မဟာဝိဟႎက ရခိုင္ရာဇဝင္လကၤာ

မဟာဝိဟႎက ရခိုင္ရာဇဝင္လကၤာ

(ဒြါရာဝတီ လမုေခ်ာင္းဆရာေက်ာ္မဲ)

နေမာတႆ ဘဂဝေတာ အာရဟေတာ သမၼာသမၺဳဒၶႆတိ

(၁) ေဇယ်ံေအာင္ထြန္း၊ ဤေတာင္ကြ်န္း၌၊ ဦးစြန္းလုထြတ္၊ သံုးလုနတ္လွ်င္၊ ကိုးရပ္နဝဂုဏ္၊ ထက္ေအာက္ခ်ံဳ၍၊ ဆန္တံုတက္လွစ္၊ ဇာတိေခတ္ဟု၊ စင္စစ္တည္ေလွ်ာင္း၊ တိုက္တေသာင္းကို၊ လင္းေၾကာင္းထြန္းလွ်ံ၊ ညာဏ္ေတာ္သန္သား၊ ဆရံသိေတာ္၊ ေျခာက္ေရာင္ေက်ာ္သည္၊ သွ်င္ေတာ္လုေဆြ၊ သမၺဳေဒၶကို၊ ၿဖိဳးေဝပန္ဆင္၊ ဦးထိပ္တင္လွ်က္၊ သံုးခြင္လုဘ၊ မုနိႏၵ၏၊ ေဟာထဓမၼကၡန္၊ တရားမွန္ကို၊ မက်န္လံုးခ်ံဳ၊ ပူေဇာ္ကုမ္၍၊ ၾကည္ယံုေစတနာ၊ ျပဳကုမ္ပါ၏။ မဂၢဖလ၊ သဃၤာစသည့္၊ ပြားျပည့္မ်ားစြာ၊ အရိယာသာဝါ၊ ရဟႏၱာကို၊ သဂါရေဝ၊ ဝႏၵိေတျဖင့္၊ ႀကီးေထြဂ႐ုဏ၊ မိႏွင့္ဘကို၊ ထပ္ကာပန္ထြာ၊ ရွိခိုးပါ၏။ ငယ္ခါသင္ထ၊ ဆရာစသား၊ မ်ားလွပ႑ိ၊ ပညာဟိအား၊ ဦးရွိၾကည္ႏူး၊ ပူေဇာ္က်ဴးမွ၊ ေပၚဦးကြ်န္းခ်ာ၊ ဤကမၻာထက္၊ ရကၡပူရ၊ မည္နာမျဖင့္၊ ဓညဝတီ၊ ေလးဌာနီႏွင့္၊ ဤရခိုင္ျပည္၊ တိုင္းရပ္စည္၌၊ ျဖစ္သည္ထင္ရွား၊ မင္းအမ်ားအား၊ မွတ္သားစီခ်င္၊ ရာဇဝင္ကို၊ ဆင္သြယ္နိဒါန္း၊ လကၤာၫႊန္းအံ့၊ ရဟန္းပုဏၰား၊ မ်ိဳးေလးပါး႐ို႕၊ သင္ၾကားစိမ့္ငွာ၊ ထုတ္ဆိုမွာသည္၊ ေနာင္လာလူ႐ို႕တတ္လိမ့္တည္း။
(၂) တတ္လိမ့္ေသာသူ၊ မွတ္စိမ့္ယူ၍၊ ေနာင္မူပ႑ိ၊ သိကုမ္ဘိေလာ့။ အဂၢိဥဒ၊ ဝါတပဟု၊ ေလာကသံုးပါး၊ ပ်က္ဖန္မ်ားလွ်က္၊ တျခားမွန္လွ၊ ေတေဇာတျဖင့္၊ ပဌမသံုးရြာ၊ မိုးျဗဟၼာ၏၊ ဘံုသာတိုင္းေအာင္၊ မီးျဖင့္ေဆာင္၍၊ ေလာင္ေသာအခါ၊ သတၲဝါ႐ို႕၊ ၾကမၼာဖန္ေထြ၊ မိုးႀကီးေစြ၍၊ ကုေဋတသိန္း၊ ေက်ာ္လြန္ဟိန္းလွ်က္၊ ရီကိန္းစၾကာဠာ၊ ေပၚေသာခါ၌၊ စိုင္ကာဘုန္းေကာင္း၊ ရြီတြက္ေလွ်ာင္းက၊ အေပါင္း႐ူပ၊ ေသာဠႆတြင္၊ နာမပညတ္၊ အတၴဳပၸတ္ျဖင့္၊ ဥပၸါဒ္တင္ျပ၊ ျဖစ္ကုမ္ၾကေသာ္၊ ကမၼဣဒၶိ၊ တန္ခိုးဟိ၍၊ မ်ားဘိကိုယ္ေရာင္၊ တေျပာင္ေျပာင္လွ်င္၊ မိုက္ေမွာင္ေပ်ာက္ကြယ္၊ ေကာင္းခင္လယ္၌၊ ငွက္ႏွယ္ဝဲပ်ံ၊ ကြန္႕ျမဴးစံ၏။ မိုးယံထက္မွ၊ သက္လာက်မူ၊ ရြီတြက္မယြန္း၊ သခ်ၤာမွန္းေသာ္၊ ေျခာက္သန္းသံုးသိန္း၊ မွန္မယိမ္းလွ်င္၊ တြက္ကိန္းျဗဟၼာ၊ ေရာက္ကုန္လာ၏။ ဒီပါစတု၊ ကြ်န္းေလးခုဝယ္၊ ေခၚမႈတြင္ညီ၊ လက္ယာနီသည္၊ သၿပီဇမၺဴ၊ ငါးဆူလွလွ၊ ကုမုဒၵကို၊ ဆြတ္ၾကလွ်င္စြာ၊ ယူၿပီးခါမွ၊ ျဗဟၼာသက္ရွည္၊ ဇာနည္သည္႐ို႕၊ မွတ္ရည္ကုန္ၾက၊ ဤကပၸကား၊ ဗုဒၶငါးဆူ၊ ပြင့္ေတာ္မူအံ့။ ယူတံုနမိတ္၊ ၾတင္းတိတ္ျဖင့္၊ တံဆိပ္ခတ္ကာ၊ ဘြဲ႕နာမာမူ၊ မဟာဘဒၵ၊ ကမၻာမဟု၊ မွည့္ၾကၿပီးခါ၊ မိုးရပ္ခ်ာသို႕၊ ထြက္ခြါလံုးခ်ံဳ၊ ျပန္လွ်င္းကုမ္သည္၊ လုဘံုဌာနျဖစ္စိမ့္တည္း။(၃) ျဖစ္စိမ့္ဌာန၊ အာဘႆဟု၊ မိုးဝဘံုမွ၊ သက္လာက်သည္၊ ကမၼဥတကာ၊ ဩဘာသက၊ ဥတုဇဟု၊ တိကၡဣႆိ၊ အမည္ဟိသား၊ ေခၚဘိတြင္ေျမာက္၊ အေရာင္ေတာက္သည့္၊ ေလးေယာက္ျဗဟၼာ၊ ကြ်န္းဒီပါကို၊ ေလးျဖာဝီစု၊ အပိုင္ျပဳ၍၊ ႀကီးထုမွန္စြာ၊ ၿမီဩဇာႏွင့္၊ ရသာႏြယ္ခ်ိဳ၊ ဆိမ့္မ်ိဳးကိုလွ်င္၊ ႏွစ္လိုေသာတိ၊ ျဖစ္ျပန္ဘိ၍၊ သာလိပတၲ၊ လြရြရြကို၊ စားၾကေသာ္အား၊ ရန္မက္ပြား၍၊ ကိုယ္သားေရာင္ဝါ၊ ဟိေသာခါ၌၊ ကမၻာဦးသူ၊ ေမွာင္မိုက္ထူလွ်က္၊ အူအူေသာင္းေသာင္း၊ လင္းဆုေတာင္းေသာ္၊ လူေပါင္းပုည၊ ကုသလေၾကာင့္၊
သကၠရာဇာ၊ သတၲိသာဟု၊ ဦးစြာတည္မွ၊ တေပါင္းလသည္၊ ျပည့္ထတိထီ၊ ပုဏၰမီဝယ္၊ ေသာရီဒိဝါ၊ နိျမတ္စြာ၌၊ ရတၲိယာေခၚ၊ သန္းေခါင္ေက်ာ္၍၊ စြန္းေပၚခါမွီ၊ တရီရီသည္၊ အညီေရာက္က၊ ထိုကာလ၌၊ သူရိယစႏၵာ၊ ၾကယ္တာရာ႐ို႕၊ ေပၚလာထြန္းတက္၊ တၿပိဳင္နက္လွ်င္၊ ျပက္ျပက္ထင္၍၊ ေကာင္းခင္ထက္က၊ သက္က်င္ၾကမူ၊ ရႊင္ပသာယာ၊ ဟိေသာခါ၌၊ ျဗဟၼာေလးပါး၊ ေလာဘအားေၾကာင့္၊ အမ်ားစည္းေဝး၊ ကြပ္အုပ္ကဲေသာ္၊ ခပဲမ်ားလူ၊ ကမၻာသူ႐ို႕၊ ျငင္းမူသကန္၊ မလြတ္ျပန္ဘဲ၊ ဧကန္မုကၡၽ၊ နီကုမ္ရသည္၊ ျခင္းထမက်န္ႏွစ္သိမ့္တည္း။
(၄) ႏွစ္သိမ့္မက်န္၊ ခိုက္ရန္ပူဆာ၊ ျဖစ္ၾကရာတြင္၊ ျဗဟၼာအဘသ္၊ သရနတ္႐ို႕၊ ေရာက္လတ္ေသာခါ၊ လုခႏၶာလွ်င္၊ နဝါအသစ္၊ အမွန္ျဖစ္၏။ ျပဳလစ္မယြန္း၊ တြက္စစ္ထြန္းေသာ္၊ တကြ်န္းကိုးေယာက္၊ ဆိုကုမ္ေျမာက္၏။ အေထာက္သင့္ႀကိန္၊ ဣတိလိင္ႏွင့္၊ ပုလႅိင္ေပၚက၊ သံဝါသသည္၊ ေပါင္းၾကျပဳေျမာက္၊ ေဒြးစံုေရာက္၍၊ ေလးေယာက္ျဗဟၼာ၊ မ်ိဳးေလးျဖာဟု၊ မည္သာခံၾက၊ ျပဳၿပီးမွလွ်င္၊ လွပသာယာ၊ ၿမိဳ႕မ်ားစြာကို၊ ကုသာဝတီ၊ ျပည္ပူရီ၌၊ အညီအညာ၊ တည္ကုမ္ပါ၏။ သစၥာပြင့္ထန္၊ ကကၠဳသံဟု၊ ဘုန္းလွ်ံအေလာင္း၊ နတ္မင္းေကာင္းလွ်င္၊ လွ်င္ေၾကာင္းမၾကာ၊ သက္တံုလာ၍၊ က်င့္ရာစံုစီ၊ ပါရမီကို၊ အညီမွန္စြာ၊ ျဖည့္အံ့ငွာဟု၊ ေရာက္လာျဖစ္ထ၊ ပုရိသ႐ို႕၊ ရာဇဘိေသ၊ ခံတံုေပမွ၊ ညာဏ္ေဝသမၻာ၊ ဘုန္းေတဇာႏွင့္၊ မဟာသမတ၊ ေခၚတြင္ၾကခ်င့္။ ျမတ္လွရေသ့၊ က်င့္ခ်မ္းေျမ့စြာ၊ ျဖစ္သည့္အားျဖင့္၊ တပါးေသာသူ၊ ရေသ့မူ၍၊ လူဟူသစ္ပင္၊ ျဖစ္ေၾကာင္းထင္ႏွင့္၊ ေခၚတြင္သတၲဝါ၊ မည္ေရမွာကို၊ ကမၻာေစာင့္နတ္၊ ရေသ့ျမတ္က၊ ေဟာရပ္သာယာ၊ ဆိုကုမ္ပါ၏။ အခါကာလ၊ ဟူသမွ်လည္း၊ ဝရဘူပတိ၊ ေခၚတြင္ဘိသား၊ မင္းဟိတိုင္းေဘာင္၊ သိၾကားေဆာင္၍၊ ထို႕ေနာင္တဖန္၊ ဈာန္ႏွင့္ပ်ံသည္၊ ဂဝမၸတိ၊ ေထရ္ဘုန္းဟိလွ်င္၊ ဣသိသွ်စ္ေသာင္း၊ ေလးေထာင္ေပါင္းႏွင့္၊ က်မ္းေဟာင္းေဗဒင္၊ လွည့္လည္ပ်င္ကာ၊ မ်ားဖ်င္သူအား၊ က်ိဳးစီးပြါးကို၊ လွ်င္လ်ားေဆာင္ေထြ၊ ႏွစ္ရြီေပေသာ္၊ ကုေဋကိုးသန္း၊ မကထြန္းတည္း၊ မယြန္းလွည့္လည္၊ လုသက္ေပကား၊ ကိုးကုေဋသၾကစ္၊ ျမင့္ၾကာျဖစ္သည္၊ ေက်ာ္လွစ္မင္းႏွယ္သက္ေရာက္တည္း။
(၅) သက္ေရာက္မင္းႏွယ္၊ ထိုခါဝယ္၌၊ ဘုန္းျြကယ္သမၻာ၊ မင္းသားလွ်ာမူ၊ မဟာဘူပတိ၊ ျဖစ္တံုဘိ၍၊ ႏြယ္ဟိစိုင္လာ၊ သည္ေနာက္မွာကား၊ သဲခ်ာဘူပတိ၊ ျဖစ္တံုဘိ၏။ ထြန္းညီးသာလွ၊ ႀကီးေတဇျဖင့္၊ ဝရဘူပတိ၊ စိုးအုပ္ၿပီးခါ၊ ဘုန္းဟိမင္းလွ၊ သုဝဏၰႏွင့္၊ ဝရသုဝဏၰ၊ ေတဇနက၊ ဝရေတဇနာ၊ ဆက္ျပန္လာ၏။ မည္သာေခၚေထြ၊ သုႏၶေရတြင္၊ ဖြားေပမ်က္ႏွာ၊ ျမင္တံုပါသား၊ ဥကၠရာဇ္ႏြယ္၊ သားပုေတၲကို၊ မေဟသရာ၊ နတ္ေဒဝါ၏၊ သဲခ်ာစံသီး၊ ခ်စ္သမီးဟု၊ ထြန္းညီးေရာင္ျမ၊ နာမရမူ၊ သုဝဏၰသမၻာ၊ ႏွင့္သင့္ရာဝယ္၊ ေတဇာႀကီးဘိ၊ တန္ခိုးဟိသည့္၊ သမုတၲိေဒဝ၊ သားေတာ္လွကို၊ ဖြားထၿပီးေသာ္၊ ပရမီသြာ၊ နတ္ရာဇာ၏၊ စိတာသမီး၊ ထိန္ညီးသာလွ၊ သုဂႏၶကလ်ာ၊ မိေဒဝါႏွင့္၊ ဃာရာဝါသ၊ အိမ္ေထာင္ခ် မ်ားလွျခံေရြ၊ မင္းျပဳေပေသာ္၊ မေဟသရာ၊ နတ္ျမတ္စြာႏွင့္၊ ေတဇာထြန္းဘိ၊ ႀကီးဣဒၶိျဖင့္၊ ပရမီသြာ၊ ႏွစ္ေယာက္လာ၍၊ ဒြါရာဝတီ၊ ၿမိဳ႕သိင္ဂီကို၊ စံုညီျပည့္ထ၊ သမုတ္ခ်ကာ၊ ဓညဝတီ၊ ေဝသာလီဟု၊ ေခၚညီထင္ေပၚ၊ ဟိုးဟိုးေက်ာ္သား၊ ၿမိဳ႕ေတာ္ရမၼာ၊ ပူရာစသည္၊ ဌာနသာစည္၊ ေလးၿမိဳ႕တည္၏။ ပတ္လည္တခ်ိဳ႕၊ ေလးေထာင္႐ို႕ကား၊ ရာကိုးဆယ့္သွ်စ္၊ ျဖစ္တံုလွစ္ကာ၊ တလွစ္ျပင္ၿမိဳ႕၊ ေလးေထာင္႐ို႕ကို၊ လုပ္ဖို႕နတ္မ်ား၊ ေရာက္လာအားသည္၊ မင္းဖ်ားဘုန္းေတာ္ေတာက္ထြန္းတည္း။
(၆) ထြန္းေတာက္ဘုန္းေတာ္၊ တန္ခိုးေက်ာ္သား၊ ၿပိဳင္ေဘာ္မဲ့ျငား၊ ရန္မ်ိဳးယွားသည္၊ မင္းဖ်ားဘူပါလ၊ သားေတာ္လွကား၊ ဝရဘူပါလ၊ နရိႏၵတည္း။ ဝရနရိႏၵာ၊ စိုးျပန္လာမူ၊ သမၻာရင္ထိန္၊ ခ်မ္းရိပ္ၿငိမ္ၿပီး၊ မဟိပတိ၊ ဆက္ျပန္ဘိ၏။ ဘုမၼိတြင္ထ၊ သားမင္းလွမူ၊ ဝရဘုမၼိေဇယ်၊ မင္းျမတ္လွတည္း။ ဣဝေလာကာ၊ ဤလုရြာ၌၊ ကမၻာေစာင့္နတ္၊ ရေသ့ျမတ္႐ို႕၊ မိန္႕လတ္သေရာ၊ ေဖာ္ထုတ္ေဟာ၏။ ခတၲိေယာတိ၊ အမည္ဟိသား၊ ဘုမၼိပါလာ၊ စိုင္ဆက္ကာျဖင့္၊ နရဒိပၸ၊ နရိႏၵဟု၊ ေခၚထထင္ရွား၊ ေလးမည္အားကို၊ မွတ္သားမုကၡၽ၊ ခံကုန္ၾကလွ်က္၊ ရွိကမ်ားစြာ၊ မင္းတကာ႐ို႕၊ ဒိ႒ာႏုဂၢတိ၊ အစဟိသား၊ က်င့္ဘိတရား၊ သင္ဆိုၾကားမွ၊ တိုင္းကားျပည္ရြာ၊ ခြန္ဘ႑ာမူ၊ တရြာတခု၊ ေကာက္ယူမႈျဖင့္၊ ျပဳစုေကြ်မြီး၊ သားၿမီးအသြင္၊ ခ်စ္ၾကခင္လွ်က္၊ က်င့္စင္တရား၊ ဆယ္ပါးအားကို၊ မမွားေစာင့္ေယွာက္၊ ျဖစ္တံုေျမာက္၏။ ထိုေနာက္မွလွ်င္၊ ဘိေဇၨာသရ၊ မင္းျပဳကလည္း၊ ျမတ္လွေထရ္ပ်ံ၊ တန္းခိုးထန္သည္၊ ဂဝမၸတိ၊ ဈာန္ဣဒၶိျဖင့္၊ ဣသိသွ်စ္ေသာင္း၊ ေလးေထာင္ေပါင္းႏွင့္၊ နတ္ေကာင္းစႏၵီ၊ သုႏၵရီဟု၊ ပရမီသြာ၊ တတ္ပညာႏွင့္၊ ဝိဇၨာေဂ်ာ္ဂ်ီ၊ က်မ္းဗာဟီျဖင့္၊ ပါဒ္ဗီဇနာ၊ ျပန္ခရာလွ်င္၊ ပိႆာစိုက္ေမွာင္း၊ လုပ္တံုေလွ်ာင္း၏။ အေပါင္းသိရစ္၊ ေကာင္းျခင္းျဖစ္သည္၊ လက္သစ္အဂၤုေလာ၊ နန္းမေယာတည္း။ ျပန္႕ေျပာထိုမွ၊ နာဂရဟု၊ ၿမိဳ႕ျပပစၥင္၊ ထိုမင္းတြင္ကား၊ သတင္းညာႀကီ၊ ကြ်န္းသၿပီ၌၊ သုႏၶရီနတ္၊ ေခၚတြင္မွတ္သား၊ ျမတ္မိဘုရား၊ တြင္ဆပြားသည္၊ မင္းသားတက်ိတ္ေျခာက္ေယာက္တည္း။
(၇) တက်ိတ္ေျခာက္ေယာက္၊ မင္းသားေျမာက္တြင္၊ ေက်ာ္ေခ်ာက္ဝွန္႕ဝွန္႕၊ ကြ်န္းလံုးႏွံ႕သိ၊ သမုတၲိေဒဝ၊ သားေတာ္လွကို၊ ရမၼဝတီ၊ ပီးႏွင္းလီ၏။ သိင္ဂီေရာင္လွ်ပ္၊ ျဗဟၼဒတ္အား၊ မည္မွတ္ေအာင္ခ်ာ၊ ျပည္သာယာမူ၊ ဗာရာဏသီ၊ ပီးတံုလီ၏။ ေခၚညီတြင္ဘိ၊ သမာဓိအား၊ ႏွံ႕သိေၾကာ္ျငာ၊ ထင္ရွားစြာသည္၊ ကုသဝတီ၊ ျပည္ပူရီတည္း။ ေနာင္ညီထြန္းလွာ၊ မင္းသားမွာကား၊ သမဝတၲ၊ ျပည္ပူရမူ၊ သာလွနဂိုရ္၊ ရာဇၿဂိဳဟ္တည္း။ ဘုန္းပ်ိဳထြန္းပ၊ သမၻဝကား၊ ျပည္မိတိလာ။ သာဓနာကား၊ အယုဇၨပူရ၊ စိုးပိုင္သ၏။ သုဝဏၰတြင္ဘိ၊ သားဘုန္းဟိကား၊ ဟတိဗလ။ သုဒၶိယမူ၊ အဇၨရဝတီ၊ ျပည္ပူရီကို၊ စိုးၿပီးအုပ္ထ၊ သူဘာဝမူ၊ ဧကစကၡဳ၊ မွတ္ၾကျပဳေလာ့။ ပ်ိဳႏုရြယ္လွ၊ သုဂႏၶလည္း၊ စိုးရအညီ၊ ေကာသမၻီတည္း။ ထိုၿပီးမွန္စြာ၊ ဖလဝါကား၊ ဂႏၶာေကာစၦ။ အ႒ရမူ၊ ေခၚၾကဗိုလ္လူ၊ သိႏွံ႕ဟူသည္၊ ရာဇျပည္သာ။ သၪၥဘာကား၊ စမၸာနဂရ။ သူဘာဝမူ၊ တကၠသီလာ။ မႏၵပၸါလည္း၊ ကုသႏၷာရ။ သူရႏၵကား၊ သတၲိလတည္း။ ရြီထတံုေျမာက္၊ တက်ိတ္ေျခာက္ကို၊ တေယာက္တျပည္၊ ပီးၾကသည္တည္း။ ပတ္လည္ဝန္းလွည့္၊ ရြီတြက္ခယ့္ေသာ္၊ သွ်စ္ဆယ့္ငါးသြယ္၊ ၿမိဳ႕႐ို႕ဝယ္ႏွင့္၊ ေပါင္းလြယ္ေဇဌ၊ ေရာေႏွာၾကေသာ္၊ တရာ့တၿမိဳ႕၊ အင္မခ်ိဳ႕သည္၊ မင္း႐ို႕ျပည္ရြာ တည္ေျမာက္တည္း။
(၈) တည္ေျမာက္ထိုသို႕၊ သားမ်ား႐ို႕တြင္၊ ျပည္ၿမိဳ႕အရာ၊ ေပ်ာ္ဖြယ္သာသည္၊ ရမၼာဝတီ၊ ျပည္သိင္ဂီကို၊ ေခၚညီတြင္ဘိ၊ အမည္ဟိသား၊ သမုတၲိေဒဝ၊ ရာဇညဟု၊ မင္းလွသားႀကီး၊ ေဆာင္းရႊီထီးႏွင့္၊ စိုးၿပီးထိုခါ၊ဘုမၼိပါလ၊ ေက်ာ္လွ်က္ျပေသာ္၊ ဝရဘုမၼိပါလ၊ နရိႏၵတည္း။ ဝရနရိႏၵ၊ စိုးၿပီးမွလွ်င္၊ မဟိႏၵပတိ၊ ရာဇတိဟု၊ ဘုန္းဟိလြန္မွ၊ ရႊီနန္းမ၌၊ ဝရမဟိႏၵပတိ၊ ေစာသီရိသည္၊ ဘုန္းဟိရေသ့၊ က်င့္ခ်မ္းေျမ႕ဘိ၊ နတ္ကိုတြိေသာ္၊ မရႊိရေအာင္၊ ပင့္ခ်ီေဆာင္မွ၊ ေနာက္ေနာင္လူမ်ား၊ မ်ိဳးေလးပါး႐ို႕၊ မွတ္သားဝီျခမ္း၊ ဆံျခည္ႏွမ္းက၊ တနန္းမုေယာ၊ အဂၤုေလာတိ၊
မုေဒၶါအထြာ၊ အေတာင္သာႏွင့္၊ ရွည္စြာအလ်ား၊ ႏြားလားဥႆဘ၊ တြန္သံခသား၊ ေဂါသယူဇနာ၊ ဤသခ်ၤာကို၊ ရြီကာမ်ားေျမာင္၊ ခ်င့္တြက္ေဆာင္၍၊ မင္းေခါင္နရိႏၵ၊ က်င့္႐ိုးျပသား၊ ရွိကျဖစ္ျငား၊ မင္းအမ်ားလွ်င္၊ ပုဏၰားအက်င့္၊ ထိုကိုခ်င့္၍၊ မသင့္အပ္စြာ၊ ေယွာင္ပယ္ခြာလွ်က္၊ ဆယ္ျဖာတရား၊ ေစာင့္တံုျငားမွ၊ ေလးပါးဂတိ၊ ေျဖာင့္မတ္သိ၏။ ရဘိယာဥ္ရွင္၊ ငါးပါးပင္တည္း၊ စိုးက်င္လီရ၊ ထိုမင္းကသည္၊ စ၍ရြီလွ်င္၊ အစိုင္ပင္တည္း၊ က်င့္အင္ျမဲျမဲ၊ မခြ်တ္လြဲဘဲ၊ ဆကဲတေထြ၊ အသေခ်ၤလွ်င္၊ ကုေဋခ်င့္မွန္း၊ ကိုးသိန္းထြန္းကာ၊ ထီးနန္းစိုးမွန္၊ မင္းမ်ားလြန္သည္၊ ဆယ္ျပန္အစိုင္႐ိုး၏တည္း။
(၉) ႐ိုး၏အစိုင္၊ နန္းသက္ယွဥ္၍၊ ေကာင္းယိုင္အမွန္၊ မင္းမ်ားလြန္မွ၊ ျပည္မြန္ပူရ၊ ဗာရဏ၌၊ ရာဇဝံသာ၊ အႏြယ္လာသည္၊ မဟာသာဝနာ၊ မင္းရာဇာလွ်င္၊ ဒိပၸေတာင္ငူ၊ ကြ်န္းဇမၺဴႏွင့္၊ ခ်င့္ယူမွတ္ဖြယ္၊ တြက္က်ံဳးသြယ္ေသာ္၊ ကြ်န္းငယ္ငါးရာ၊ အရံပါသား၊ မ်ားစြာရပ္ရြာ၊ ဘ႑ာသိမ္းယူ၊ စိုးေတာ္မူ၏။ ဘုန္းထူးမင္းျမတ္၊ သားသဲပြတ္ကား၊ မည္မွတ္တြင္ထ၊ ေခၚေဝၚၾကသည္၊ ဥတၲမသာဓန၊ ျဖစ္ၿပီးမွလွ်င္၊ ဝရသာဓနာ၊ ဆက္ျပန္လာသည္။ ဝရျဗဟၼတ၊ သုသိလာတည္း။ ဝရသုသိလာ၊ မင္းျမတ္ခါ၌၊ ျမတ္စြာဘုန္းဝွန္၊ ကကႆန္ဟု၊ လုထံေက်ာ္ေခ်ာက္၊ ဘုရားေပါက္၍၊ မင္းေျမာက္အေပါင္း၊ ရြီတြက္ေလွ်ာင္းေသာ္၊ သွ်စ္ေသာင္းေလးေထာင္၊ ျပန္႕ပြားေဆာင္၏။ ထို႕ေနာင္ၿပီးမွ၊ ကြ်န္းဒီပဝယ္၊ သမႏၱစကၡဳ၊ နီလတုသို႕၊ ၿပိဳင္တုမရ၊ သုဝဏၰတည္း။ ဝရသုဝဏၰ၊ ဩရသကား၊ ဘူပါလရာဇ၊ ျဖစ္ျပန္မွတည္း၊ ဝရဘူပါလရာဇာ၊ မင္းျမတ္စြာကို၊ ဆက္ကာစိုးဘိ၊ ဘူပတိတည္း။ ထြန္းညီးေတဇ၊ လက္႐ံုးပသား၊ မဟိႏၵရာဇာ၊ စိုးစံပါမွ၊ ဝရမိႏၵလ၊ ျဖစ္ထြန္းပ၏။ ဝရဘူပတိ၊ သားဘုန္းဟိကား၊ ေခၚဘိဂႏၶဗၺ၊ ဝလ်ာဏႏွင့္၊ ဝရဝလ်ာ၊ မႏၶတ္သာလွ်င္၊ စႂကၠာေလးကြ်န္းစိုး၏တည္း။
(၁၀) စိုး၏ေလးကြ်န္း၊ နီလထြန္းသို႕၊ စက္ဝန္းေဒသ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ရသည္၊ ရန္မ်ိဳးသြယ္သား၊ ဘုန္းစည္မႏၶတ္၊ ေစာမင္းျမတ္ကား၊ ၾကည္ၫြတ္သဒၶါ၊ သံသရာက၊ လွဴဒါစိမ်ိဴး၊ ရွိေကာင္းက်ိဴးေၾကာင့္၊ ျပည့္ၿဖိဳးမ်ားစြာ၊ ရတနာသည္၊ လိုရာမတ၊ ျပည့္စံုလွ၏။ ဓနသဒၶိ၊ ၿပီးစီးဘိလွ်က္၊ စက္တိရတနာ၊ ရထားသာႏွင့္၊ ေဝလာဟက၊ သိႏၶဝျဖင့္၊ သာလွညက္ေညာ၊ ျဖဴစင္ေခ်ာသည္၊ ဥေပါသထ၊ သတၲိစသား၊ ခဂၢမည္သာ၊ ျဖစ္တံုပါ အာကာေကာင္းခင္၊ ပ်ံႏိုင္က်င္သား၊ ဆင္ျမင္းလွံဓါး၊ ဤငါးပါးကို၊ နတ္မ်ားေဒဝါ၊ ဆက္သလာေသာ္၊ ထက္မွာေဒဝိန္၊ တာဝတႎႏွင့္၊ ႏိႈင္းယွဥ္မွန္စြာ၊ အသူရာက၊ ေအာက္မွတလည္၊ နဂါးျပည္ကို၊ ဘုန္းစည္မင္းျမတ္၊အာဏာလႊတ္သား၊ မႏၶတ္ရာဇာ၊ မင္းျမတ္စြာလွ်င္၊ လုရြာကပ္ဆက္၊ ႏွစ္ကိုတြက္မူ၊ အသက္သေခ်ၤ၊ နီတံုေပ၏။ မ်ားေထြေက်းဇူး၊ ဆိုေသာ္မူအံ့၊ အထူးျမင့္ရွည္၊ က်ယ္ျမင့္တည္ကာ၊ ၿငိမ္ရည္ေစသား၊ ထိုမင္းမ်ား၌၊ မိဖရားလွစြာ၊ ဂု႐ုသာ၏၊ ပုတၲာျဖစ္ထ၊ ဩရသမူ၊ သူရိယေသာတ၊ သားမင္းလွကို၊ ျမန္စြျမင္းေကာင္း၊ ပီးတံုေလွ်ာင္းမွ၊ တေသာင္းယူဇနာ၊ ကြ်န္းဒီပါဝယ္၊ အခ်ာဓိပဓိ၊ ေခၚဘိမွန္စြာ၊ မိဇၩိမာ၌၊ ပဌမနဂိုရ္၊ ျပည္ဗဟိုရ္မူ၊ ေျပာဆိုသခ်ၤာ၊ ယူဇနာကား၊ ကိုးရာအဝန္း၊ အက်ယ္ထြန္း၏။ တခန္းထိုမွ၊ ေဖာ္ထုတ္ျပမူ၊ စႏၵေသာတာ၊ သားေတာ္မွာကို၊ မ်ားစြာဆင္ေကာင္း၊ ပီးတံုေလွ်ာင္းမွ၊ တေသာင္းဒီပါ၊ ဇမၺဴခ်ာဝယ္၊ ေၾကျငာေက်ာ္ထ၊ သမုတ္ၾကသည့္၊ ေဇဌဓိပတိ၊ မင္းဘုန္းဟိကား၊ ေခၚဘိနာမ၊ မွည့္ၿပီးမွလွ်င္၊ ပၪၥပူရာ၊ ျပည္ေအာင္ခ်ာလည္း၊ ကိုးရာအဝန္း၊ ျဖစ္တံုထြန္း၏။ ထြန္းသည္ဖိတ္ဖိတ္၊
ေအာင္နမိတ္ျဖင့္၊ အာဒိစၥဝင္၊ တျပည္လွ်င္တည္း၊ ထိုတြင္ေက်ာ္သိ၊ အမည္ဟိသား၊ မဏိသုဘာဝ၊ ရာဇလွကို၊ မ်ားၾကလူေပါင္း၊ ပီးတံုေလွ်ာင္းမွ၊ တေသာင္းဒီပ၊ ႏွံမ့္သိၾကသား၊ နရဓိပတိ၊ သမုတ္ဟိလွ်င္၊ ေခၚဘိတခန္း၊ ရြီတြက္ၫႊန္းကာ၊ အဝန္းကိုးရာ၊ ျဖစ္တံုပါလွ်က္၊ ရမၼာပူရ၊ ေက်ာ္ေဇာၾကသည့္၊ ျပည္မဌာနီ၊ ကြ်န္းသၿပီ၌၊ သံုးလီသံုးပါး၊ သားေတာ္မ်ားလွ်င္၊ ပိုင္းျခားယူဇနာ၊ ေျခာက္ေထာင္တာကို၊ အာဏာမိုးလီစိုး၏တည္း။
(၁၁) စိုး၍မိုးလီ၊ ကြ်န္းသၿပီကို၊ ရစ္ခြီပတ္ႀကိဳး၊ အာဏာၿဖိဳး၍၊ တန္ခိုးထန္ျပင္း၊ မႏၶတ္မင္း၏၊ ႏြယ္ရင္းဝံသ၊ ျဖစ္ကုမ္ၾကသား၊ သုဝဏၰပဘာ၊ သားေတာ္မွာကို၊ ရာဇာကံျမင္၊ မည္ပီးက်င္မွ၊ အလွ်င္ဦးစ၊ ပထမမူ၊ ေခၚထတြင္ဘိ၊ အမည္ဟိသည္၊ သမုတၲိေဒဝ၊ ထီးနန္းခ်၍၊ ရမၼာဝတီ၊ ၿမိဳ႕ဌာနီဟု၊ ေခၚညီၿပီးမွ၊ စိုးပိုင္သသည္၊ ဝရရာဇညာ၊ မင္း၌သာလွ်င္၊ သဲခ်ာစီတရ၊ သမီးလွမူ၊ သုဝဏၰကလွ်ာ၊ ဆင္း႐ုပ္ဝါႏွင့္၊ မကြာစီခ်င့္၊ အိမ္ေထာင္သင့္၍၊ ရွည္ျမင့္ကာလ၊ စိုးအုပ္ရေအာင္၊ ဥပရာဇာ၊ အိမ္ရွိရာကို၊ မ်ားစြာနီထ၊ တည္ၿပီးမွတည္း၊ ဝရရာဇညာ၊ ထိုမင္းမွာကား၊ မဟာရာဇညာ၊ သားေတာ္မွာကို၊ ဒြါရာဝတီ၊ ၿမိဳ႕သိင္ဂီႏွင့္၊ စံုညီျပည့္ဝ၊ ဓညဝတီ၊ ေဝသာလီဟု၊ ဌာနီရဌိ၊ သံုးၿမိဳ႕ၿခိ၍၊ တည္ဘိအမွန္၊ မင္းျမတ္လြန္မွ၊ ဘုန္းလွ်ံထြန္းျဖာ၊ ဥပရာဟု၊ မည္သာေခၚဘိ၊ ေက်ာ္ႏွံ႕သိသား၊ ဘုမၼိပါလ၊ မဟိသွ်သည္၊ သာလွေျပာစည္၊ ကံျမင့္ျပည္ကို၊ သက္ရွည္ျဖစ္လို၊ မင္းေျမာက္ဆို၏။ ဘကို႐ိုပြတ္၊ ေတာင္းပန္လတ္ေသာ္၊ သားျမတ္သံုးပါး၊ အျခားျခားျဖင့္၊ ပိုင္းျခားသည္မွာ၊ ဤျပည္သာလည္း၊ မွန္စြာစင္စစ္၊ လက္ဝင္ျဖစ္ဟု၊ တထစ္တရံ၊ မွတ္သားၾကံမွ၊ က်ိဳးႏြံခယ၊ ေလွ်ာက္ေပကမူ၊ အႆကရာဇာ၊ မင္းနရာ႐ို႕၊ သခ်ၤာျခားၿပီ၊ တေသာင္းစီကို၊ အညီယူမွ်၊ ဝီကုန္ၾကေသာ္၊ ျဖစ္ထမွန္စြာ၊ ယူဇနာမူ၊ ကိုးရာအဝန္း၊ အေျဖာင့္သန္း၏။ ျခင္းမွန္အခင္း၊ သံုးရာတြင္းလွ်င္၊ မယြင္းမွန္ညီ၊ ဖို႕ဝီအမွ်၊ ပီးၿပီးမွတည္း၊ မိုးဝတိမ္ယံ၊ ဈာန္ႏွင့္ပ်ံသည္၊ ဂဝမၸတိ၊ ေထရ္မဏိႏွင့္၊ ပါရမီသြာ၊ နတ္ဝိဇၨာက၊ ေဒဝါသိၾကား၊ ဟူးရားမ်ားကို၊ ပိုင္းျခားတုန္႕ၿပိဳင္၊ တုရင္းတိုင္ႏွင့္၊ နမိတ္တိုင္ေျမာက္၊ ေက်ာက္တိုင္ေဆာက္၍၊ အံ့ေလာက္ေက်းကြ်န္၊ ရွိထက္လြန္သည္၊ ျပည္မြန္ဆက္တတိုး၏တည္း။
(၁၂) တိုး၏ဆတက္၊ ထိုမင္းထက္ဝယ္၊ သက္ႏွင့္ခ်င္းၿမိဳ၊ မေစာင္းဆို၏။ သာခ်ိဳျမရိပ္၊ ေခ်ာႏွင့္က်ိတ္တည္း။ မဖိတ္မွန္ပင္၊ သွ်မ္းတူးလွ်င္တည္း။ ဆိုလွ်င္းလည္းျပဳ၊ မူဒူ႐ႈေလာ့၊ ပ်ဴဟုခံၿပီ၊ မည္ခလီႏွင့္၊ စံုစိမွတ္ဖြယ္၊ ဆက္ကာသြယ္လွ်င္၊ ဇင္းမယ္ေခၚတြင္၊ လင္းဟုက်င္သား၊ တန္းတင္သေရ၊ ျဖစ္က်င္ေပ၏။ အမည္တြင္ၿပီ၊ ဘဂၤလီဟု၊ အညီသည္ေနာင္း၊ လင္းကဲေစာင္း၍၊ တေၾကာင္းတတန္၊ ကသည္းခံ၏၊ ကမ္းယံတမူ၊ သထံုဟူသား၊ အယူ႐ိုင္းစိုင္း၊ ျမန္တလိုင္းႏွင့္၊ ပည္လိႈင္းသိပ္သည္း၊ စု႐ံုးစည္းလွ်က္၊ ကံတည္းမွန္းၾကံဳ၊ သည္ေနာက္မူက၊ ကမ္းျမံဳကမ္းတူး၊ စံုဖက္ပူး၏။ တခုတန္းတိုက္၊ မည္သမိုက္သည္၊ လဝိုက္လကြန္း၊ ေခၚၾကမွန္း၏၊ စည္ထြန္းရပ္ရြာ၊ ရြီတြက္ပါေသာ္၊ ဘာသာကြဲျပား၊ ႏွစ္ဆယ့္ငါးလွ်င္၊ မင္းဖ်ားညီေနာင္၊ သည္နည္းေအာင္၏။ ေလးေျမႇာင္ေလးမင္း၊ ေပါင္းလတ္လွ်င္းက၊ တြင္ျခင္းမွန္ထ၊ မည္နာမမူ၊ တရာ့တဘာသာ၊ ျဖစ္တံုပါ၏။ အႆကစ၊ နကရျမင္း၊ ရြာ႐ိုးတြင္း၌၊ စည္ပင္ျပန္႕ပြား၊ အျခားျခားျဖင့္၊ မင္းသားတသီး၊ မင္းသမီးကို၊ တြက္ၿပီးတသိန္း၊ အိမ္ေထာင္ၿငိ္မ္း၍၊ ၿမိဳ႕သိမ္ေဇယ်ာ၊ ကြ်န္းႏွံ႕ပါသည္၊ ထိုခါျပည့္ထမ်ိဳး႐ိုးတည္း။
(၁၃) မ်ိဳး႐ိုးျပည့္လွ်င္း၊ ၿမိဳ႕ခပင္းအား၊ မျြကင္းစိမ့္ငွာ၊ ေဖာ္ျပမွာအံ့။ ဂႏၶလရာဇ္၊ ဂု႐ုရဇ္ေပ၊ ဝိေဒဟရဇ္၊ တလွစ္ပၪၥာ၊ ကာသိန္ကာႏွင့္၊ ေစတာကတာ၊ သိသာတြင္စြာ၊ အာသာေမရ၊ ကုတၲာကမၼာ၊ သီလာမဇူရ၊ မတၲရဂၤါ၊ ဘာသတာႏွင့္၊ ဘာလာၿမိဳ႕ျဖစ္၊ ကရာဇ္ထိုထို၊ တည္၏ဆိုက၊ ေပါင္းလိုေႏွာလွစ္၊ ဆယ္ခုႏွစ္ဟု၊ ျဖစ္သည္မွန္ျငား၊ သားေတာ္စား၏။ မင္းဖ်ားထိုထက္၊ ေႏွာစိုင္ဆက္မူ၊ တိုးတက္ျပန္႕ပြား၊ ေက်ာ္ထင္ရွားသည္၊ သားေဇာကံျမင္၊ မင္းျမတ္တြင္လွ်င္၊ စည္ပင္ဆကဲ၊ တသဲသဲတည္း၊ ဝဲဝဲလားလား၊ ျပန္႕ႏွံ႕ျပားလွ်က္၊ ေဂါဏဂုဏ္ဘုရား၊ ျဖစ္ထြန္းျငား၍၊ ရွည္လွ်ားစိုင္ဆက္၊ ႏြယ္မပ်က္တည္း၊ ေက်ာ္ခ်က္ဇမၺဳဒိ၊ တကြ်န္းၿခိ၏။ ေလာကိစည္းစိမ္၊ အႀကိမ္ႀကိမ္လွ်င္၊ ရိပ္ၿငိမ္စိုးေဆာင္၊ ရန္မ်ိဳးေအာင္၏။ မင္းေခါင္ကံျမင္၊ ဇမၺဴျပင္၌၊ စိုးက်င္ၿမိဳ႕ဝယ္၊ တြက္က်ံဳးသြယ္ေသာ္၊ တြင္က်ယ္ရမၼာ၊ ဝတီသာတည္း။ ပြင့္လာဗြက္ဘုန္း၊ ျဖန္႕ႀကံဳးျဖစ္ျဖစ္၊ ႏွစ္ကိုစစ္ေသာ္၊ သကၠရာဇ္ေကာဇာ၊ ၿဖိဳကာကာျဖင့္၊ သခ်ၤာသေခ်ၤ၊ ကုေဋသွ်စ္သိန္း၊ မင္းမ်ားၿငိမ္းမွ၊ မုနိသက်၊ ကႆပ၏၊ တည္ထသာသနာ၊ ထြန္းေသာခါ၌၊ ဥတၲရမည္၊ ထိုသည္ျပည္ကို၊ အရွည္ဝံသ၊ စိုးအုပ္ထသည္၊ ေဒဝသာဂရ၊ လြန္ၿပီးမွတည့္၊ နန္းမဘံုသာ၊ ဆက္ျပန္လာသည္၊ မဟာသာရ၊ သည္ေနာက္မွမူ၊ သာဂရႏွင့္၊ ဥပသာဂရ၊ ျဖစ္ကုန္ၾက၏။ ေခၚထမွန္ဘိ၊ ရပ္သီရိမူ၊ အသိတၪၥန၊ ထိုျပည္မ၌၊ ေဒဝကၤသ၊ လြန္ၿပီးမွတံု၊ ပုတၲမွန္စြာ၊ ဆက္ျပန္လာသည္၊ မဟာကသၤ၊ ရႊီနန္းရ၏။ ကသၤတြင္ထ၊ သားေတာ္လွႏွင့္၊ ဥပကသၤ၊ ျဖစ္ကုန္ၾကခ်င့္။ ရင္းစသဲခ်ာ၊ ႏွမမွာမူ၊ ဒိီပါေက်ာ္ဟိုး၊ သိႏွံ႕ႀကိဳး၍၊ ႏြယ္မ်ိဳးမည္ရ၊ ေဒဝကမၻာ၊ ေခၚတြင္ပါသည္၊ ကလ်ာေယာင္းလွ မိျမတ္တည္း။
(၁၄) မိျမတ္ေယာင္းလွ၊ နန္းသိဂၤဝယ္၊ မ်ားလွရံကာ၊ စံေသာခါ၌၊ ပုတၲရမဓူရ၊ ရႊီျပည္မကို၊ သာဂရမင္း၊ စိုးအုပ္လွ်င္း၊ ညီရင္းဥပၸ၊ သာဂရလည္း၊ ေၾကာက္လွေသာ္အား၊ ၿပီးထြက္လားေသာ္၊ ရပ္ျခားဘုမၼိ၊ သာယာဘိသား၊ အသိတိၪၥန၊ ထိုျပည္မကို၊ စိုးထႏွိပ္ႏွင္း၊ ကသၤမင္း၏၊ ထံရင္းေတာ္ပါး၊ ဝင္လီျငား၏။ ခစားခိုကိုး၊ ႏြံ႐ိုက်ိဳးကာ၊ ႏြမ္းညႇိဳးပူဆာ၊ ဟိေသာခါ၌၊ ၾကမၼာေဆာ္ပန္၊ ေရာက္လတ္ျပန္က၊ ေက်ာ္ဝွန္သတင္း၊ တန္းခိုးျပင္းသည့္၊ ထိုမင္းႏွမ၊ ေဒဝဂမၻာ၊ မည္သာေခၚညီ၊ မေဟသီႏွင့္၊ ၾကံဳလီထိုတြင္၊ အိမ္ေထာင္က်င္ေသာ္၊ အလွ်င္ဦးစ၊ ပထမမူ၊ ဘုမၼရေဒဝီ၊ ဆင္းရႊီစံသီး၊ ခ်စ္းသမီးကို၊ အၿပီးထိုခါ၊ ဖြားျမင္ပါ၏။ သို႕ပါသို႕ျငား၊ သမီးအားလွ်င္၊ ဖြားၿပီးတံုေျမာက္၊ ကံမေထာက္ဘဲ၊ သီေပ်ာက္လားေသာ္၊ သားေတာ္မ်က္႐ႈ၊ ဘုန္းေပါင္းစုသား၊ ဝါသုေဒဝ၊ ဖြားတံုထ၏။ ဗလေဒဝ၊ သူရိယေဒဝ၊ စႏၵာေဒဝ၊ ဆက္ၾကစိုင္ဘိ၊ အဂၢိေဒဝ၊ အဇၨဳနႏွင့္၊ ဂ႐ုဏေပ၊ ေရာဟေနယ်၊ ဃဋပ႑ိတ၊ အဂၤုရဟု၊ နာမတြင္ျငား၊ တက်ိတ္သားကို၊ မျခားထိုတြင္၊ ဖြားျမင္ၿပီးမွ၊ မာဂဓျဖင့္၊ ဒသဘာတိက၊ ေခၚကုမ္ၾက၏။ ေတဇထြန္းေျပာင္၊ လက္႐ံုးေထာင္သား၊ ညီေနာင္တက်ိတ္၊ ဇမၺဴဒိတ္မွာ၊ ဟိုးဟိုးျငာ၍၊ ေနာင္မွာဖြားထ၊ သမီးလွဟု၊ အၪၥနေဒဝီ၊ ဆင္းသိင္ဂီကို၊ ထိမ္းခ်ီစုျပံဳ၊ ေသာေသာအံုသည္၊ ရႊီဘံုနန္းသူခဝပ္တည္း။
(၁၅) ခဝပ္နန္းသူ၊ ေသာေသာဆူၿပီး၊ ရႊီတူတမွ်၊ ေရာင္ထြန္းပသည္၊ အၪၥနေဒဝီ၊ ဆင္းသိင္ဂီကို၊ ခ်ီခ်ျြမက္ေခၚ၊ ရံေဘာ္ေျခာက္က်ိတ္၊ ဝန္းရံပိတ္လွ်က္၊ က်ဴးဆိတ္မညံ၊ တၾကံၾကံလွ်င္၊ အသံၿပိဳင္ျပဳ၊ နန္းရတုႏွင့္၊ ေပ်ာ္မႈအျမဲ၊ ဧယင္လႊဲ၏။ သဲသဲ႐ံုးစု၊ ျခံရံျပဳလွ်က္၊ ဝါသုေဒဝ၊ အဂၤုရကို၊ ဗလစြမ္းေရာက္၊ အားႀကီးေျမာက္က၊ ၿပိဳင္ေထာက္မျမင္၊ မိုးရပ္ခြင္ကို၊ စိုးက်င္တံုျငား၊ နတ္သိၾကားလည္း၊ ဘုန္းအားလက္နက္၊ ပို႕၍ဆက္၏။ ယူလွ်က္ေဆာင္ႏွင္း၊ ပီးအပ္လွ်င္းေသာ္၊
ရန္ခင္းဟိရာ၊ ရေအာင္ရွာ၍၊ မၾကာကုန္ေအာင္၊ သတ္ၿပီးေႏွာင္မွ၊ ျပည္ေဘာင္အတြင္း၊ အမင္းမင္းကို၊ ႏွိပ္ႏွင္းပိုင္မူ၊ အခြန္ယူ၍၊ ဇမၺဴေသာင္းပတ္၊ လားလာလတ္ေသာ္၊ တြင္မွတ္သညာ၊ ဟိုးဟိုးျငာသည္၊ ဒြါရာဝတီ၊ ေလးအင္ညီသား၊ သိင္ဂီေရာင္လွ်ံ၊ ၿမိဳ႕ရွင္ပ်ံကို၊ လုပ္ၾကံႀကိဳးစား၊ တိုက္လတ္ျငားသည္၊ သွ်စ္ပါးဒိသာရံပတ္တည္း။
(၁၆) ရံပတ္ဒိသာ၊ သွ်စ္မ်က္ႏွာ၌၊ တပ္တာတည္ထ၊ နီကုမ္ၾကၿပီး၊ မ်ားလွဗိုလ္ပါ၊ တိုက္ၾကရာဝယ္၊ ျပည္သာစိုးထ၊ ဘီလူးမလည္း၊ ခနမၾကာ၊ မွန္ေရာင္ဝါျဖင့္၊ ေကာင္းခင္လမ္းသို႕၊ ပ်ံသန္းလားလွ်င္၊ လြန္ဘိက်င္မွ၊ ထက္ခြင္ပ်ံဝဲ၊ ပန္းဆိုင္ဆြဲသို႕၊ မလြဲတူစြာ၊ နီလီပါေသာ္၊ ထိုခါၿပိဳင္ဆိုင္၊ တုမႏိုင္ဘဲ၊ ဝိုင္း႐ိုင္႐ံုးလွည့္၊ ဆုတ္ခြာခယ့္မွ၊ ၿမိဳ႕၏ရွိဘက္၊ နတ္မ်က္စိေျမာ္၊ ဈာန္ယာဥ္ေပ်ာ္သား၊ မည္ေတာ္နာမ၊ ေခၚေဝၚၾကသည္၊ ဂ႑ဒီပါယန၊ ျမတ္ဓမၼႏွင့္၊ သီလသည္းခံ၊ ရေသ့ပ်ံကို၊ ဘုန္းလွ်ံေတဇ၊ တန္ခိုးပသည္၊ ဒသဘာတက၊ ညီေႏွာင္လွ႐ို႕၊ ၫြန္႕ခေၾကာင္းရီး၊ ေဖာ္ၿပီးမီးက၊ ပ်ံ႕မႊီးသီလ၊ ျပည့္စံုလွသည္၊ ဂ႑ဒီပါယန၊ ရေသ့ကလည္း၊ မုသာဝါဒါ၊ ေဝရာမဏိ၊ ေယွာင္ၾကည္ဘိ၍၊ မသိသူအား၊ သိေအာင္ၾကားအံ့၊ မွတ္သားစီလို႕၊ ဟုတ္တိုင္းဆို၏။ ရြယ္ပ်ိဳက်ိဳင္းထြား၊ မင္းသားမ်ား႐ို႕၊ ႀကိဳးစားေစာင့္ထ၊ ဘီလူးမကို၊ ခ်ိဳျမရသာ၊ ပ်ားသကာႏွင့္၊ ဩဇာခ်ိဳအီး၊ ေကြ်းမြီးျပဳစု၊ ဦးခ်ေကာ္ေရာ္၊ ေတာင္းပန္ေသာ္က၊ စည္ထသာမို႕၊ ေက်ာ္သည့္ၿမိဳ႕ကို၊ ႏွစ္လိုရႊင္ပ၊ ေဖာ္၍ျပလိမ့္၊ မ်ားလွလူသွ်င္၊ ျမင္လီက်င္မူ၊ ခုပင္အၿပီး၊ ထိုၿမိဳ႕ႀကီးကို၊ ျခားဆီးလွီးျဖတ္၊ သံမိႈခတ္၍၊ မခြ်တ္ကူးလွ်က္၊ ၿမိဳ႕ေပါင္ဖ်က္မွ၊ ၿမိဳ႕ခ်က္အျမဲ၊ သံႏွင့္တြဲေသာ္၊ ပ်ံဝဲျပဳက်င္၊ ထက္ေကာင္းခင္သို႕၊ ခံုပင္ျြက၍၊ မပ်ံဝဲတည္း။ က်န္းျမဲခိုင္ထ၊ ၿမိဳ႕ကိုရအံ့၊ ထြန္းပတန္းခိုး၊ လူထိပ္မိုးသား၊ ဟိုးဟိုးေက်ာ္ၾကား၊ ထိုမင္းအားလွ်င္၊ မထားလွ်င္စီ၊ ေျပာပါလီဟု၊ မိန္႕ခ်ီသံျမ၊ ဆိုျြမက္ဟသည္၊ ေစာင့္ထသစၥာမခြ်တ္တည္း။
(၁၇) မခြ်တ္သစၥာ၊ ေစာင့္နီပါက၊ ဂ႑ဒီပါယန၊ တာပတလွ်င္၊ မိန္႕ဟစကား၊ အေၾကာင္းမ်ားကို၊ မထားထိုခါ၊ ေလွ်ာက္လီပါေသာ္၊ နာနာ႐ူပ၊ ဘီလူးမအား၊ ခ်ိဳလွရသာ၊ ပ်ားသကာကို၊ အစာသိုထဲ၊ ဝစြာေကြ်းက၊ ျပည္ေရးေစာင့္ရ၊ ဘီလူးမလည္း၊ ေလာဘဆိုးလွ်င္၊ စားလီက်င္ေသာ္၊ မ်ားဖ်င္ဗိုလ္ပါ၊ လူတကာ႐ို႕၊ ဒြါရာဝတီ၊ ၿမိဳ႕သိင္ဂီကို၊ အသိမ်ားေျမာင္၊ အားႀကိဳးေထာင္၍။ အေတာင္လိုင္ပင္း၊ တၿပိဳင္ခ်င္းျဖင့္၊ ေပါင္ရင္းကိုျဖတ္၊ တူးၿဖိဳလတ္ေသာ္၊ ၿမိဳ႕ျမတ္နယ္ကြက္၊ အလယ္ခ်က္ကို၊ ႐ိုက္ႏွက္ဆတ္ဆတ္၊ သံမိႈခတ္မွ၊ မခြ်တ္မလြဲ၊ သံျဖင့္တြဲလွ်က္၊ အျမဲေစာင့္မွတ္၊ ရံဝန္းပတ္၍၊ ထားလတ္ေသာခါ၊ ၿမိဳ႕ဒြါရာလည္း၊ အာကာတိမ္ယံ၊ မပ်ံႏိုင္ဘဲ၊ နီတိုင္းျမဲ၏။ မလြဲမွန္ထ၊ ၿမိဳ႕ကိုရလွ်င္၊ နာမသညာ၊ သံတြယ္ရာကို၊ သိသာမည္ထင္၊ သံတြဲတြင္၏။ ဘုရင္မင္းဖ်ား၊ ဘုန္းေတာ္အားလွ်င္၊ သိၾကားရီနတ္၊ ေဒဝါျမတ္႐ို႕၊ ႐ိုက္ခတ္ထားက်င္၊ သံၿမိဳ႕ရွင္ကို၊ ၿမီျပင္ကိုခြဲ၊ ေတာင္ကမ္းကြဲမွ်၊ မိုးထဲတိမ္ဖ်ား၊ လႊင့္လိုက္ျငားမူ၊ သံသားလႊင့္သံ၊ ေတာ္လဲဟန္သို႕၊ တဖန္ပ်ံလိုက္၊ ေဂၚတူျမစ္တြင္၊ စင္စစ္ေရာက္မွ၊ သံႀကိဳးက်မူ၊ ျမစ္ဝက်ိဳက္ဆူ၊ ရီလံုးပူ၏။ ရီသူအမ်ား၊ နီရာယွား၍ လိပ္ငါးငမန္း၊ ရီလံုးျြပန္းမွ်၊ ၿပီးသန္းကူးရ၊ ျဖစ္ၿပီးမွလွ်င္၊ သိၾကထိုခါ၊ ႀကီးအာဏာႏွင့္၊ ရာဇာဒသ၊ ဘာတက႐ို႕၊ မုခ်တန္းတိုက္၊ မင္းျပဳရစ္သည္၊ ရန္စစ္ခပ္သိမ္း႐ိုၫြတ္တည္း။
(၁၈) ႐ိုၫြတ္ခတ္သိမ္း၊ ရန္စစ္ၿငိမ္း၍၊ မုဒိမ္းဓျမ၊ ခိုးသူစသည္၊ လန္႕ထေၾကာက္က်င္၊ ရန္မ်ိဳးစင္မွ၊ ေသာင္းခြင္ေက်ာ္ၾကား၊ ထိုမင္းမ်ား႐ို႕၊ ေပ်ာ္ပါးျမဴးစံ၊ ၿမိဳ႕ရွင္ပ်ံ၌၊ ျြခီရံမ်ားဖ်င္၊ မ်ားလူသွ်င္ႏွင့္၊ နီက်င္ေပါင္း႐ံုး၊ ဇမၺဴလံုးကို၊ သိမ္းက်ံဴးဆယ္စု၊ အဖို႕ျပဳ၏။ တခုမျြကင္း၊ တုတ္ခြန္သြင္းလွ်က္၊ စံျခင္းမ်ားစြာ၊ ထိုအခါ၌၊ မည္သာေခၚထ၊ ကုဏလဟု၊ အိုင္မ၌ဝယ္၊ ေၾကာက္မက္ဖြယ္သား၊ ႀကီးက်ယ္သာလွ၊ ကကၠဋကို၊ ပြပြသမၻာ၊ ဖူးငံုပါ၍၊ ပြင့္သာဘုန္းဟိ၊ ဆင္ဟတၲိလွ်င္၊ နင္းဘိအင္ကိုး၊ ရြတ္ရြတ္ခ်ိဳးက၊ စည္က်ိဳးဘိႏၶ၊ ျမစ္သို႕က်ေသာ္၊ လက္မအစံု၊ ေမ်ာလီတံုက၊ ႀကိဳက္ၾကံဳထိုခါ၊ အသူရာ႐ို႕၊ မဟာသမုဒ္၊ လိႈင္းခတ္ပုတ္၍၊ နစ္ျမဳတ္ရီေၾကာင္း၊ ဝင္လီေလွ်ာင္းေသာ္၊ တေခ်ာင္းအကယ္၊ ဆည္ရေပ၏။ ျမဲေထြသာလွ၊ ဝွန္ေပါျပသား၊ စည္မစည္ႀကီး၊ စည္ေဘရီးဟု၊ ျပဳၿပီးတံုမွ၊ ဝါသဝႏွင့္၊ တြိၾကရန္မႊီ၊ နတ္စစ္ၿမီ၌၊ ယံႈးလီရကား၊ စြန္႕ပစ္ျငားေသာ္၊ သိၾကားတမူ၊ ရလီယူ၏။ ထိမ့္ဆူေက်ာ္ၾက၊ အမၼလဟု၊ တြင္ထအမည္၊ သိနားလည္ေလာ့။ ထိုစည္အမ်ိဳး၊ အတူက်ိဳး၍၊ ရီ႐ိုးဖလာ၊ မွ်ိဳးၾကရာတြင္၊ ဂဂၤါျမစ္ေၾကာင္း၊ ပါလီေလွ်ာင္း၏။ တေခ်ာင္းတမူ၊ ကြ်န္းဇမၺဴဝယ္၊ ရိပ္ျဖဴေဆာင္းေဆာင္း၊ တက်ိတ္ေပါင္းသား၊ မင္းေကာင္းဒသ၊ ဘာတက႐ို႕၊ ဒြါရာဝတီ၊ ၿမိဳ႕ေတာင္ဆီဝယ္၊ နဒီျမစ္ယိုင္၊ ကျမဴးစိုင္၌၊ ဝွဲ႐ိုင္ခ်မ္းျမစ္၊ ဆည္ဘိလိုက္ကာ၊ ထိမ့္ရစ္ျမည္လွ်က္၊ ေျမာက္စည္ၾကက္၍၊ မပ်က္တီးကာ၊ သံဝွမ့္ျဖာသည္၊ ဒီပါဇမၺဴလြန္ပတ္တည္း။
(၁၉) လြန္ပတ္ဇမၺဴ၊ ထိမ့္ရစ္ဆူ၍၊ ခြန္ယူသိမ္းက်ံဳး၊ လက္႐ံုးရႊင္ပ၊ ေပ်ာ္ပါးၾကေသာ္၊ ကာလလႊဲေဖာက္၊ ကိန္းခန္းေရာက္မွ၊ မႊီေႏွာက္ေခ်ာက္ခ်ား၊ ဟိတံုျငား၍၊ တိုင္းကားျပည္ရြာ၊ ပ်က္ကိန္းသာလွ်င္၊ ျဖစ္ခါနီးလတ္၊ ကပ္ဥပါဒ္ေၾကာင့္၊ ယြင္းခြ်တ္မူခါ၊ အဓမၼာကို၊ က်င့္ပါတျခား၊ မင္းသားမ်ား႐ို႕၊ တရားသိမွတ္၊ ရေသ့ျမတ္ကို၊ ယြင္းခြ်တ္စိတ္တြင္၊ ျပစ္မွားက်င္၍၊ အၾကင္ေယာက္က်ား၊ သူတပါးကို၊ ဟိျငားကိုယ္ဝန္၊ ပဋိသန္လွ်င္၊ အဟန္ျပဳေထြ၊ ေဆာင္ယူေလၿပီး၊ သေႏၶတည္ျငား၊ ထိုေယာက်ာ္းမူ၊ လမ်ားအကယ္၊ မည္သည္နိတြင္၊ ဖြားျမင္မည္နည္း။ မီးလွည့္ထိုခါ၊ ပညာျမင္ေျမာ္၊ ရေသ့ေက်ာ္လည္း၊ လူဝယ္ဒသ၊ ဘာတက႐ို႕၊ ကာလမရွည္၊ ပ်က္လတ္မည္ကို၊ အေျခသိထင္၊ ထို႕ႏွယ္ျမင္၍၊ ဆင္ျခင္ညာဏ္ျဖာ၊ ၾကည့္႐ႈရာေသာ္၊ ကိုယ့္မွာတံုလည္း၊ ႀကိဳက္ၾကံဳျပန္ရာ၊ ဤႏွယ္သာဟု၊ မွန္စြာတပ္တပ္၊ စိတ္ဝယ္မွတ္၍၊ မခြ်တ္မမွား၊ ဤေယာက်ာ္းလွ်င္၊ ဆန္႕တားရြီတြက္၊ ခုႏွစ္ရက္၌၊ တခ်က္မမွား၊ ရွားတံုးဖြားအံ့။ ထိုရွားပ်က္က၊ သာဂရဟု၊ ရာဇမင္းႏြယ္၊ ဇမၺဴလယ္၌၊ အကယ္က်င္းက်င္း၊ ပ်က္လတ္လွ်င္းအံ့။ သံညႇင္းျြမက္ဟ၊ ဆိုေပကလွ်င္၊ ခနမၾကာ၊ လူမ်ားစြာ႐ို႕၊ ထိုခါလက္ေထာက္၊ ဒုတ္အုတ္ေက်ာက္ျဖင့္၊ တေယာက္တခ်က္၊ ႐ိုက္ခတ္ႏွက္ေသာ္၊ ညက္ညက္ႀကီႀကီ၊ ရေသ့သီ၏။ တလီမင္းေပါင္း၊ ၾကားလတ္ေလွ်ာင္းေသာ္၊ လွ်င္ေၾကာင္းထိုခါ၊ သင္းၿဂိဳဟ္လာၿပီး၊ မွာေရစကား၊ မီးလတ္ျငားမူ၊ မမွားထိုထို၊ ရေသ့ဆိုဟန္၊ ေလွ်ာက္ၾကားပန္က၊ လွ်င္ျမန္ဖမ္းျငား၊ ထိုေယာက်ာ္းကို၊ မထားမလႊတ္၊ ၿခီခ်င္းခတ္၍၊ ရံပတ္ဝန္းလွ်ား၊ လူအမ်ားႏွင့္၊ ထံပါးျမဲနီ၊ ေစာင့္ေယွာက္စီသည္၊ ၾကည္ေထြညီေနာင္မင္းျမတ္တည္း။
(၂၀) မင္းျမတ္ညီေနာင္၊ ႀကိဳးစားေဆာင္၍။ မ်ားေျမာင္ျခံရံ၊ ေစာင့္ေယွာက္ျပန္ေသာ္၊ အမွန္ကြက္ကြက္၊ ခုႏွစ္ရက္သည္၊ ရြီတြက္ၾကံဳခါ၊ ဤလူ႕ရြာ၌၊ တခါရံထူး၊ မၾကားဖူးတည္း၊ အထူးဆန္းျပား၊ လူေယာက်ာ္းလွ်င္၊ ေခၚျငားမရ၊ လူမိမၼသို႕၊ ျဖစ္ထလီျငား၊ ရွားတံုးဖြား၏။
လူမ်ားတကာ၊ ေၾကာက္လန္႕ပါ၍၊ လွ်င္စြာပစ္ခါ၊ လိႈင္းသာလြတ္ေခ်ာက္၊ ကမ္းသို႕ေရာက္၍၊ မေထာက္တင္ရစ္၊ ရွားပင္ျဖစ္၏။ အႏွစ္မ်ားစြာ၊ ျမင့္ရွည္ၾကာ၍၊ ရာဇာဒသ၊ ဘာတက႐ို႕၊ ၿငိမ္းမွ်သံသာ၊ ပၪၥဂၤါႏွင့္၊ မဟာသမဇၨံ၊ သဘင္ခံကာ၊ တင့္စံသာလွ၊ တေပါင္းလဝယ္၊ ရႊင္ပေပ်ာ္ပါး၊ ရီကစားေသာ္၊ တက္ျငားထိုခါ၊ ျဖားေရာက္ရာ၌၊ သီစာေသာက္ထ၊ မိေပ်ာ္ၾကလွ်က္၊ ယစ္ဝကိုင္ငင္၊ လံုးထြီးက်င္၏။ ျမဴးရႊင္ႀကီစား၊ စိုက္ရန္ပြားေသာ္၊ ယူျငားထစ္ထစ္၊ မွ်ားႏွင့္ပစ္က၊ စင္စစ္ဧကန္၊ မွ်ားလင္းကန္လွ်င္၊ အမွန္ထိုတြင္၊ ျဖစ္လတ္က်င္၏။ နာၾကင္မိထ၊ မာန္မာနျဖင့္၊ ရန္စျခဳတ္ေျခ၊ ေဒါသသြယ္လွ်က္၊ မတြယ္မညႇာ၊ ထိုးခြတ္ပါေသာ္၊ မ်ားစြာမိုက္လူ၊ က်က္က်က္ဆူလွ်က္၊ ကြပ္မူမႏိုင္၊ တိမ္းယိမ္းယိုင္၏။ တၿပိဳင္နက္ပင္၊ ျပဳလတ္က်င္က၊ ယူငင္မသာ၊ သူ႕ထက္ငါလွ်င္၊ ေရရာမရ၊ ထိုးသတ္ၾကေသာ္၊ မင္းကမလြတ္၊ ေဒဝီထြတ္ႏွင့္၊ မူးမတ္အႏြယ္၊ မ်ိဳးကိုးသြယ္႐ို႕၊ ထိုဝယ္က်င္းက်င္း၊ သီတံုလွ်င္းသည္၊ ျပည္တြင္းျပည္မမလြတ္တည္း။
(၂၁) မလြတ္ျပည္မ၊ ျပည္တြင္းစသား၊ မ်ားလွ႐ံုးစု၊ ထိုးခြတ္ျပဳေသာ္၊ ဝါသုေဒဝ၊ ေစာမင္းကလည္း၊ ဗလေဒဝ၊ ညီမင္းလွႏွင့္၊ အၪၥနေဒဝီ၊ သိင္ဂီရႊီေဘာ္၊ ႏွမေတာ္ကို၊ ေခၚေတာ္မူၿပီး၊ ပေရာဟိလည္း၊ ပါဘိကိုယ္ၾကပ္၊ လက္ခ်င္းစပ္၍၊ ေျမာက္ရပ္တူ႐ူ၊ လားေတာ္မူ၏။ ႏွံ႕ဆူေက်ာ္ၾကား၊ မင္းႏွစ္ပါး႐ို႕၊ ရွည္လွ်ားရွိခါ၊ သံသရာက၊ ၾကမၼာစိုင္ဆိုက္၊ ဝိပါက္လိုက္၍၊ ရန္ခိုက္ႏွင့္တြိ၊ ခႏၶာရႊိလွ်က္၊ စုတိဘဝင္၊ ခ်ဳပ္လီက်င္မူ၊ ဆင္းအင္ျပည့္လွ၊ အၪၥနႏွင့္၊ ျဗဟၼဏတြင္ဘိ၊ ပေရာဟိ႐ို႕၊ ေပါင္းမိမသြယ္၊ လားၾကေပေသာ္၊ ေက်ာ္ဝယ္ႏွံ႕သိ၊ ေဝသာလိဟု၊ ေခၚဘိတင္ေျမာက္၊ ျပည္သို႕ေရာက္၏။ ဘုန္းေတာက္သနင္း၊ ထိုျပည္မင္းလည္း၊ ျဖစ္ျခင္းေရာဂါ၊ ေဝဒနာေၾကာင့္၊ မၾကာလွ်င္လွ်ား၊ စုတိျငားေသာ္၊ သားႏွင့္ၿမီးျမစ္၊ မက်န္ရစ္၍၊ ျပည္၌မ်ားစြာ၊ မူးမတ္ရာ႐ို႕၊ ညီညာႀကိဳးစား၊ ျပဳေသာအားျဖင့္၊ ပုဏၰားသာလွ၊ ျဗဟၼဏႏွင့္၊ အၪၥနေဒဝီ၊ ဆင္းလွရႊီကို၊ သိင္ဂီဥကင္၊ ထီးနန္းတင္၏။ သာရႊင္ဝမ္းေျမာက္၊ ဘိက္သိက္ေျမႇာက္၍၊ ၿငိမ္းေလွာက္သာယာ၊ စံၿပီးခါမွ၊ ပုတၲာသားလွ၊ ျဗဟၼသုႏၵရာ၊ ေစာသတၲာသည္၊ ေဝသာလီက၊ ေျပာင္းၿပီးမွလွ်င္၊ မ်ားဖ်င္အေလး၊ ဗိုလ္စည္းေဝးႏွင့္၊ ငေခြးသင္းေတာင္၊ ၿမိဳ႕တည္ေထာင္၏။ ထို႕ေနာင္စိုးေထြ၊ ေျခာက္ႏွစ္ေပတည္း။ ရွည္ရွည္လွ်ားလွ်ား၊ ၿမိဳ႕စိုင္မ်ားႏွင့္၊ ပုဏၰားမ်ိဳးႏြယ္၊ မိုးထက္ၾကယ္သို႕၊ ဆက္သြယ္မ်ားစြာ၊ စိုးျငားပါေသာ္၊ ရီသာစိမ္းျမ၊ ဂစၦပ၏၊ ဒကၡိဏဂါမာ၊ ကမ္းပါးသာ၌၊ နဝါနဝ၊ နာမဘြဲ႕မည္၊ ကိုးဆယ္ကိုးၿမိဳ႕၊ မခ်ိဳ႕အဂၤါ၊ ကိန္းသခ်ၤာမူ၊ ႏွစ္ရာျပည့္လုတ္၊ ႏွစ္ပါးယုဂ္၏။ အဟုတ္မင္းေပါင္း၊ စိုးအုပ္ေလွ်ာင္း၍၊ ျပန္ေျပာင္းတည္ထ၊ ျပဳကုန္ၾကလွ်က္၊ နာမသမိုက္၊ ထီးနန္းစိုက္သည္၊ မွတ္ပိုက္တံဆိပ္ခတ္လတ္တည္း။
(၂၂) ခတ္လတ္တံဆိပ္၊ ရန္မ်ိဳးႏွိပ္၍၊ ဘုန္းရိပ္ထြန္းပ၊ ရာဇည႐ို႕၊ ဂစၦပနဒီ၊ ျမစ္ဆီလက္ယာ၊ ရွိျပဳဗၺာက၊ တည္လာအစ၊ ပထမမူ၊ ဒြါရဝတီ၊ ဌာနီသမိုက္၊ ထီးနန္းစိုက္မွ၊ ပဏၰဝတီ၊ သဗၺလီတည္း။ မင္းသမီးျပင္၊ မင္းသားျပင္ႏွင့္၊ သက္တင္ဝန္းခ်ံဳး၊ ဆင္ကုန္းတေၾကာင္း၊ ေပါင္းေလာင္းပင္တိုင္၊ တိုင္ခ်ိဳင္မည္ေဆာင္၊ ကာဝန္းေတာင္ၿပိဳင္၊ စိမ္းညႇင္းအိုင္ျပင္၊ ရထိန္တြင္ေလွ်ာင္း၊ ကြ်န္းေပါင္းေလာင္းက၊ အင္းေခ်ာင္းတည္ေထာင္၊ နႏြင္းေတာင္လွ်င္၊ ေသာက္႐ႈးျပင္ေခါင္၊ စည္ေဘာင္ေတာင္ရဲ၊ ပုလဲေတာင္လွ်င္၊ ဂဂၤါျပင္ဟူ၊ ေတာင္ျဖဴေတာင္ပင္၊ ထီးဝန္းတင္ေပ၊ မုစၥေရဟု၊ ေဝလုပဗၺတ၊ နာမေခၚထူး၊ ထင္း႐ူးေတာင္ခန္း၊ ငန္းေတာင္ဝန္းႏွင့္၊ ရီခ်မ္းအိုင္ေကာင္း၊ ရႊီပန္းေတာင္းသာ၊ ပၪၥာမည္ေလွ်ာင္း၊ ေက်ာက္ပန္းေတာင္းဟုတ္၊ သီရိဂုတ္က၊
ဓညဝတီ၊ သိင္ဂီမ်ိဳးျမင့္၊ ကံသံုးဆင့္ႏွင့္၊ အဇၨရဝတီ၊ သီရိမာဝတီ၊ ေခၚညီတြင္ဆို၊ ရာဇၿဂိဳဟ္က၊ ရဏၰဝတီ၊ ေဝသာလီမွ၊ တလီမုကၡၽ၊ ကုမၻဝတီ၊ တခ်ီတြင္ထ၊ ဘရဝဏ၊ သုဝဏၰဂီရိ၊ ဆိုဘိမယြင္း၊ လီညႇင္းေတာင္က၊ စႏၵနႏွင့္၊ ပါသိဝဆိုင္း၊ သဝင္ကိုင္းက၊ ၿပိဳင္းတိုင္မည္ႏွင္း၊ ငေခြးသင္းေတာင္၊ ငါးရီေတာင္မွန္၊ ငဆဒၵါန္ေပ၊ က်က္သေရေတာင္လွ်င္၊ စည္သဘင္ေတာင္ေကာင္း၊ ငရံေခ်ာင္းထက္၊ စမၸဝက္ေတာင္၊ ေမာင္ပံုေတာင္ကိုင္း၊ ၿပိဳင္းတိုင္ေတာင္ျဖဴ၊ ကိန္းသာဟူျပန္၊ သလြန္ေတာင္ေကာင္း၊ ပိႏၷဲေခ်ာင္းဟူ၊ ဆင္ျဖဴကြ်န္းသာ၊ တခါအမွန္၊ ကာတန္ေတာင္ဆက္၊ ပုသင္တက္ပါ၊ ေသလာတြင္ဘိ၊ ရင္ကတိသာ၊ သမၼာဝတီ၊ စံုညီသာမို႕၊ ပရိန္ၿမိဳ႕ေထာင္၊ မာန္ေအာင္တျဖာ၊ ကြ်န္းနံသာႏွင့္၊ ပန္းနံသာက၊ ကကၡရပဗၺတ၊ နာမဂဏန္းေတာင္၊ ထို႕ေနာင္တသံုး၊ လွံ႐ံုးသဖြယ္၊ ေတာင္သံုးဆယ္မွန္၊ သရဘန္ဆိုင္၊ နဂါးအိုင္ႏွင့္၊ တပင္တိုင္ဟူ၊ ေတာင္ျဖဴေတာင္သာ၊ နီလာေတာင္မ်ိဳး၊ လြန္႐ိုးေတာင္ဟုတ္၊ ဂုတ္ၿမိဳ႕ေခၚထို၊ လင္းဟုဆိုထ၊ ကမၺလဝက္၊ သရက္ေတာင္ၿပီး၊ မနီးမယြင္း၊ စစ္တလင္းထား၊ ေက်ာက္ေလွကားဟူ၊ မွန္ကူတခ်ိဳ႕၊ လင္းၿမိဳ႕မွန္ထ၊ ေျမၿမိဳ႕သခ်ည္း၊ ေနရၪၥရာ၊ ကုသဝဒီ၊ ေခၚညီသာယာ၊ စမၸာဝတီ၊ စံုညီသာစြာ၊ လက္ယာဘက္မွာ၊ ဆက္ကာစိုင္၍၊ ရြီတြက္ခယ့္ေသာ္၊ ကိုးဆယ့္ကိုးၿမိဳ႕၊ အစို႕စို႕ကို၊ မင္း႐ို႕ထီးနန္းတည္လတ္တည္း။
(၂၃) တည္လတ္ထီးနန္း၊ တစိုင္ထြန္း၍၊ ဆိပ္ကမ္းသာလွ၊ ဂစၦပ၏၊ ပေစၦမေဒသာ၊ ေနာက္မ်က္ႏွာ၌၊ တည္လာအစ၊ ပထမမူ၊ က်ီးမသေရ၊ ေခၚေပထင္ရွား၊ ကုလားပန္းဇင္း၊ မယြင္းျပဳပၸာ၊ ဂႏၶာမစၦိမ၊ ပဘဂၤလွ်င္၊ ဂဇင္ကလ၊ သႏၱလရာဇ္၊ ျဖစ္သည္တျဖာ၊ ေစကာကရာဇ္၊ ေသတာရာဇ္မွ၊ ပပၸတရာဇ္၊ စုလရာဇ္သာ၊ ကာလကရာဇ္၊ တလွစ္မွန္စြာ၊ ပဋိကာလ၊ တည္ထနဒီ၊ အညီမွတ္ၾက၊ ပၪၥကာမဝတီ၊ တလီထိုမွ၊ တၪၥရၪၥရာ၊ တခါဆိုဟူ၊ အစၥႏၱဳဘ၊ သုဝဏၰဂီရိ၊ မည္ဟိေခၚျပဳ၊ ေဝဠဳရတ၊ နာမတြင္ဘိ၊ ပဋိကရာနာဂရ၊ ေလာရမၼႏွင့္၊ ပဌမနဂိုရ္၊ ထိုထိုသာယာ၊ ရမၼာပူရ၊ ေလာကၠရက၊ သမၼာပူရ၊ ေလာကၡရတ၊ စကၠဝဏၰ၊ သမၼာဝါရာ၊ ေဝသာပန္းေတာင္း၊ တေၾကာင္းထိုမွ၊ တကၠရမွန္၊ ငတန္သူရဲ၊ မလြဲတဆစ္၊ မလႅရာဇ္က၊ ယကၡဂႏၶ၊ သမၼဂီရိ၊ ေခၚဘိမွန္စြာ၊ ဂႏၶဂီရိ၊ စတုရိႏွင့္၊ ပုလိႏၷရာဇ္၊ စိုင္ဆိုက္မွတ္ၾက၊ အဝိႏၵတ၊ ေကကကရာဇ္၊ ျဖစ္သည္မယြင္း၊ ဆားတလင္းၾကဳန္း၊ ခေမာင္းတုန္းဆိုင္၊ သရက္အိုင္ေဆာင္၊ ငေၾကးေတာင္လွ်င္၊ ဘုန္းျပင္ေခၚေဆာင္၊ သပိတ္ေတာင္ႏွင့္၊ ယင္ေပါင္ေတာင္မင္း၊ အင္ၾကင္းေတာင္မြန္၊ ရႊီစႀကၤန္ေပ၊ ဆင္ေသတဖန္၊ ဆဒၵန္အိုင္မွန္း၊ သဝင္ကြ်န္းႏွင့္၊ စစ္တန္းတင္ဘက္၊ သမက္ေခၚထ၊ ေယာကၡမတည္း။ ဆံထံုးေဖြးဟူ၊ သလူေတာင္စပ္၊ တပ္ၿမိဳ႕မည္မွန္း၊ ေတာင္ကြ်န္းေခၚေဆာင္၊ က်က္ေတာေတာင္မွ၊ ကာသုရတံု၊ ေထာက္ဆံုမလြဲ၊ တဲလမုေခ်ာင္း၊ တေၾကာင္းသည္ေနာက္၊ ပီတေကာက္မွန္း၊ ပီကြ်န္းသမႏၵရာဇ္၊ စစ္စစ္မွန္ေသာ၊ ပတေကာလွ်င္၊ တင္တိုင္းသင္ေတာင္၊ ျခေသၤ့ေတာင္ႏွင့္၊ ျမင္းသီေတာင္ျဖစ္၊ ဘႏၱရာဇ္ဆိုင္၊ ကင္းမိအိုင္ဆံု၊ မထံုေခၚၿမိဳ႕၊ ရဲ႐ို႕ပင္တိုင္၊ က်န္းခိုင္ေမာက္ေမာက္၊ သီမေသာက္ဆို၊ သားပ်ိဳငိုျငား၊ ေက်ာက္တန္းခါးဟုတ္၊ တ႐ုပ္ကာညီ၊ ခြီးသီမွန္လတ္၊ ဥေဒါင္းဝတ္လွ်င္၊ သက္က်မ္းျပင္က၊ ေခၚတြင္မွန္စြာ၊ ၿမိဳ႕သာယာႏွင့္၊ မလႅာမည္ဝင္၊ ျမင္းသီျပင္လွ်င္၊ ေအာင္သာျပင္က၊ နီလာျပင္ေျမာက္၊ ငက်ိဳင္ေတာက္ဟူ၊ ဆင္ျဖဴေတာင္ေက်ာ္၊ ကံ့ေကာ္ေတာင္ေကာင္း၊ ေညာင္ေခ်ာင္းတြင္ျငား၊ စိမ္းညႇင္းျပားဟူ၊ ပ်ားသားယူက၊ ဩရမဟု၊ စည္ၾကမ်ားေပ၊ ရြီတြက္ေခ်ေသာ္၊ ကိုးဆယ္ကိုးၿမိဳ႕၊ အစို႕စို႕ကို၊ မင္း႐ို႕တည္ထ၊ ထီးနန္းခ်သည္၊ နာမသမိုက္မည္လတ္တည္း။
(၂၄) မည္လတ္သမိုက္၊ ထီးနန္းစိုက္၍၊ ဘုန္းၿမိဳက္ထြန္းပ၊ ျဗဟၼဏ၏၊ စိုးထတိုးစည္၊ ဆက္ကာသြယ္လွ်က္၊ အႏြယ္မ်ားစြာ၊ ျဖစ္ျခင္းရာကို၊ ရြီးကာေဖာ္ၫႊန္း၊ ပိုက်ယ္ဝန္း၍၊ စိေစ့ဆိုထ၊ ႐ံုး၍ျပအံ့၊ တရာ့ကိုးဆယ္၊ သွ်စ္ၿမိဳ႕ဝယ္တြင္၊ အႏြယ္ပုဏၰား၊ ေနာင္ဖ်ားဆံုးစြန္၊ သရဘန္ဟု၊ ေက်ာ္လြန္သတင္း၊ ထိုသည္မင္းလွ်င္၊ ဆင္ျမင္းရထား၊ ၿခီသည္မ်ားႏွင့္၊ တည္ထားေျပာင္းရႊိ၊ ေဝသာလိဟု၊ ဘုမၼိနက္သန္၊ ၿမီၾကန္ညီၫြတ္၊ ၿမိဳ႕ျမတ္တည္လွ်က္၊ ဆယ့္ေျခာက္ဆက္တြင္၊ ေျမာက္ဖက္ရပ္မွာ၊ ေဟဝႏၵာ၏၊ ရီသာၫိုျမ၊ ဂစၦပတြင္၊ ပစၥံဳသွ်င္မိုး၊ ရြာသြန္းၿဖိဳးက၊ ဟိုးဟိုးမ်ားစြာ၊ စီးက်လာလွ်င္၊ ထိုတြင္နီထ၊ ဆတ္မကမူ၊ ေၾကာက္လွႀကီးက်င္၊ ေညာင္ၾကပ္ပင္ကို၊ ခံုမင္ျြကျြက၊ အရကိုးလွ်က္၊ ခိုမွီတက္၏။ တခ်က္ထိုထို၊ ေမ်ာက္ဖိုကလည္း၊ စိမ္းျမၫႊန္႕ရွင္၊ သဖန္းပင္ဝယ္၊ ခံုမင္တက္မႈ၊ နီကုန္ျပဳ၏။ ရီထုမ်ားလွ၊ ျပည့္လတ္ကလွ်င္၊ ဆတ္မေမ်ာက္ထီး၊ အၿပီးထိုခါ၊ ေမ်ာလီပါေသာ္၊ ေသလာဂီရိ၊ အမည္ဟိသား၊ မ်ားသိႏွံ႕ေဆာင္၊ ေက်ာက္ေတာ္ေတာင္သို႕၊ ရီေၾကာင္းပို႕က်င္၊ ေရာက္လီလွ်င္ေသာ္၊ တူပင္မျပား၊ နီတံုျငားက၊ ႏွစ္ပါးဆံုထ၊ ေပါင္းေဖာ္ၾကသည္၊ ႏွစ္လရက္ၾကာနီလတ္တည္း။
(၂၅) ႏွစ္လရက္ၾကာ၊ နီေသာခါ၌၊ တိရိစၦာန၊ ထိုဆတ္မသည္၊ ပုပၸနမိတ္၊ အေၾကာင္းဟိတ္ေၾကာင့္၊ သံုးက်ိတ္ႏွစ္ေယာက္၊ တြက္ရြီေျမာက္သား၊ အံ့ေလွာက္ေထြျပား၊ သားကိုဖြား၏။ ထိုသား႐ို႕တြင္၊ တခ်ိဳ႕သားကား၊ ငွက္ျဖစ္ျငား၍၊ ပ်ံလားတံုေျမာက္၊ ဥပြားေပါက္၏။ တခ်ိဳ႕သားကား၊ မွန္ျငားစင္စစ္၊ လူလွ်င္ျဖစ္က၊ လူ၌ဝင္ၿပီး၊ ေပါင္းေဖာ္မွီး၏။ သားႀကီးျဖစ္ထ၊ အားဗလႏွင့္၊ နာမတြင္ျပန္၊ ငဆဒၵါန္လွ်င္၊ တဖန္ေခၚဘိ၊ ပကၡမိႏွင့္၊ ထိုၿပီးတလွစ္၊ ငရဲခိုက္တည္း၊ စင္စစ္မွန္ညီ၊ ရကၡနီဟူ၊ တူၿပီးယွဥ္ထ၊ ဘီလူးမႏွင့္၊ သင့္တင့္ေပါင္းမႈ၊ ငရဟုတည္း၊ ဆြီစုမ်ိဳးခ်ည္း၊ ငပါးသဲလွ်င္၊ နက္မဲအ႐ုပ္၊ ငလကုတ္႐ို႕၊ ၾကမ္းၾကဳတ္မိုက္မူး၊ စြယ္ျပဴးျပဴးႏွင့္၊ ဘီလူးမသား၊ ျဖစ္ျငားတံုေျမာက္၊ ခုနစ္ေယာက္တည္း။ မႊီေနာက္တံုထ၊ ေမာင္ႏွမ႐ို႕၊ ဖိုမကာေမ၊ နီကုန္ေပ၏။ ေဖြေဖြရွာရွာ၊ ရပ္ဒီသာကို၊ လွည့္ကာပတ္လွ်က္၊ မိုးထဆိုင္းဆာ၊ ညဆိုင္းဆာကို၊ ေဝသာလိမည္၊ ထိုသည္ျပည္၌၊ နီသည္မယွား၊ လူအမ်ားကို၊ ဖမ္းျငား၍သာ၊ စားၾကပါေသာ္၊ ျပည္သာစိုးျခင္း၊ ထိုသည္မင္းလည္း၊ ဆင္ျမင္းရထား၊ ၿခီသည္မ်ားႏွင့္၊ လူသားစားၾကဴး၊ ေတာဘီလူးႏွင့္၊ ႏွစ္ဦးပူးဆိုင္၊ စစ္ေရးၿပိဳင္ေသာ္၊ ႀကီးခိုင္အားအန္၊ ငဆဒၵါန္လွ်င္၊ ဆင္ဟန္ဖန္ဆင္း၊ လိုက္လီလွ်င္း၍၊ အတင္းဖမ္းျငား၊ မင္းကိုစားက၊ ပုဏၰားမ်ိဳးႏြယ္၊ ပ်က္ကိန္းသြယ္သည္၊ ၿပီးဖယ္လူမ်ားေၾကာက္ရြံ႕တည္း။
(၂၆) ေၾကာက္ရြံ႕လူမ်ား၊ ၿပီးေယွာင္လား၍၊ ထင္ရွားေခၚဘိ၊ ေဝသာလိဟု၊ တြင္ဘိအမည္၊ ထိုရႊီျပည္ကို၊ ပတ္လည္ရံျငား၊ ဘီလူးစားက၊ တိုင္းကားျပည္ရြာ၊ ေခ်ာက္ခ်ားခါ၌၊ မဟာနာဂရ၊ ကပၸိလကို၊ အဇၨဳနမင္း၊ ဖယ္ခြာလွ်င္း၍၊ သီတင္းသံုးရာ၊ ရွိၾကမၼာေၾကာင့္၊ ေတာေအာင္းနီထ၊ ထိုဆတ္မႏွင့္၊ သံဝါကိစၥ၊ တြိဆံုၾကခါ၊ ဣႏၵမာယု၊ ေခၚၾကျပဳျငား၊ သားကိုဖြား၏။ လူလားေျမာက္ခါ၊ ေတဇာႀကီးထု၊ မာရယုကား၊ စစ္ျပဳဆိုင္တိုက္၊ ငရကၡိဳက္ဟု၊ ဝန္းဝိုက္နီျငား၊ ဘီလူးမ်ားကို၊ ထြားထြားညက္ညက္၊ အကုန္ဖ်က္မွ၊ ေအာင္ခ်ဌာန၊ ထိုကစ၍၊ တြင္သႏြယ္႐ိုး၊ ရခိုင္မ်ိဳးဟု၊ ပတ္ဟိုးႏွံ႕သိ၊ ေက်ာ္ေဇာဘိ၏။ မွတ္သိေခၚျပဳ၊ မာရယုဟု၊ ႀကီးထုေတဇာ၊ မင္းမဟာလွ်င္၊ တည္လာအစ၊ ပထမသည္၊ ဓညဝတီ၊ ၿမိဳ႕ဌာနီ၌၊ ေလာကီဈာန္ျဖစ္၊ ဆယ့္ေျခာက္ႏွစ္တည္း။ သားခ်စ္သားငယ္၊ မာရေဇကား၊ ရႊီျပည္စိုးလွစ္၊ သံုးဆယ့္ႏွစ္တည္း။
တရစ္စိုးတံု၊ မာရအံုကား၊ ရႊီဘံုနန္းမွာ၊ တိပၪၥာတည္း။ မာရရြယ္လွ်င္၊ စိုးသည္မွန္ျဖစ္၊ ေလးဆယ့္သွ်စ္တည္း။ သားခ်စ္ေခၚတြင္၊ မာရကင္ကား၊ စံရႊင္ေပ်ာ္ပါး၊ ငါးဆယ့္ငါးတည္း။ ႏြယ္မ်ားမတိမ္၊ မာရဇိန္မူ၊ ရြီယူတြက္က်ံဳး၊ သံုးဆယ့္သံုးတည္း။ ၿပိဳင္ႏႈန္းမျမင္၊ မာရတင္ကား၊ နန္းခြင္စံၿငိမ္း၊ ေဒြးတရိန္းတည္း။ စိုးသိမ္းေပ်ာ္လွ်က္၊ ခုႏွစ္ဆက္တြင္၊ က်က္က်က္ရန္ၿငိဳ၊ ငဆတ္အိုသည္၊ ၾကည္ၫိုမဟိ၊ ပုန္ကန္ဘိ၍၊ ဧကဝိသာ၊ ႏွစ္သခ်ၤာတြင္၊ ခႏၶာငါးတန္၊ ျပတ္လီျပန္မွ၊ နန္းရံမင္းစစ္၊ သွ်စ္ဆက္ျဖစ္၏။ ႏွစ္ကိုေပါင္းကာ၊ တြက္ရြီပါက၊ သံုးရာသံုးဆယ္၊ ေျခာက္ႏွစ္ဝယ္လွ်င္၊ အကယ္မွန္စြာ၊ ျဖစ္လီပါသည္၊ တခါနန္း႐ိုးဆက္ျပန္တည္း။
(၂၇) ဆက္ျပန္နန္း႐ိုး၊ ရႊီထီးမိုး၍၊ ႏြယ္မ်ိဳးသန္႕စင္၊ မာရတင္ဟု၊ မည္ပင္တြင္ျခင္း၊ ထိုသည္မင္း၏၊ သားရင္းျဖစ္ထ၊ ႀကီးေတဇႏွင့္၊ ဒြါလစႁႏၵား၊ နန္းတက္ျငားခါ၊ ႏွစ္မွာေလးဆယ္၊ ခ်မ္းသာေပစြ၊ ဆိုကုန္ၾက၏။ ေသာလစႁႏၵား၊ ထိုမင္းဖ်ားမူ၊ တြက္ျငားရြီက်ံဳး၊ သံုးဆယ့္သံုးတည္း။ လက္႐ံုးႀကီးထ၊ နီႏွင့္လသို႕၊ သူရိယစႁႏၵား၊ မင္းျမတ္ကားမူ၊ စံစားသံုးဆယ္၊ ခုႏွစ္ဝယ္တည္း။ ဘုန္းျြကယ္ထြန္းပ၊ တုမမွ်သည္၊ ကာလစႁႏၵား၊ ေလးဆယ္စား၏။ သားတၪၥစႁႏၵား၊ ျြခီရံမ်ားႏွင့္၊ စံျငားတံုျဖစ္၊ သံုးဆယ့္တစ္တည္း။ တန္းထစ္ရြီမႈ၊ မွတ္ေတာ္ျပဳေလာ့၊ မဓုစႁႏၵား၊ ႏွစ္ဆယ္အားျဖင့္၊ စံစားၿပီးမွ၊ ရန္မ်ိဳးခ၏။ ေဇယ်စႁႏၵား၊ ေအာင္ဆုပြား၍၊ စိုးျငားအုပ္ခါ၊ ေလးဆယ္သာတည္း။ ေမာကၡစႁႏၵား၊ မူးမတ္မ်ားႏွင့္၊ ထင္ရွားေက်ာ္ေခ်ာက္၊ ႏွစ္ဆယ့္ေျခာက္တည္း။ တေယာက္မွန္ထ၊ သားပုတၲမူ၊ ဂုဏစႁႏၵား၊ ရႊီနန္းအားကို၊ သိမ္းျငားစိုးထ၊ ဒြါဒသတည္း၊ ဒိပၸေက်ာ္ၾကား၊ စႁႏၵားကို၊ ၿမိဳမတ္သံုးေယာက္၊ ပုန္ကန္ေျမာက္၍၊ လြဲေဖာက္လီျငား၊ မတ္သံုးပါးတြင္၊ ရွိဖ်ားအမတ္၊ စိုးအုပ္ကြပ္ေသာ္၊ ရက္မွတ္သတၲာ၊ တေယာက္မွာကား၊ မွန္စြာသံုးလ၊ တေယာက္ကမူ၊ သွ်စ္လဟူ၏။ စိုးယူသိမ္းျမန္း၊ ေအာင္ခန္းထိန္လင္း၊ ကိုးဆက္မင္း႐ို႕၊ စိုးလွ်င္းေသာခါ၊ ႏွစ္ေပါင္းမွာမူ၊ ႏွစ္ရာ့သွ်စ္ဆယ္၊ မွန္ေပထစ္ထစ္၊ စိုင္ဆက္ျဖစ္သည္၊ ေထာင္လွစ္ထီးနန္း ထပ္မံတည္း။
(၂၈) ထပ္မံထီးနန္း၊ တည္လတ္ထြန္း၍၊ တန္းခိုးႀကီးလွ၊ နီႏွယ္ပသည္၊ ဂုဏစႁႏၵား၊ ထိုမင္းဖ်ား၏၊ ဖြားထပုတၲာ၊ ကံရာဇာႀကီး၊ စိုးၿပီးအုပ္ကာ၊ ေလးဆယ္မွာဝယ္၊ စြန္းပါတႏွစ္၊ ျဖစ္တံုရစ္၏။ ညီခ်စ္ကနိဌာ၊ ေလာင္းပြင့္လွ်ာမူ၊ ကံရာဇာငယ္၊ တင့္တယ္ထြန္းပ၊ ဆတၱႎသတည္း။ ဣႏၵသူရိယာ၊ ပံတိသာႏွင့္၊ ဆက္ကာရိပ္ၿငိမ္၊ အသူရိႏၵ၊ သူရိယလွ်င္၊ စိုးထသကၠ၊ သံုးဆယ္ျပ၏။ သာရမိတၲ၊ စိုးအုပ္ပသည္၊ အ႒ဝီသ၊ သူရိယမူ၊ ဧကတရိန္း၊ ျဖစ္တံုၿပီးမွ၊ မင္းထီးမင္းပါ၊ ႏွစ္ပါးမွာကား၊ ဓမၼဝီသ၊ အညီမွ်၏။ သည္ပထိုေနာင္၊ မင္းစည္ေပါင္ကား၊ တြက္ျငားရြီစစ္၊ ႏွစ္ဆယ့္သွ်စ္တည္း။ ညီခ်စ္အရင္း၊ တံတိုင္းသင္းႏွင့္၊ ပြင့္လင္းစည္ပင္၊ ေက်ာ္ေခါင္စင္ဟု၊ ျဖစ္က်င္တံုျငား၊ မင္းႏွစ္ပါး႐ို႕၊ မျခားစိုးရစ္၊ သံုးဆယ့္တစ္စီ၊ ခတ္လစ္တံဆိတ္၊ စႏၵမိတ္ကား၊ စိုးျငားတံုရစ္၊ ႏွစ္ဆယ့္တစ္တည္း။ ျဖစ္သည္စိုင္လွ်က္၊ ဆယ့္ႏွစ္ဆက္လွ်င္၊ ရြီတြက္စစ္ခါ၊ ႏွစ္ဝါသာကား၊ သံုးရာ့ငါးဆယ္၊ ေျခာက္ႏွစ္သြယ္သည္၊ စံပယ္ရႊင္ပနတ္ဟန္တည္း။
(၂၉) နတ္ဟန္ရႊင္ပ၊ အနႏၵဟု၊ အဘယရာဇာ၊ အတၱႎသာတည္း၊ လက္ယာစည္သူ၊ ဒြတၱႎဟူ၏။ ျမင့္မူစိုးရ၊သီဟကလည္း၊ ရႊီထမွန္က်ံဳး၊ ေလးဆယ့္သံုးတည္း။ ပတ္ကုန္းဝန္းရံ၊ မင္းဘုန္းသန္ကား၊ ေပ်ာ္စံတံုရစ္၊ သံုးဆယ့္တစ္တည္း။ တထစ္စံသီး၊ သကၠမႊီးက၊ နဝစတၲာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ပါ၏။
ေဇယ်နႏၵသူ၊ ဘုန္းၫြန္႕လူသည္၊ ရိပ္ျဖဴျဖန္႕လွစ္၊ ငါးဆယ့္တစ္တည္း။ တလွစ္တံုမူ၊ တကၠသူကား၊ ရြီယူခ်ီေျမာက္၊ ေလးဆယ့္ေျခာက္တည္း။ ေက်ာ္ေခ်ာက္ေၾကျငာ၊ လကၡဏာကား၊ သတၲာတရိ၊ စိုးစံဘိ၏။ မွတ္သိတံုလွစ္၊ ဂုဏရာဇ္ကား၊ သွ်စ္ႏွစ္ေလးဆယ္၊ အသိလြယ္တည္း။ နီႏွယ္ထြန္းသစ္၊ သီဝရာဇ္ကား၊ အက္ႏွစ္တရိ၊ စိုးစံဘိ၏။ မည္ဟိေက်ာ္ဟီး၊ မင္းလွမႊီးကား၊ စံစားတံုျဖစ္၊ သံုးဆယ့္တစ္တည္း။ တလွစ္ထိုမွ၊ ပူရိႏၵလွ်င္၊ ဓမၼဆ႒၊ စိုးပိုင္သ၏။ သိဒၶတကုမၼာ၊ ေဒြးဝိသာႏွင့္၊ စိုင္ကာဆက္ၿပီး၊ မင္းလွႀကီးကား၊ ရႊီထီးျဖန္႕ထ၊ သတၲစာလိ၊ ျဖစ္တံုဘိ၏။ ဘုန္းဟိသာစည္၊ မင္းလွငယ္ကား၊ ႏွစ္ဆယ့္ေလးႏွစ္၊ စည္းစိမ္ျဖစ္၏။ ရြီစစ္ႏွစ္မွာ၊ တြက္ျခစ္ပါမူ၊ ပၪၥာနဝ၊ ပညာသတည္း။ ရာဇဘုန္းမိုး၊ ရႊီနန္းစိုးသား၊ ႏြယ္႐ိုးဝံသ၊ စိုင္၍ျပေသာ္၊ ျဖစ္ထတံုျငား၊ တဆယ့္ငါးသည္၊ ထင္ရွားမင္းဆက္အမွန္တည္း။
(၃၀) အမွန္မင္းဆက္၊ စိုင္မပ်က္သည္၊ ထီးခ်က္ျဖန္႕လွစ္၊ ေစတရာဇ္ကား၊ အႏွစ္သံုးဆယ္၊ ေပ်ာ္စံေပ၏။ ဘုန္းျြကယ္လွ်ံထြန္း၊ မ်က္ႏွာဝန္းမူ၊ ရႊင္လန္းစံျဖစ္၊ သံုးဆယ့္တစ္တည္း။ ႏွစ္ရွည္ၾကာၿပီး၊ လက္႐ံုးႀကီးကား၊ သတ္ဒြီးယူဘိ၊ မွတ္ကုန္ဘိေလာ့။ သီရိကမၼသုႏၵ၊ အတၱႎသတည္း။ နႏၵေကာဘယ၊ ေစာမင္းလွမူ၊ စိုးထစံလွစ္၊ သတ္ေဒြးျဖစ္၏။ သားခ်စ္တမူ၊ မင္းနံျဖဴကား၊ ႏွစ္ဆယ္ဟူ၏။ မင္းနံလွမူ၊ အ႒ဝီသ၊ စံထျဖစ္ေပ၊ မင္းေခါင္ငယ္ကား၊ တဆယ့္ကိုးႏွစ္။ တက္သစ္ဘုန္းေရာင္၊ လက္႐ံုးေထာင္သား၊ ေလာက္ေခါင္ရာဇာ၊ ေလးဆယ္သာလွ်င္။ ရာဇာမင္းငယ္၊ ေပ်ာ္လွစည္ကား၊ စိုးသည္မွန္ေျမာက္၊ ေျခာက္ႏွစ္ေရာက္၏။ ထြန္းေတာက္ဘုန္းသမၻာ၊ သာယာလွသား၊ ဓညဝတီ၊ ၿမိဳ႕သိင္ဂီသည္၊ တလီက်ိန္းခန္း၊ မေကာင္းထြန္း၍၊ ထီးနန္းသိမ္းထ၊ ေျပာင္းၿပီးမွလွ်င္၊ ရႏၷဝႏၵာ၊ ျမစ္ညာဆီ၏၊ ျမနီလာစက္၊ လက္ယာဘက္၌၊ ေအာင္ခ်ဌာန၊ ထီးနန္းခ်ေသာ္၊ ႏွစ္လရက္လွ်င္၊ မျမင့္ခင္၌၊ တိုင္ပင္ညီျငား၊ မတ္သံုးပါး႐ို႕၊ ပုန္စားၿပီးလွ်င္၊ မင္းျပဳက်င္၏။ သိထင္ေက်ာ္ေခ်ာက္၊ ႏွစ္ႏွစ္ေျမာက္၏။ ေနာက္မင္းေလးႏွစ္၊ ဆက္ကာျဖစ္၏။ မေကာင္းခိုက္ရန္၊ ေဒါသမာန္ျဖင့္၊ ပုန္ကန္ျပဳလွ်က္၊ ကြ်န္သံုးဆက္႐ို႕၊ ႏွိပ္စက္လႈပ္လွ်ား၊ မင္းျပဳျငားေသာ္၊ စကားႏႈတ္ပြင့္၊ အစိုင္သင့္ျဖင့္၊ ကံသံုးဆင့္ၿမိဳ႕၊ သမိုက္စို႕လွ်က္၊ လူ႐ို႕မ်ားဖ်င္၊ ေခၚၾကက်င္သည္။ ႏွစ္လွ်င္တြက္စစ္၊ ႏွစ္ရာျဖစ္လွ်က္၊ စြန္းရက္ခုႏွစ္ဆယ္၊ အႏြယ္ေရာယွက္၊ ဆယ့္သံုးဆက္လွ်င္၊ အပ်က္အက်ပ္၊ ေရာထြီးလတ္သည္၊ မွတ္ေလာ့မျြကင္းမက်န္တည္း။
(၃၁) မက်န္မျြကင္း၊ ျပည္ခပင္းကို၊ ႐ုန္းရင္းျပဳေျမာက္၊ မတ္သံုးေယာက္႐ို႕၊ ရွိေနာက္ဘယ္ညာ၊ ဖ်က္ဆီးခါမွ၊ ပၪၥာလရာဇ္၊ တိုင္းသနစ္ဟု၊ ျဖစ္သည္သာစည္၊ သင္းတြဲျပည္ကို၊ ဆက္ရွည္စိုးဘိ၊ နာမဟိသား၊ အဘိရာဇာ၊ သားသဲခ်ာမူ၊ ကံရာဇာႀကီး၊ ခ်ီလာၿပီးမွ၊ တိမ္နီမိုးေဆာင္း၊ ေက်ာက္ပန္းေတာင္း၌၊ ၿမိဳ႕ေကာင္းတည္ခယ့္၊ ရန္မ်ိဳးဖယ့္လွ်က္၊ ႏွစ္ဆယ့္ေလးႏွစ္၊ စိုးသည္ျဖစ္မွ၊ တလွစ္ေဖာ္ထုတ္၊ သီရိဂုတ္၌၊ အဟုတ္မွန္စြာ၊ ၿမိဳ႕တည္ပါေသာ္၊ ျမင့္ၾကာမရ၊ ေလးလမွ်လွ်င္၊ ခြါရတံုျငား၊ ေျပာင္း၍လားေသာ္၊ သိၾကားမာဃ၊ ၫႊန္လာျပသား၊ ဓညဝတီ၊ ၿမိဳ႕ဌာနီကို၊ တလီတြက္စစ္၊ သကၠရာဇ္ေကာဇာ၊ ႐ူပကာတြင္၊ တည္လာျပဳလွစ္၊ ထီးနန္းစိုက္၍၊ ဟိုး႐ိုက္ေက်ာ္ထ၊ ပုတၱႎသတည္း။ ဥပရာဇ၊ အိမ္ရွိရသား၊ သီလရာဇာ၊ ဆက္ျပန္လာ၍၊ အ႒ာေပတ၊ ႏွစ္ေပါင္းရ၏။ ဝါသုရရာဇာ၊ နန္းဘံုသာ၌၊ ဧကာရာမ၊ စိုးအုပ္သခ်င့္။ နႏၵဝိဘူရ၊ စာလိသျဖင့္၊ ပုဏၰသူရိယာ၊ ထိုမင္းမွာကား၊ ဓမၼတရိ၊ ျဖစ္တံုဘိ၏။ သိရိနႏၵာ၊ သခ်ၤာႏွစ္တိ၊
သိလိုဘိမူ၊ တရိဝီသာ၊ စႏၵိမာကား၊ ဆက္လာျပန္ခယ့္၊ သံုးဆယ့္ခုႏွစ္၊ စိုးသည္ျဖစ္၏။ သားခ်စ္မည္ဟိ၊ သီရိနႏၵာ၊ ႏွစ္စာလီသ၊ စံစားရ၏။ မင္းလွဘုန္းသန္၊ သီဟရံကား၊ ႏိုင္ငံေက်ာ္ေခ်ာက္၊ ေလးဆယ့္ေျခာက္တည္း။ ထြန္းေတာက္နီတု၊ သီဟႏုကား၊ စိုးျပဳမွန္ထ၊ ႏွစ္ဆယ္ျပႈ။ ပရတရာဇ၊ စိုးရတံုလစ္၊ သံုးဆယ့္တစ္လွ်င္၊ ဘုန္းသစ္ပြင့္ၫကံ၊ နီလဂုဏ္ကား၊ ေရာင္ဟုန္ထြန္းပ၊ ပါဒသ၌၊ ဧကတိသံု၊ သီရိဂုဏ္ကား၊ ရႊီဘံုစိုးရ၊ ေဇာဗီသတည္း။ ႏွစ္ရအစု၊ ရြီတြက္ျပဳေသာ္၊ စတုအ႒၊ ဧကျပ၏။ ရာဇဝင္ေရး၊ တဆယ့္ေလးသည္၊ စည္းေဝးဗိုလ္ထု မ်ားစြာတည္း။
(၃၂) မ်ားစြာဗိုလ္ထု၊ စည္းေဝးျပဳ၍၊ ႏိုင္တုမဲ့စြာ၊ သမံဇာမူ၊ ပၪၥာတိသ၊ စိုးအုပ္ပ၏။ သုဝဏၰကုမၼာ၊ မင္းျမတ္စြာကား၊ ဘံုသာဥကင္၊ ဆယ္ႏွစ္ရႊင္၏။ သက္တင္ျဖဴမွာ၊ ေလးဆယ္လာ၏။ ေတဇာဘုန္းထူး၊ သက္တင္ဦးကား၊ ရႊင္ျမဴးစံပ၊ ေဒြးေပတတည္း။ ေဇတဝန္မင္း၊ ဆတၱိရင္းတည္း။ မယြင္းမွန္စြာ၊ မုၪၥယာကား၊ ေပတာရာမ၊ ရႊင္စံပ၏။ ကုမၼာရဝိသုဒၶိ၊ မင္းဘုန္းဟိကား၊ ရွည္ဘိအာယု၊ သွ်စ္ဆယ္ျပဳ၍၊ စြန္းမႈခုႏွစ္၊ စိုးတံုရစ္၏။ သားခ်စ္သားစု၊ ပ်ိဳရြယ္ႏုသည္၊ ဝါသုမၢလ၊ မင္းမတ္လွမူ၊ ရႊင္ပနန္းထဲ၊ သံုးဆယ့္ေလးတည္း။ ရႊီသဲေယာင္းလွ၊ သုရိႏၵကား၊ ဧကတိသာ၊ စိုးအုပ္ပါ၏။ ရာလမာယု၊ ေပ်ာ္မႈစံကာ၊ ဒြတၱႎသာတည္း။ နာလမာယု၊ အတၱႎျပဳ၏။ ၿပိဳင္တုကင္းကုန္၊ ဝိရတဂုဏ္ကား၊ ရႊီဘုန္နန္းစိုက္၊ ႏွစ္ဆယ့္ႏွစ္တည္း။ သားခ်စ္မ်က္႐ႈ၊ ဝိသုရာဇာ၊ အတၱႎသာတည္း။ သီရိရာဇာ၊ ေစာမင္းလွ်ာကား၊ ပၪၥတိသံ၊ နန္းဘံုစံ၏။ ကုလံဝံသ၊ နရိႏၵ႐ို႕၊ စိုးထနန္းထက္၊ ဆယ့္ေလးဆက္တည္း၊ တြက္ခ်လီခါ၊ ႏွစ္ဝါသာမူ၊ ေလးရာေက်ာ္လွစ္၊ ကိုးဆယ္ျဖစ္၍၊ တထစ္မယြန္း၊ အစိုင္ထြန္းသည္၊ ရႊီနန္းသိဂၤါေအာင္ခ်ာတည္း။
(၃၃) ေအာင္ခ်ာသိဂၤ၊ စိုးစံပသည္၊ သူရိယစႏၵာ၊ မင္းျမတ္စြာကား၊ မဟာမုနိ၊ ဆရံသိျဖင့္၊ ထြန္းညီးေရာင္ေတာ္၊ ႐ုပ္႐ွင္ေတာ္ကို၊ သံုးေဘာ္သနင္း၊ တရားမင္းအား၊ ဝပ္စင္းျပဳထ၊ ေတာင္းပန္ခ၍၊ ဓညဝတီ၊ ၿမိဳ႕ဌာနီတြင္၊ သိင္ဂီေမာက္ေမာက္၊ ေက်ာင္းေတာ္ေဆာက္ကာ၊ ဝမ္းေျမာက္စိတ္ျဖဴ၊ လွဴေတာ္မူ၏။ ဘုန္းထူးျမတ္စြာ၊ သာသနာလည္း၊ ေရာင္ဝါေတာက္ထြန္း၊ နိညထြန္း၏။ ပြင့္လန္းသာယာ၊ ထိုရာဇာကား၊ စိုးျငားမွန္ေပ၊ ႏွစ္ငါးဆယ္ႏွင့္၊ စြန္းဝယ္ႏွစ္ႏွစ္၊ အမွန္ျဖစ္၏။ သားခ်စ္ရာဇာ၊ ဥပရာမူ၊ သူရိယဓိပတိ၊ ေစာဘုန္းဟိကား၊ မွန္ဘိစိုးထ၊ တိပၪၥတည္း။ သူရိယ႐ူပ၊ ပႏၷရျဖင့္၊ သူရိယာစႏၵလ၊ ေဒြးဆတၲႏွင့္၊ သူရိယာစကၠ၊ စိုးထမေႏွး၊ ေလးဆယ့္ေလးတည္း။ သူရိယာနာထ၊ သိဂၤနန္းရံ၊ ေလးဆယ္စံ၏။ ပုတၲံသားလွ၊ နာမမည္ဟိ၊ သူရိယဝံသာ၊ ကိုးႏွစ္ၾကာ၍၊ သူရိယာဝႏၵ၊ ေျခာက္ႏွစ္ျပ၏။ သူရိယကလ်ာ၊ ဘုန္းသမၻာႏွင့္၊ အ႒ာရသ၊ စိုးၿပီးမွလွ်င္၊ သူရိယမုခ၊ ဆဗၺီသတည္း။ သူရိယေဇတ၊ စိုးထတံုလွစ္၊ သံုးဆယ့္တစ္တည္း။ ျဖစ္သည္စိုင္လွ်က္၊ ဆယ့္ႏွစ္ဆက္႐ို႕၊ နန္းထက္စိုးကာ၊ ႏွစ္ေပါင္းမွာမူ၊ သံုးရာေက်ာ္လစ္၊ ကိုးဆယ္ျဖစ္၏။ ျြကင္းရစ္စြန္းလြန္၊ သွ်စ္ႏွစ္မွန္သည္၊ ဧကန္မွတ္ၾက သင့္စြာတည္း။
(၃၄) သင့္စြာမွတ္ၾက၊ ထီးျဖဴလွႏွင့္၊ သူရိယပုညာ၊ သွ်စ္ႏွစ္သာတည္း။ သူရိယာကုလ၊ တိဝီသဟု၊ သူရိယပဘာ၊ ပၪၥမၼာျဖင့္၊ သူရိယာစိၾတ၊ ဆယ့္သွ်စ္မွ်လွ်င္၊ သူရိယေဇဌ၊ ေဒြးဝီသတည္း။ သူရိယာဝိမလ၊ သွ်စ္ႏွစ္ျပ၏။ သူရိယေယႏု၊ ေဒြးေဒြးျပဳ၏။ သူရိယကံသ၊ ဆယ့္ေျခာက္ရ၏။
သူရိယသက်ာ၊ သွ်စ္ႏွစ္ၾကာ၏။ သူရိယသီရိ၊ ဝီသတိတည္း။ သူရိယေကသိ၊ ကိုးႏွစ္ဟိ၏။ သူရိယကုမၼ၊ တိဓမၼတည္း။ သူရိယေကတု၊ စိုးျပဳစံပ၊ ေဒြးေပတတည္း။ ရာဇဝံသာ၊ မင္းဆက္မွာကား၊ ရြီကာတြက္က်ံဳး၊ တဆယ့္သံုးတည္း။ စု႐ံုးႏွစ္မွာ၊ ေပါင္းေႏွာပါေသာ္၊ ႏွစ္ရာ့ေလးဆယ္၊ ေလးႏွစ္ေပတည္း။ အႏြယ္စိုင္ထ၊ သူရိယဟု၊ ေခၚၾကသခ်ည္း၊ ဆက္ကာတည္းလွ်င္၊ ကမၸည္းသိထင္၊ ေမာ္ကြန္းတင္သည္၊ ဝန္းက်င္သွ်စ္ရပ္ဒီသာတည္း။
(၃၅) ဒိသာသွ်စ္ရပ္၊ ၾကားႏွံ႕စပ္သား၊ နတ္မ်ိဳးႏြယ္လာ၊ မဟာတၪၥစႁႏၵား၊ မည္ထင္ရွားသား၊ ေက်ာ္ၾကားဘုန္းထူး၊ ေအာင္စည္က်ဴး၍၊ ေရာင္ျမဴးေတာက္ထြန္း၊ ရႊီဘံုနန္းကို၊ စိုးျမန္းတႏွစ္၊ ၿပီးတံုရစ္မွ၊ ခုႏွစ္အဂၤါ၊ ျပည့္စံုပါသား၊ မဟာဗလ၊ နဂရဟု၊ ဓညဝတီ၊ ၿမိဳ႕ဌာနီသည္၊ တလီက်ိန္းခန္း၊ မေကာင္းထြန္း၍၊ ထီးနန္းစိုက္သင့္၊ ကံသံုးဆင့္ကို၊ ရွည္ျမင့္စိမ့္ငွာ၊ တည္လီပါလည္း၊ မၾကာမတင္၊ တႏွစ္တြင္ဝယ္၊ ပ်က္က်င္ေပမွ၊ ထိုၿမိဳ႕ကသည္၊ ခြာထေျပာင္းဘိ၊ ေဝသာလိဟု၊ တြင္သိႏိႈင္းဆ၊ ၿမိဳ႕သာလွကို၊ ရြီတြက္သခ်ၤာ၊ ႏွစ္ေကာဇာမူ၊ တရာ့ငါးဆယ္၊ ႏွစ္ႏွစ္ဝယ္တြင္၊ ဘုန္းျြကယ္မင္းမြန္၊ တည္လာျပန္၍၊ တဖန္စိုးရစ္၊ ႏွစ္ဆယ့္ႏွစ္တည္း။ တက္သစ္နီလ၊ ေကာင္းျခင္းပသည္၊ သူရိယစႁႏၵား၊ ထိုမင္းဖ်ားကား၊ ဆန္းျပားအံ့ဖြယ္၊ နန္းဘံုလယ္၌၊ စံေပဧကန္၊ ႏွစ္ဆယ္မွန္၏။ ႏိုင္ငံက်ယ္ေျပာ၊ ဇမၼဴေၾကာဝယ္၊ ေမာလစႁႏၵား၊ လက္႐ံုးအားႏွင့္၊ စံစားအုပ္စိုး၊ တဆယ့္ကိုးတည္း။ ျပည့္ၿဖိဳးပည၊ ကုသလေၾကာင့္၊ ေပါလစႁႏၵား၊ ေခါင္ထြတ္ဖ်ားကား၊ ဝန္းလ်ားျခံရံ၊ တင့္စိုးစံပ၊ ဆဗၺီသတည္း။ ကာလစႁႏၵား၊ ကိုးႏွစ္စား၏။ မျခားဝံသ၊ စိုင္ျဖစ္ၾကသည့္၊ ထူလစႁႏၵား၊ ေက်ာ္ႏွံ႕ၾကားသား၊ မင္းဖ်ားပရေမ၊ ေစာဘုန္းျြကယ္လည္း၊ ျြခီေရြရံကာ၊ နန္းဘံုသာ၌၊ နဝါအတၱိ၊ စံစားဘိ၏။ သီရိစႁႏၵား၊ ဥကင္ဖ်ားဝယ္၊ ၾကယ္မ်ားရံကာ၊ လပမာသို႕၊ ခ်မ္းသာစံရ၊ ဒြတၱႎသတည္း။ သိဂၤစႁႏၵား၊ မင္းဖ်ားထြတ္ေခါင္၊ နန္းေတာင္ညာထက္၊ ေသာဠႆတည္း။ စူဠစႁႏၵား၊ ထိုမင္းဖ်ားကား၊ စိုးျငားအုပ္ကာ၊ ေျခာက္ႏွစ္ၾကာ၏။ စိုင္လာမပ်က္၊ အဆက္ဆက္လွ်င္၊ ေသာင္းက်က္ေက်ာ္ၾကား၊ စႁႏၵား႐ို႕၊ သိၾကားပီးဆက္၊ လွံလက္နက္ျဖင့္၊ အုပ္ၾကက္လႊမ္းမိုး၊ ထိန္ဟိန္႕ႀကိဳးသည္၊ လူမ်ိဳး႐ိုခၫြတ္လာတည္း။
(၃၆) ၫြတ္လာ႐ိုခ၊ ဘုန္းေတဇေၾကာင့္၊ နဝရတနာ၊ ျပည့္စံုပါသား၊ ျပည္သာပူရိ၊ ေဝသာလိ၌၊ ဆႁႏၵ႐ူပ၊ တရိႏၵဟု၊ ရြီထအစစ္၊ သကၠရာဇ္သည္၊ ေရာက္လစ္မွန္စြာ၊ ႏွစ္ေကာဇာတြင္၊ စိုင္ကာျခားျပဳ၊ မိလကၡဟု၊ ေခၚမူသိတံု၊ အျမတံုမူ၊ နန္းဘံုသတၲ၊ စံၿပီးမွတည္း၊ သားငလွပ္ပ်ဴ၊ ေျမာက္ဦးထူ၍၊ သိမ္းယူစိုးရစ္၊ တဆယ့္ႏွစ္မွ၊ တလွစ္ထိုေနာင္၊ သပိတ္ေတာင္ကို၊ တည္ေထာင္ျပန္ျဖစ္၊ တဆယ့္သွ်စ္တည္း။ သကၠရာဇ္မွာ၊ တြက္ရြီပါေသာ္၊ သံုးရာငါးဆယ္၊ ေျခာက္ခုဝယ္၌၊ စင္စစ္ထင္ရွား၊ စႁႏၵား၏၊ သားရင္းမွန္ပင္၊ သက္မည္တြင္သား၊ ငမင္းငတံုး၊ ေတဇာဘုန္းႏွင့္၊ လက္႐ံုးျမန္းၾကက္၊ စမၸဝက္ကို၊ တည္လွ်က္စိုးလာ၊ ေဇာဗီသာတည္း။ ရြီကာေပါင္းထ၊ ႏွစ္အရကား၊ ဧကဆ႒ာ၊ မင္းစိုင္မွာမူ၊ ေအာင္ခ်ာနဂိုရ္၊ သံုးဆက္ဆိုသည္၊ ဗဟိုရႊီစည္ရစ္မြန္းတည္း။
(၃၇) ရစ္မႊန္းရႊီစည္၊ ဗဟိုလယ္၌၊ ငါးမည္အဂၤါ၊ ျပည့္စံုပါ၍၊ ပၪၥာေခၚထ၊ ၿမိဳ႕သိဂၤကို၊ သကၠရာဇ္မွာ၊ ခတ္အတၲာႏွင့္၊ တႎသာေရာက္လွ်င္၊ ေခတၲသင္သည္၊ မွန္ပင္ဆယ္ႏွစ္၊
စိုးသည္ျဖစ္မွ၊ ညီခ်စ္အရင္း၊ စႏၵသင္းသည္၊ ပြင့္လင္းဘံုသာ၊ နန္းေအာင္ခ်ာဝယ္၊ ဧကာဒသ၊ စံရႊင္ပ၏။ ထိုမွတမူ၊ မင္းရင္ျဖဴကား၊ ခြန္ယူသိမ္းမိုး၊ ဆယ္ႏွစ္စိုး၏။ ႏြယ္႐ိုးမွန္ထ၊ နာဂသူရိယ၊ သံုးႏွစ္ျပ၏။ သူရိယရာဇာ၊ ႏွစ္ႏွစ္သာတည္း။ ဆက္ကာထိုမွ၊ ပုဏၰကလည္း၊ စိုးထၾကည္ျဖဴ၊ ေလးႏွစ္ဟူ၏။ မင္းျဖဴႀကီးလွ်င္၊ ႏွစ္ႏွစ္ရႊင္မွ၊ စည္သဘင္အမတ္၊ တႏွစ္မွတ္ေလာ့။ မင္းျမတ္တမူ၊ မင္းနန္းသူလွ်င္၊ ရိပ္ျဖဴျဖန္႕ကာ၊ ငါးႏွစ္ၾကာ၏။ မင္းလာေတာ္ကား၊ ေျခာက္ႏွစ္စား၏။ မင္းကုလားႏွင့္၊ မင္းဘီလူး႐ို႕၊ ႏွစ္ဦးညီကာ၊ သံုးႏွစ္လာ၏။ သခၤယာေရး၊ တဆယ့္ေလးတည္း။ ပုေတၲးမင္းသန္၊ သွ်စ္ႏွစ္စံ၏။ တဖန္မင္းပတိ၊ တရိသံုးႏွစ္၊ စိုးစံျဖစ္၏။ စင္စစ္မွန္စြာ၊ ႏွစ္ေပါင္းမွာကား၊ ပၪၥာအ႒၊ သိကုန္ၾကေလာ့။ ဝံသစိုင္လာ၊ မင္းဆက္မွာမူ၊ ပႏၷရသာ၊ ျဖစ္ကုန္ပါသည္၊ သိဂၤါစံဘံုရႊီနန္းတည္း။
(၃၈) ရႊီနန္းစံဘံု၊ စိုးအုပ္တံု၍၊ ျပည့္စံုအဂၤါ၊ မင္းလက္ယာမူ၊ ပၪၥအ႒၊ စတုကဟု၊ သကၠရာဇ္ေကာဇာ၊ ေရာက္ေသာခါ၌၊ တည္လာအဆက္၊ ၿမိဳ႕ေလာင္းၾကက္ကို၊ ျဖဴရြက္ျဖန္႕မိုး၊ သံုးႏွစ္စိုး၏။ ေကာင္းက်ိဳးမဟိ၊ ျဖစ္တံုဘိ၍၊ အ႒ိအ႒ာ၊ စတုရာဟု၊ ေကာဇာေရာက္ခ်ိန္၊ ပရိန္ၿမိဳ႕သစ္၊ တည္ေထာင္လွစ္၏။ သံုးႏွစ္စံကာ၊ လြန္ၿပီးခါမွ၊ သီဟဗမင္း၊ တႏွစ္လွ်င္းတည္း။ တြင္ျခင္းေက်ာ္ဟီး၊ ရာဇာႀကီးလွ်င္၊ စံၿပီးဒြယာ၊ သည္ေနာက္မွာကား၊ သာကီဝင္ႀကီး၊ တရိခါတြင္၊ သံုးႏွစ္လွ်င္တည္း။ သာကီဝင္ငယ္၊ ဘံုနန္းလယ္တြင္၊ တဆယ္သွ်စ္ႏွစ္၊ စည္းစိမ္ျဖစ္၏။ တထစ္မွတ္ၾက၊ ေဂါရိလႏွင့္၊ ေကာလိယမူ၊ ဝီသဟူ၏။ တမူစိုးလာ၊ ဒႆရာဇာကား၊ ဒြါသစိုးစံ၊ လြန္ခယ့္ျပန္ေသာ္၊ အနႏၱသီရိ၊ စိုးဘိႏွစ္ႏွစ္၊ တလွစ္တြက္ျပဳ၊ ႏွစ္ေပါင္းစုကား၊ စတုဆတိ၊ ျဖစ္တံုဘိ၏။ မွတ္သိတံုထ၊ ႏြယ္ဝံသမူ၊ အ႒မွန္စြာ၊ သွ်စ္ဆက္လာသည္၊ ေအာင္သာၿမိဳ႕မ ၾကငွန္းတည္း။
(၃၉) ၾကငွန္းေအာင္ခ်ာ၊ ၿခိတ္ၿမိဳ႕သာကို၊ ေကာဇာႏွစ္ေရ၊ ေဖာ္ျပေပအံ့၊ ေနာေဒြပၪၥာ၊ ေရာက္ေသာခါ၌၊ ေတဇာတက္ဖ်ား၊ မင္းဘုန္းစားသည္၊ တည္ထားၿပီးမွ၊ ၿမိဳ႕နန္းခ်၍၊ စိုးထအုပ္လစ္၊ ခုႏွစ္ႏွစ္တြင္၊ စြန္႕လစ္ခႏၶာ၊ လြန္ၿပီးေသာ္က၊ ပၪၥကာလ၊ သံဝစၦမူ၊ ဓမၼျဖစ္ထ၊ သိကုန္ၾကေလာ့။ ဂႏၶ႐ူေပၚ၊ သံုးႏွစ္ေက်ာ္မူ၊ ၿမိဳ႕ေတာ္က်ိန္းခန္း၊ မေကာင္းထြန္း၍၊ ထီးနန္းကနက္၊ အသစ္ဆက္လွ်က္၊ စမၸဝက္မွာ၊ တည္တံုလာေသာ္၊ ျမင့္ၾကာမေျမာက္၊ ေျခာက္လေရာက္တြင္၊ ၿခိမ္းေျခာက္ျပဳလတ္၊ ေဒါသမွတ္၍၊ အမတ္စလင္ဗိုလ္၊ လူဝန္တိုလွ်င္၊ ၿငိဳျငင္ထဲမွတ္၊ ပုန္ကန္လတ္၍၊ အက်ပ္ပ်က္ကို၊ ေျခာက္လဆို၏။ ႏွစ္ကိုေပါင္းက၊ ေတရသလွ်င္၊ ရာဇဝင္မွာ၊ ေလးဆယ္သာတည့္၊ စိုင္လာျဖစ္ၾက၊ ဆိုျြမက္ဟသည္၊ ျဗဟၼာထိပ္ေခါင္ဦးစြန္းတည္း။
(၄၀) ဦးစြန္းျဗဟၼာ၊ ဘုန္းၫြန္႕ျဖာသား၊ ေတဇာထြန္းလင္း၊ မၪၥဴသင္းသည္၊ ေကာင္းျခင္းသာစြာ၊ ၿမိဳ႕ပၪၥာကို၊ ငါးရာေက်ာ္လစ္၊ ေလးဆယ့္ႏွစ္ဟု၊ သကၠရာဇ္မွာ၊ တည္တံုပါ၍၊ ဧကာဧက၊ စံၿပီးမွလွ်င္၊ သားလွေရမြန္၊ ငပုဂၢံ႐ို႕၊ စိုးစံအညီ၊ ႏွစ္ႏွစ္စီတည္း။ သည္ၿပီးရကၡိဳင္၊ ငၾကံဳဆိုင္႐ို႕၊ နန္းထိုင္သံုးႏွစ္၊ အညီျဖစ္၏။ တလွစ္ငဆူ၊ ေလးႏွစ္ဟူ၏။ သိမ္းယူခြန္ဖ်င္း၊ ငေစြသင္းႏွင့္၊ ေခၚျခင္းမည္သီး၊ မင္းေခါင္ႀကီးဟု၊ တြင္ၿပီးတသြယ္၊ မင္းေခါင္ငယ္ႏွင့္၊ ဆက္ႏြယ္စိုင္လာ၊ ကမၻာေလာင္ႀကီး၊ မည္သီးတျဖာ၊ ကမၻာေလာင္ငယ္၊ ငါးဆက္ဝယ္ကား၊ စံပယ္အညီ၊ တႏွစ္စီတည္း။ တလီတြင္သီး၊ လက္ယာႀကီးမူ၊ စိုးၿပီးအုပ္ကာ၊ သွ်စ္ႏွစ္ၾကာ၏။ လက္ယာဝင္ငယ္၊
စိုးသည္ဆယ့္တစ္၊ တလွစ္မယြင္း၊ သနပင္းကား၊ စိုးျခင္းအကယ္၊ သံုးႏွစ္ေပတည္း၊ ငနယ္သိမ္မူ၊ ေဒြးခ်ိန္မွတ္ထံုး၊ ငႏွလံုးကား၊ သံုးႏွစ္စား၏။ မွတ္သားတျဖာ၊ ႏွစ္ေပါင္းမွာကား၊ သတ္ပၪၥတာ၊ ေသာဠႆာစစ္၊ မင္းမ်ိဳးျဖစ္သည္၊ အသစ္ၿမိဳ႕ရြာက်ိန္းဝပ္တည္း။
(၄၁) က်ိန္းခန္းအသစ္၊ ရွာေဖြလစ္၍၊ မင္းစစ္မွန္စြာ၊ အေလာမာသည္၊ ပၪၥာတြင္ထ၊ ၿမိဳ႕ပူရကို၊ ေတဇတက္ၿဖိဳး၊ ႏွစ္ႏွစ္စိုးမွ၊ ရန္မ်ိဳးမပြက္၊ ၿမိဳ႕ေလာင္းၾကက္ကို၊ ရြီတြက္သကၠရာဇ္၊ ေျခာက္ရာႏွစ္တြင္၊ အသစ္တည္ထ၊ ထီးနန္းခ်လွ်က္၊ စိုးထေျခာက္ႏွစ္၊ လြန္ၿပီးရစ္မွ၊ သားခ်စ္ရႊီတူ၊ ရာဇသူႏွင့္၊ ရြီယူႏွစ္ဦး၊ မင္းေစာလူးမူ၊ ရႊင္ျမဴးပၪၥာ၊ ဥစၥနာသည္၊ နဝါဧကံ၊ ကိုးႏွစ္မွန္၏။ ေစာမြန္အ႒၊ မင္းနန္းက်မူ၊ နာမတထူး၊ မင္းဘီလူး႐ို႕၊ မက်ဴးအညီ၊ ေလးႏွစ္စီတည္း။ ဘုန္းရႊီနန္းရပ္၊ အပ်က္က်ပ္သည္၊ မတ္စည္သဘင္၊ သံုးႏွစ္ပင္တည္း။ ေခၚတြင္အံ့ခ်ီး၊ တန္းခိုးႀကီးသား၊ မင္းထီးရာဇာ၊ ျမင့္ရွည္ၾကာသည္၊ တရာေျခာက္ႏွစ္၊ နန္းစံျဖစ္၏။ သားခ်စ္ဥစၥနာ၊ ႏွစ္ႏွစ္သာတည္း။ ဆက္ကာသီဝရာဇ္၊ သံုးႏွစ္ျဖစ္၏။ တလွစ္သိၪၥည္း၊ ေလးႏွစ္ျမဲ၏။ ေက်ာ္သဲရာဇသူ၊ တႏွစ္ဟူသား။ ႏြယ္မူျခားက်င္၊ စည္သဘင္ကား၊ နန္းခြင္တက္ပိုင္၊ ႏွစ္ႏွစ္ဆိုင္လွ်က္၊ ျမင့္စိုင္ငါးလ၊ ေခ်ာ၍က်ေသာ္၊ မင္းလွဘုန္းတူ၊ ရာဇသူလည္း၊ ထီးျဖဴေဆာင္းမိုး၊ ေလးႏွစ္စိုး၏။ နန္း႐ိုးဆက္ယူ၊ သိဂၤသူသည္၊ ရိပ္ျဖဴသံုးတန္၊ မင္းေစာမြန္ကား၊ အမွန္ဒြယာ၊ ႏွစ္ေပါင္းမွာမူ၊ တရာ့ေျခာက္ဆယ္၊ ကိုးႏွစ္ေပတည္း၊ အႏြယ္မ်ိဳးစပ္၊ စိုင္မလပ္ဘဲ၊ အက်ပ္အပ်က္၊ ဆယ့္သွ်စ္ဆက္တြင္၊ ရကၡေအာင္ၿမီ၊ ပ်က္ကိန္းမႊီသည္၊ အနီမလွတိမ္းယြန္းတည္း။
(၄၂) တိမ္းယြန္းမလွ၊ ျဖစ္လီရမူ၊ သာစြမို႕မို႕၊ ေလာင္းၾကက္ၿမိဳ႕ကို၊ မခ်ိဳ႕ရန္ပြား၊ တိုင္းကားႏိုင္ငံ၊ ျပည္ပုဂၢံက၊ နန္းစံစိုးေပ၊ ျမန္မင္းေဆြလွ်င္၊ ဗိုလ္ေျခမ်ားစြာ၊ ခ်ီ၍လာလွ်က္၊ ဘယ္ညာဝန္းလစ္၊ တိုက္လွန္ျဖစ္မွ၊ သကၠရာဇ္အ႒၊ ဆသတၲတြင္၊ မည္သာတြင္ျငား၊ ျမင္စိုင္းစားႏွင့္၊ ေစာင့္စားနီမူ၊ တႏွစ္ဟူ၏။ အယူ႐ိုင္းစိုင္း၊ တလိုင္းေမာင္ခြင္၊ တႏွစ္ပင္တည္း။ ရွိခြင္ေအာက္သား၊ ေဖာင္းကစားမွာ၊ သံုးႏွစ္သာတည္း။ ေက်ာ္စြာေစာင့္ထား၊ ႏွစ္ႏွစ္စား၏။ ေနာင္ကားငေခြး၊ ကေလးေက်းေတာင္ၫို၊ တလဆို၏။ ႏွစ္ကိုေပါင္းထ၊ ရြီတြက္ဆေသာ္၊ ဝီသာျပည့္ယုဂ္၊ ငါးလဆုတ္၏။ အယုတ္မုကၡၽ၊ ျဖစ္ကုမ္ၾက၏။ ဆူပြေခ်ာက္ေခ်ာက္၊ ဤေျခာက္ေယာက္ေပ၊ ေအာက္သားတလိုင္း၊ အယူ႐ိုင္း႐ို႕၊ ၿပိဳင္ခိုင္းတိုက္ခါ၊ ဟိေသာခါ၌၊ ရာဇာေစာမြန္၊ ေရာက္လာျပန္ေသာ္၊ တဖန္ေလာင္းၾကက္၊ တည္လာဆက္သည္၊ နီထြက္လႏွယ္ ေတာက္ထြန္းတည္း။
(၄၃) ထြန္းေတာက္လႏွယ္၊ ရန္မ်ိဳးပယ္၍၊ ဘုန္းျြကယ္ၫြန္႕သန္၊ မင္းေစာမြန္ကား၊ အမွန္မပ်က္၊ ၿမိဳ႕ေလာင္းၾကက္ကို၊ ကနက္စိုက္ေဆာက္၊ စိုးအုပ္ေျမာက္ေသာ္၊ ထြန္းေတာက္နန္းမ၊ ဥကင္သကို၊ မိုထပ္ႏွစ္ႏွစ္၊ စိုးသည္ျဖစ္မွ၊ တလွစ္ယင္းက၊ သိၾကားျပသား၊ မိုးဝေရာင္႐ႈး၊ ေသာ္တာျမဴးသို႕၊ ေျမာက္ဦးမည္သာ၊ ၿမိဳ႕ေအာင္ခ်ာကို၊ တည္လာျပဳလစ္၊ စိုးစံျဖစ္သည္၊ သကၠရာဇ္မွာ၊ ေဒြးျဖစ္နဝါ၊ သတၲသာတည္း။ စံကာေလးႏွစ္၊ စိုးသည္ျဖစ္မွ၊ စင္စစ္မွန္ညီ၊ မင္းခရီကား၊ သိင္ဂီရႊီနန္း၊ စိုးစံျမန္းသည္၊ မယြန္းႏွစ္မွာ၊ ပၪၥာဝီသ၊ ျဖစ္ၾကရခ်င့္။ ေတဇဘုန္းထူ၊ ဘေစာျဖဴကား၊ ရြီယူတြက္က်ံဳး၊ ႏွစ္ဆယ့္သံုးတည္း။ လက္႐ံုးျဖန္႕ကာ၊ မင္းေဒါလွ်ာမူ၊ စိုးလာဆယ္ႏွစ္၊ အမွန္ျဖစ္၏။ က်စ္လစ္ရြယ္ပ်ိဳ၊ ဘေစာၫိုကား၊ ျပည္ကိုစိုးခ်ဳပ္၊ ႏွစ္ႏွစ္ဟုတ္၏။ မယုဂ္ဘုန္းေခါင္၊
မင္းရန္ေအာင္မူ၊ စိုးေဆာင္နီထ၊ ေျခာက္လမွ်တည္း။ စလကၤာသူ၊ သတၲဟူ၏။ ထိန္႕ဆူေက်ာ္ျငာ၊ မင္းရာဇာမူ၊ ဓမၼဝီသ၊ မွတ္ကုန္ၾကေလာ့။ ဂဇာပတိ၊ ႏွစ္ႏွစ္ဟိ၏။ ဘုန္းတိမပို၊ မင္းေစာအိုမွာ၊ ေျခာက္လသာတည္း။ သဇာတမင္း၊ ေျခာက္ႏွစ္လွ်င္းႏွင့္၊ ရြီျခင္းအမွန္၊ မင္းဆက္စံျဖစ္၊ တဆယ့္တစ္တည္း။ ႏွစ္ကိုတြက္ဆ၊ ရြီေပကေသာ္၊ ဧကသတၲာ၊ ျဖစ္လီပါသည္၊ စိုင္လာမင္းဆက္ အႏြယ္တည္း။
(၄၄) အႏြယ္မင္းဆက္၊ စိုင္မပ်က္လွ်င္၊ ရႊီစက္ျဖန္႕ကာ၊ နန္းေအာင္ခ်ာဝယ္၊ ရာဇာမင္းပင္၊ ထြန္းလင္းက်င္ေသာ္၊ ေခၚတြင္မည္သာ၊ ႏွစ္ေကာဇာမူ၊ ရာမာနဝ၊ ဘသ်ဴးစသာ၊ သိဂၤါေရာင္ဝင္း၊ ေစာမင္းစံျမဲ၊ ေဒြးေဒြးမွတ္ပါ၊ မင္းတိကၡာလွ်င္၊ ဓမၼာဟူၿပီး၊ မင္းေစာႀကီးမူ၊ တလူထီးနန္း၊ သံုးႏွစ္ျမန္း၏။ ထြန္းေတာက္ေရာင္ဝါ၊ မင္းစၾကာမူ၊ သတၲာလည္ေကာင္း။ မင္းဖေလာင္းကား၊ မေစာင္းမလွစ္၊ ဆယ့္ႏွစ္ႏွစ္တည္း။ သားခ်စ္မွန္စြာ၊ မင္းရာဇာမူ၊ နဝါဒသ၊ စိုးစံပ၏။ ေတဇေက်ာ္ေသာင္း၊ မင္းခေမာင္းကား၊ ထီးေဆာင္းျဖန္႕လွစ္၊ ဆယ့္ႏွစ္ႏွစ္တည္း။ တရစ္မွတ္လီ၊ ဟရီရာဇ၊ ေသာဠႆႏွင့္၊ စိုးထဘုန္းရႊီ၊ မင္းစနီကား၊ သၿပီေအာင္ခ်ာ၊ နန္းဘံုသာဝယ္၊ အ႒ာဝီသ၊ ရက္ဒိနႏွင့္၊ ဝံသစိုင္လာ၊ ကိုးဆက္သာတည္း။ သံဝစၦရ၊ ႏွစ္အရမူ၊ သတၲသတၲာ၊ မွတ္ၾကပါေလာ့၊ ဆိုရာတခန္းတသြယ္တည္း။
(၄၅) တသြယ္တခန္း၊ ဆိုျပၫႊန္းအံ့၊ ရႊီနန္းဘံုသာ၊ ၿမိဳ႕သိဂၤါ၌၊ ေကာဇာေထာင္ျပည့္၊ ေရာက္တံုလွည့္မူ၊ မည္ဘြဲ႕ကုသ၊ နရပတိႀကီး၊ ရႊီထီးေဆာင္းမိုး၊ သံုးႏွစ္စိုး၏။ သတိုးဓမၼ၊ သတၲသာတည္း။ ဆက္ကာစိုးျပဳ၊ စႏၵသုကား၊ အတုမဲ့စြာ၊ ဗာဝီသာႏွင့္။ ဥကၠာဗလ၊ သားပုတၲမူ၊ နာမတြင္ဘိ၊ သီရိသူရိယ၊ ဧကတၲတည္း။ ဝရဓမၼရာဇာ၊ သတၲၾကာမွ၊ ဗိုလ္ပါစံုညီ၊ နန္းခ်လီ၏။ တခ်ီ႐ံုးစု၊ မဏိသုကို၊ မင္းျပဳတင္ၾက၊ တခဏတည္း။ ဝရဓမၼာ၊ မင္းကိုသာလွ်င္၊ ထပ္ကာမယြင္း၊ ထီးနန္းႏွင္းမူ၊ ခ်က္ခ်င္းမၾကာ၊ နန္းဘံုသာက၊ ခ်ၿပီးမွတည့္၊ ေတဇထြန္း႐ႈ၊ မဏိသုကို၊ လု၍တဖန္၊ နန္းတင္ျပန္၏။ အမွန္မွတ္သိ၊ တႏွစ္ဟိမူ၊ မဏိသုအား၊ နန္းခ်ထားမွ၊ ဝရဓမၼာ၊ မင္းရာဇာသည္၊ ဘံုခ်ာနန္းယံ၊ စိုးအုပ္စံ၏။ ႏိုင္ငံျပည္သူ၊ မႀကိဳက္မူက၊ မင္းဝရကို၊ နန္းမွခ်ျပဳ၊ မဏိသုအား၊ နန္းတင္ထားၿပီး၊ ဘြဲ႕ေဆာင္နာမ၊ သူရိယကို၊ တင္ၾကထိုခါ၊ သံုးႏွစ္သာတည္း။ ခ်ကာနန္းမွ၊ မင္းဝရကို၊ တင္ၾကတဖန္၊ သံုးႏွစ္မွန္၏။ တဖန္ထိုမွ၊ သူရိယသည္၊ ဒြယမွန္စြာ၊ စိုးတံုပါ၏။ ငတံုးမွာကား၊ ေနာ္ရထာေစာဟု၊ ခံၿပီးေသာမူ၊ ထီးျဖဴနန္းထက္၊ ဆယ့္ငါးရက္တည္း။ ျဖန္႕ၾကက္စိုးအုပ္၊ မာ႐ုပၸီယ၊ တႏွစ္ျပ၏။ ကာလမႏၶာတ္၊ တႏွစ္မွတ္ေလာ့။ မခြ်တ္ဗိုလ္လူ၊ မင္းေစာျဖဴကို၊ ဘြဲ႕မူနရာဓိပတိ၊ တင္ဘိသံုးႏွစ္၊ မၾကာရစ္ခင္၊ အားအင္လည္းျပဳ၊ ထီးနန္းလု၍၊ စႏၵသုဓမၼာ၊ မင္းကိုသာလွ်င္၊ တင္ပါနန္းထက္၊ ဆယ့္ေလးရက္တည္း။ တခ်က္မၾကာ၊ နရာဒိပၸ၊ ထိုမင္းလွအား၊ ပင့္ျငားတင္ၾက၊ ႏွစ္ဒြယႏွင့္။ ထိုကတခါ၊ ေက်ာ္သိဂၤါလွ်င္၊ စႏၵာဝိမလ၊ ဘြဲ႕နာမျဖင့္၊ စိုးထေျခာက္ႏွစ္၊ အမွန္ျဖစ္၏။ တလွစ္သတိုးလွ၊ စႏၵသူရိယာ၊ ေလးႏွစ္သာခ်င့္။ ဓမၼာသတၲ၊ ႏွစ္ဝႆႏွင့္၊ စြန္းပအကယ္၊ တဆယ္ေလးရက္၊ ရြီတြက္သခ်ၤာ၊ ခ်ိန္အခါတည္း၊ အာဏာစကၠ၊ တည္မက်ဘဲ၊ ေလာကထြတ္တင္၊ ျပည္သခင္ဟု၊ အသွ်င္ရာဇ၊ မင္းကိုမွ်လွ်င္၊ နန္းခ်နန္းတင္၊ ျပဳလတ္က်င္သည္၊ မ်ားဖ်င္သူပုန္ထိုဝယ္တည္း။
(၄၆) ထိုဝယ္သူပုန္၊ ျပည္ကိုခ်ံဳ၍၊ မႊီတံုလႈပ္လွ်ား၊ ျပဳသည္မ်ားကို၊ ေယာက်ာ္းမွန္ထ၊ ဘုန္းေတဇႏွင့္၊ တႏၱဗိုလ္မင္း၊ အကုန္ခြင္းမွ၊ တြင္ျခင္းနာမ၊ ဝိဇယႏွင့္၊ စိုးထအုပ္လစ္၊ သကၠရာဇ္သည္၊ ေဒြးသတ္အာဇံ၊ နန္းစံႏွစ္ကား၊ အက္ႏွင့္ဝီသ၊ သူရိယမူ၊ သိဂၤဘံုမွာ၊ သံုးႏွစ္သာတည္း။ နရာဓိပတိ၊ တႏွစ္ဟိက၊ နရပဝရ၊ ႏွစ္ႏွစ္ျပ၏။ ဝိဇယမင္း၊ သွ်စ္ႏွစ္တြင္းဝယ္၊ ေခၚျခင္းႏြယ္ျပား၊ ဘာသာျခားသည္၊ ကုလားကုက်ာ၊ ပုန္ကန္လာ၍၊ ကာလသူရတန္း၊ အမည္ဆန္းျဖင့္၊ သိမ္းျမန္းယူကာ၊ သံုးရက္သာတြင္၊ ေယွာင္ခြာပယ္ပစ္၊ မဒရာဇ္ကား၊ ငါးႏွစ္စိုးမွ၊ နရအဘယ၊ နဝဧကု၊ သီရိသုမူ၊ မင္းျပဳသံုးလ၊ ပရမကား၊ စံစားတိရိ၊ ျဖစ္ဘိမွလွ်င္၊ အဘယရာဇာ၊ ကိုးႏွစ္လာ၏။ စႏၶသုမန၊ ေလးႏွစ္ျပ၏။ ဝိမလသည္၊ ရက္ေလးဆယ္တည္း။ စမၸယ္ထြန္းပ၊ သတိႆကား၊ ေနာင္မွဓမၼရာဇ္၊ ငါးႏွစ္ျဖစ္ကာ၊ မဟာသမတ၊ နာမသေဘာ၊ ဘြဲ႕သေညာမူ၊ အေဂၢါပုည၊ ေခၚၾကတမူ၊ ႏွစ္ႏွစ္ဟူ၏။ ဆက္ယူစံလွ်က္၊ အပ်က္အက်ပ္၊ ေပါင္းယွဥ္အပ္ကာ၊ မ်ိဳးစပ္ႏြယ္ျခား၊ မင္းအမ်ားကို၊ တြက္ျငားေခ်ေသာ္၊ တက်ိတ္ေက်ာ္၍၊ စြန္းေပၚငါးေယာက္၊ ျဖစ္တံုေျမာက္ၿပီး၊ ေနာက္ဆံုးႏွစ္မွတ္၊ စတုသတ္တြင္၊ ျပည္ျမတ္ရခိုင္၊ ထီးနန္းယိုင္သည္၊ ပယ္လိႈင္ဆိုေရးအံ့ဖြယ္တည္း။
(၄၇) အံ့ဖြယ္ဆိုလိမ့္၊ ဟိတံုသိမ့္၏။ ေကာင္းခ်ိမ့္ဗိုလ္ပံု၊ မ်ားဥႆံု႐ို႕၊ ရႊီဘံုနဂရ၊ ပ်က္ကိန္းက်၍၊ သကၠရာဇ္မွာ၊ ဆေပတာႏွင့္၊ ဧကာဧက၊ ထိုကာလ၌၊ အင္းဝေခၚထ၊ ျပည္ဌာနက၊ ေဒါသရန္ပြား၊ ပ်ဴေအာက္သား႐ို႕၊ ခိုက္ပြားရန္ရွာ၊ တိုက္ဖ်က္လာ၍၊ ဗိုလ္ပါအားထု၊ ျပည္ကိုလုကာ၊ မင္းျပဳအစ၊ ပထမမူ၊ နႏၵပက်န္၊ ေလးႏွစ္မွန္၏။ တိုက္ဝန္မလြဲ၊ ႏွစ္ႏွစ္ျမဲခ်င့္။ မင္းရဲသီဟသု၊ တႏွစ္ျပဳ၍၊ အာယုဆန္ထ၊ သည္ေနာက္မွမူ၊ အာကာေက်ာ္ထင္၊ ႏွစ္ႏွစ္ပင္တည္း။ လွည့္က်င္လီက၊ ေမာင္ေက်ာ္လွကို၊ မင္းလွရာဇာ၊ ေခၚမည္သာႏွင့္၊ ဆက္ကာေစာင့္ၿပီး၊ ႏွစ္ေရဒြီးမွ၊ မင္းႀကီးေက်ာ္ထင္၊ သွ်စ္ႏွစ္လွ်င္တည္း။ နီက်င္ျမင့္ၾကာ၊ ေနာ္ရထာမူ၊ ထပ္ကာအုပ္မိုး၊ ေျခာက္ႏွစ္စိုးမွ၊ ၾကာ႐ိုးမင္းလုပ္၊ ႏွစ္ႏွစ္ဟုတ္၏။ တ႐ုပ္ဝန္ေခၚ၊ ေမာင္စံေပ်ာ္ကို၊ ထိုေရာ္တြင္ၿပီး၊ မင္းႀကီးေက်ာ္စြာ၊ သံုးႏွစ္သာႏွင့္။ ရကၡပူရ၊ ရႊီျပည္မတြင္၊ ဌာနကြဲျပား၊ အမ်ိဳးျခားသည့္၊ ေအာက္သားကိုးဆက္၊ စိုင္မပ်က္ဘဲ၊ ေရာယွက္ေပါင္းကာ၊ ႏွစ္သခ်ၤာမူ၊ စတၲာလီသ၊ ျဖစ္လီရ၍၊ နီထတံုျငား၊ ျပည္သူမ်ားကို၊ ေအာက္သား႐ို႕က၊ ႏွိပ္စက္ၾကလွ်က္၊ ေဒါသျပဳကာ၊ အမႈရွာသည္၊ ေနာင္လာမတာမတြယ္တည္း။
(၃၁။ဝ၅။၉၉) နိတြင္ အၾကမ္းတည္းျဖတ္သုတ္သင္ၿပီးစီးသည္။
အပိုဒ္ (၄၇) မွ ေနာက္ထပ္ ရာဇဝင္လကၤာအပိုဒ္မ်ားစြာ က်န္ပါသိမ့္သည္။ ဆက္လက္၍ ပံုႏွိပ္ၾကပါကုန္။
(အဆက္)
မဟိရန္သူ၊ ဖက္မျပဴသား၊ သံုးလူထြတ္ထား၊ ျမတ္ဘုရား၏၊ ကိုယ္စား႐ုပ္ဝါ၊ ေျခာက္ေရာင္ျဖာ၍၊ မဟာမုနိ၊ ဘုရားႀကီးကို၊ ၫြတ္ၿပီးေကာ္ေရာ္၊ ရွိပူေဇာ္၍၊ ပင့္ေခၚၿပီးမွ၊ ရကၡပူရ၊ နန္းမေဒဝီ၊ မေဟသီႏွင့္၊ အညီယႆ၊ ရံေမာင္းမကို၊ စုၾကေႏွာင္ၿပီ၊ ေဆာင္ယူလီ၏။ သင့္နီဌာန၊ ရပ္ေဒသ၌၊
ေစာင့္ထၿပီးခိုင္၊ လက္နက္ကိုင္႐ို႕၊ အႏိုင္ျပဳလွ်င္း၊ ရဲမက္ခ်င္း၏၊ ၿမိဳ႕တြင္းမွန္သား၊ ၿမိဳ႕ျပင္မ်ားႏွင့္၊ တိုင္းကားရပ္ဌံ၊ နာဂရံဟု၊ ႏိုင္ငံအေပါင္း၊ ေတာၿမိဳ႕ေကာင္း၌၊ ပုန္းေအာင္းနီျငား၊ ရခိုင္သားကို၊ ေယာက်ာ္းမိမၼ၊ မလြတ္ရေအာင္၊ ခ်ိဳင္ေႏွာင္တန္းလန္း၊ ကြ်ဲႏြားဖမ္းသို႕၊ လိုင္ဂုတ္ကိုျဖတ္၊ အသီသတ္၏၊ ေခ်ာမြတ္႐ူပ၊ မိမၼလွကို၊ ပၪၥအာ႐ံု၊ ကာမဂုဏ္ျဖင့္၊ ျမဴးတူးစိမ့္ငွာ၊ ယူၾကပါ၏။ သူနာသူအို၊ က်ိဳးကန္းကိုကား၊ မလိုပိတ္ထား၊ တိုက္လုပ္ျငား၍၊ သြင္းထားအျပည့္၊ ယမ္းဆီးထည့္လွ်က္၊ ေျမ့ေျမ့ညက္ႀကီ၊ မီးတိုက္စီ၏၊ သီလီမျြကင္း၊ လူခပင္း႐ို႕၊ ခ်င္းခ်င္းႏြီးႏြီး၊ ကနိမြီးသား၊ သားထြီးသားငယ္၊ ႏုႏုငယ္႐ို႕၊ ျပံဳ႕ရယ္ရႊင္ဘိ၊ မယ္မသိကို၊ မြီးမိထံမွ၊ ယူၿပီးမွလွ်င္၊ လက္ႏွင့္ကိုင္ေျမႇာက္၊ ေကာင္းခင္ေရာက္က၊ ေအာက္ကတဖန္၊ လွံကိုလွန္၍၊ ခံျပန္ၿပီးခါ၊ ျပဳသည္မွာေၾကာင့္၊ က်ကာမလြဲ၊ ရဲရဲသြီးစက္၊ အအူထြက္၏၊ တခ်က္ၿမီ၌၊ လွံကိုစိုက္၍၊ ခံလိုက္တံက်င္၊ ဖင္ကဝင္၏၊ ခ်စ္ၾကင္ေပ်ာ္ပါး၊ လင္မယားကို၊ ေပါင္းၾကအတူ၊ မထားမူဘဲ၊ ဆြဲယူသတ္ျဖတ္၊ နားႀကိဳးတပ္လွ်က္၊ ပူးျြပတ္ခ်ိဳင္ေႏွာင္၊ ၾကက္ကိုေလွာင္သို႕၊ ပံုေဆာင္ပမာ၊ ယူၾကပါ၏၊ မ်ားစြာခြတ္ထစ္၊ သတ္၍ပစ္လွ်က္၊ အခ်စ္ဝါသနာ၊ မဟိပါျငား၊ ပ်ဴေအာက္သားသည္၊ စကားမုသာဝါဒီတည္း။
ပံုဘိေတာင္ႏွယ္၊ ေကာင္ပုတ္ဝယ္ကား၊ လူငယ္တေသာင္း၊ လူႀကီးေပါင္းမူ၊ သွ်စ္ေသာင္းအစြန္း၊ တသိန္းမႊမ္း၏၊ မယြန္းထိုခါ၊ သီကုမ္ပါ၏။ သိမ္းကာယူထ၊ ျပည္အင္းဝသို႕၊ ပါရလီျငား၊ လူေယာက်ာ္းႏွင့္၊ မျပားမွန္ထ၊ လူမိမၼကို၊ ရြီၾကည့္ခီေသာ္၊ ႏွစ္သိန္းေက်ာ္၏။ ၾကားေသာ္ျမင္ခါ၊ ေၾကာက္ဖြယ္သာတည္း။ ဒြါရာသံတြဲ၊ ၿမိဳ႕ရမ္းျဗဲႏွင့္၊ ျမစ္တဲဝန္းေျမာင္၊ ကြ်န္းမာန္ေအာင္၌၊ ဖမ္းေႏွာင္ခ်ိဳင္လွ်င္း၊ ယူလီျခင္းကို၊ သတင္းစကား၊ နားသာၾကား၏။ မွတ္သားတထစ္၊ ရြီတြက္စစ္၍၊ တစ္ႏွစ္သံုးေလး၊ စာႏွင့္ေရးၿပီး၊ ပီးသူမဟိ၊ ျဖစ္လီဘိျခင္း၊ ဇီဝိကခၤါ၊ ယံုမွားစြာျဖင့္၊ ဆိုရာစကား၊ က်ယ္ဝန္းမ်ား၏။ သီၾကအေကာင္၊ ဖူးဖူးေရာင္၍၊ ပုတ္ေဟာင္နံစြာ၊ ႐ုပ္ခႏၶာကို၊ ကာကာဠင္းတ၊ သိန္းစြန္မွသည္၊ ခြီးကစလွ်က္၊ က်ားသစ္ဝက္႐ို႕၊ လုယက္ဖန္ဖန္၊ စားၾကဟန္ကို၊ က်န္လူအမ်ား၊ ျမင္လီျငားမူ၊ ဘုရားတရား၊ သံဃာမ်ားကို၊ အားကိုးၿပီးခါ၊ ျမည္တမ္းပါ၍၊ ငိုခါရြီရြတ္၊ နဖူးသတ္သည္၊ ရင္ဖတ္လက္တင္ခတ္တီးတည္း။

မူလဘေလာ့