူပဲတက္လာလာ သူတို႔ၾကိဳးကိုင္လို႔ရမယ့္ဘုရင္ျဖစ္လာမယ္လို႔ ၾကိဳတြက္ျပီး ေစာဒကတက္မယ့္လူ မရွိခဲ့ပါဘူး။ အဲလိုနဲ႔ ၁၉၃၅ အမ်ိဳးသားညီလာခံကေန အနႏၵမဟီေဒါကို ဘုရင္အျဖစ္ တညီတညြတ္တည္း ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္လိုက္ၾကပါတယ္။
အနႏၵမဟီေဒါ(အဌမေျမာက္ရာမဘုရင္)
ထိုင္းဘုရင္ျဖစ္လာေပမယ့္ အနႏၵမဟီေဒါဟာ ဆြစ္ဇာလန္မွာေက်ာင္းတက္ေနတဲ့ ကိုးႏွစ္အရြယ္လူမမယ္ေလးပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ခ်ကၠရီမင္းဆက္ရဲ့ မ်ိဳးရိုးခ်ိဳ႕တဲ့မႈျပႆနာေၾကာင့္ အနႏၵမဟီေဒါဟာလည္း ငယ္စဥ္ကတည္းက က်န္းမာေရးခ်ဴခ်ာခဲ့ပါတယ္။ အနႏၵမဟီေဒါ ဘုရင္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ခံရျပီး သံုးႏွစ္အၾကာ ၁၉၃၈ခုႏွစ္မွာ ထိုင္းႏိုင္ငံဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးဖီဘန္ဆုန္ခရမ္ရဲ့ စစ္အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး လက္ေအာက္ကို သက္ဆင္းခဲ့ရပါတယ္။ ဆုန္ခရမ္ဟာ စစ္ဗိုလ္ဘ၀ကေန ျပင္သစ္ဧကရာဇ္ျဖစ္လာသူ နပိုလီယန္ကို အထူးေလးစားအားက်သူ တစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။ ဆုန္ခရမ္က အနႏၵမဟီေဒါကို ရုပ္ေသးဘုရင္အျဖစ္ထားျပီး ထိုင္းႏိုင္ငံစိတ္ၾကိဳက္ျခယ္လွယ္ အုပ္စိုးဖို႔ စိတ္ကူးထားပါတယ္။ ဆုန္ခရမ္ဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံကို မူလနာမည္ Siam ကေန လက္ရွိသံုးစြဲေနတဲ့ Thailand နာမည္ကိုေျပာင္းလဲခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဖီးလ္မာရွယ္ ဖီဘန္ဆုန္ခရမ္
ဆုန္ခရမ္ဟာ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေတြနဲ႔ မဟာမိတ္ျပဳျပီး ဂရိတ္ျဗိတိန္နဲ႔ အေမရိကန္ကို စစ္ေၾကျငာတဲ့အတြက္ သူနဲ႔ေတာ္လွန္ေရးကာလတေလွ်ာက္ လက္တြဲခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ Pridi Phanomyong နဲ႔ လမ္းခြဲခဲ့ရပါတယ္။ Pridi ဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ့ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ႏိုင္ငံေရးသမားတစ္ဦးျဖစ္ျပီး ဘုရင္အနႏၵမဟီေဒါ ဆြစ္ဇာလန္မွာရွိေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဘုရင့္ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္တစ္ဦးအျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တိုင္းျပည္ရဲ့အခ်ဳပ္အျခာအာဏာက စစ္အာဏာရွင္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ဆုန္ခရမ္လက္ထဲမွာပဲရွိပါတယ္။ ဂ်ပန္နဲ႔မဟာမိတ္ျပဳတာကို အသိအမွတ္ျပဳတဲ့စာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္ထိုးဖို႔ ျငင္းဆန္တဲ့ Pridi ကို ဆုန္ခရမ္က ဘုရင့္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ကေန ဖယ္ရွားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ Pridi ဟာ ဂ်ပန္ဆန္႔က်င္ေရး ေျမေအာက္လႈပ္ရွားမႈကြန္ယက္ (Seri Thai Network) ကို လွ်ိဳ႕၀ွက္တည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဆုန္ခရမ္ရဲ့ စစ္အာဏာရွင္စနစ္လက္ေအာက္မွာ မင္းညီမင္းသားေတြနဲ႔ ေတာ္၀င္မိသားစုရဲ့ ဘက္ေတာ္သားေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကြပ္မ်က္ခံခဲ့ရပါတယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္းမွာ ဂ်ပန္က်ဴးေက်ာ္မႈေၾကာင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံတ၀ွန္း ဂ်ပန္ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြ ျပင္းထန္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ ဂ်ပန္နဲ႔မဟာမိတ္လုပ္ခဲ့တဲ့ ဆုန္ခရမ္ဟာ တိုင္းျပည္မွာ လူမုန္းမ်ားလာျပီး ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ကေန ဖမ္းဆီးဖယ္ရွား ခံလိုက္ရပါတယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ျပီးစအခ်ိန္ ဘုရင္အနႏၵမဟီေဒါရဲ့ ထိုင္းႏိုင္ငံ အလည္အပတ္ခရီးစဥ္အတြင္းမွာ Pridi ကို ပါလီမန္ကေန ဘုရင့္ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္အျဖစ္ ျပန္လည္တင္ေျမွာက္ခဲ့ပါတယ္။ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ခ်ဳပ္ျငိမ္းျပီး စည္းမ်ဥ္းခံဘုရင္စနစ္ေအာက္မွာ တိုးတက္တဲ့ ပါလီမန္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတာ္ကို ထူေထာင္ဖို႔ ၾကိဳးစားေနတဲ့ အခ်ိန္အေတာအတြင္းမွာပဲ ၁၉၄၆ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၉ရက္ေန႔မွာ အသက္၂၀အရြယ္ ဘုရင္ေလးဟာ သူ႔အိပ္ယာေပၚမွာ ဦးေခါင္းေသနတ္ဒဏ္ရာနဲ႔ နတ္ရြာစံသြားခဲ့ပါေတာ့တယ္။
အပိုင္း(၂) အား ေစာင့္ေမွ်ာ္ဖတ္ရႈပါရန္
ျမတ္သိန္းထြန္း(ဘြရွင္)
၂၁.၁.၂၀၁၄
နယူးေယာက္စံေတာ္ခ်ိန္ ည ၁နာရီ ၅၇မိနစ္
0 comments:
Post a Comment